metropolis m

De Rijksakademie Open Studios 2022 is een betrekkelijk milde tentoonstelling. Er zijn weinig werken met een scherpe rand, maar dat wil niet zeggen dat ze niet indringend zijn. (Foto’s Joris van den Einden)

De toon is de assertiviteit van introverte kracht, van kunstenaars die weten wat hun wortels zijn, waar ze vandaan komen en waar ze naartoe willen. Er is veel aandacht voor het persoonlijke, het onzichtbare en kwetsbare, zoals vriendschappen, collectieven, relaties en idealisme (Julian Abraham ‘Togar’, Yazan Khalili, Verena Blok).

Veel kunstenaars gebruiken hun oorsprong als een transformatieve kracht, een middel vooruit, met de blik in het verleden, heden en naar de toekomst (Rajyashri Goody, Razia Barsatie, Fransix Tenda Lomba, Polina Medvedeva). Het is een tentoonstelling vol met soft power.

[blockquote]Razia Barsatie

In de studio van Razia Barsatie komt de smakelijke, indringende geur van gember, masala en kurkuma je tegenmoet. Met haar werk poogt Barsatie om zich te bevrijden van cultureel bepaalde machtstructuren en ondrukkende gedachtspatronen op het gebied van seksualiteit, schaamte en het lichaam. Haar achtergrond, als afstammeling van Indische immigranten die zich 150 jaar geleden in Suriname vestigden, speelt hierbij een belangrijke rol.

Barsatie gebruikt onder meer kruiden en tapiocameel als instrument om een verhaal te vertellen, om een sfeer te creëren die moeilijke onderwerpen bespreekbaarder maakt. Het vertrouwde geurpalet van Indische en Surinaamse gerechten als ijsbreker om de rigiditeit rondom taboes enigszins los te weken. Ook boeiend zijn haar sculpturen gemaakt van tapiocameel, schilferend, semi-transparant en soms licht beschimmeld, lijkend op schelpen of een oude huid die los heeft gelaten.

Razia Barsatie

Razia Barsatie

Hend Samir

De schilderijen van Hend Samir hebben een imposante afmeting en tonen een kleurpalet die herinnert aan klassieke schilderkunst. Uit een wervelende zee van kleuren en texturen komen verschillende mensfiguren tevoorschijn, als een droomwereld waaruit je een herinnering probeert te destilleren. De verf lijkt haast van het canvas te schiften; andere associaties die het oproept zijn kolkende lava, aardlagen en alchemische processen. De beelden hebben de intuïtieve schoonheid van het organische, maar stralen tegelijkertijd ook een menselijke logica uit.

Hend Samir

Hend Samir

Rajyashri Goody

De studio van Rajyashri Goody is alleen op kousenvoeten te betreden. De vloer is gekorreld en licht schurend, wat eroverheen lopen tot een meditatieve handeling maakt. Verder is de ruimte licht en vrij leeg; een aantal persoonlijke familiefoto’s uit India op de muren, een sculptuur van steentjes aan een draad, een toonbank met 5 stijlvolle, simpele boekjes en een gedicht op de muur in een licht schreeflettertype.

In de boekjes lees je fragmenten uit de Dalit-literatuur. De Dalit is een bevolkingsgroep waar Goody uit afkomstig is, een kaste die al duizenden jaren als onpuur en onaanraakbaar wordt beschouwd. Aan de hand van foto’s en gedichten laat ze zien hoe de Dalit hun identiteit herclaimen en er een nieuwe invulling aan geven. Deze plek voelt als een tempel van zachtaardig verzet, van protest in de vorm van zelfacceptatie en innerlijke rust.

Polina Medvedeva

Polina Medvedeva groeide op in zowel Nederland als in Rusland en onderzoekt de bijbehorende tegenstrijdigheden. Met haar werk probeert ze inzichtelijk te maken wat voor invloed de dualiteit van repressie en democratie op een mens heeft, over hoe schipperen tussen verschillende politieke systemen je beïnvloedt. Hoe je om te copen als het ware een soort voelsprieten ontwikkelt.

Haar installatie bij de Open Studios bestaat onder meer uit een ingenieus systeem van electromagnetische microfoons waarmee je via een koptelefoon naar verschillende audiokanalen kunt luisteren door de microfoon dichtbij de zender te houden. Je hoort montages van verschillende geluidsbronnen, zoals instructies van het telegramkanaal van Feminist Anti-War Movement, lezingen van vermeende Russische spionnen of een telefoongesprek tussen een Russische soldaat en zijn echtgenote. Het voelt meer als áfluisteren dan gewoon luisteren. Door de zolderruimte met zijn blootliggende balken en de duisternis voelt het alsof je iets stiekems doet. Als je met je microfoon aftast naar de beste geluidsverbinding hoor je filmisch geruis en gepiep dat niet onderdoet voor een spionagefilm.

Yazan Khalili

Op een plantenpot in de studio van Yazan Khalili zit een sticker met een oude QR-code geplakt. De code wijst door naar een tevredenheidsenquête van de Deutsche Bahn. Het voelt vervreemdend om in een ruimte van de Rijksakademie gevraagd te krijgen hoe tevreden je bent over je reis op een schaal van 1 tot 5. De praktijk van Yazan Khalili bestaat onder meer uit het omkaderen en hercontextualiseren van sociale structuren, landschappen en instituties. Hij is geïnteresseerd in geïnstitutionaliseerde structuren, hoe deze zijn ontstaan en wat hun uitwerking is.

Het werk bestaat uit een tafel vol met planten, omlijst met polaroidfoto’s van vrienden en spontane gebeurtenissen en een stream of consciousness-achtige tekst. Elke plantenpot is gelabeld met een naam, vermoedelijk van een kennis of vriend van Khalili die een plant ter beschikking heeft gesteld, zoals een sprietenplant van Silke in een gele pot of een bloeiende sanseveria van Yun in een roestige stalen emmer. Een constellatie van bloeiende planten, levende mensen, verbonden aan elkaar op ontelbaar verschillende manieren. Alle planten zijn overigens kerngezond en goed verzorgd.

Yazan Khalili

Yazan Khalili

Andere Studio's (foto's Joris van den Einden)

Anh Trân

Fransix Tenda Lomba

Hannah Dawn Henderson

Pennie Key

Tessa Mars

Tessa Mars

Wouter van der Laan

Ola Hassanain

Verena Blok

Tom K Kemp

Simnikiwe Buhlungu

Tewa Barnosa

Julian Abraham Togar

Rijksakademie OPEN STUDIOS meer info

14 & 15 mei + 19-22 mei

Robin Barry

is schrijver

Recente artikelen