metropolis m

Links Simone Schuffelen, rechts Jurjen Galema

Tien jaar Prospects wordt gevierd. Dit jaar is de door het Mondriaan Fonds georganiseerde tentoonstelling bij Art Rotterdam groter dan ooit; buiten de vaste hal van het Distributiecentrum in de Van Nelle Fabriek, wordt in de editie van 2022 ook de bovenste verdieping van het Expeditiegebouw met werken van de jonge kunstenaars gevuld. In totaal bieden de twee ruimtes plaats aan wel 88 beeldend kunstenaars die recentelijk door het Mondriaan Fonds zijn ondersteund. Zoals altijd is Prospects ook dit jaar één van Art Rotterdams meest eclectische en opwindende onderdelen.

Bij veel van de projecten die in de vaste Prospectshal worden tentoongesteld is te zien dat het materiaal expliciet zichtbaar blijft, en regelmatig zelfs de focus van het werk is. Het is een interessante bijeenkomst van veel organische vormen en onderwerpen met hyper-gefabriceerde objecten en schouwspellen.

Waar de hal van het Distributiecentrum veel grootse, flamboyante en indrukwekkende werken huisvest (Jurjen Galema, Susanne Khalil Yusef, Simone Schuffelen, Kateryna Snizhko), bieden de ruimtes van het ietwat afgelegen Expeditiegebouw de plaats aan rustiger, soms ook mystieker werk dat de tijd neemt (Angelo Custodio, Danae Io, Jeanine Verloop, Philip Vermeulen). De relatieve stilte en overwegende rust van de ruimtes passen goed bij het tempo van de vele filmprojecten die hier te zien zijn.

Suzette Bousema, Super Organism

Kunst en wetenschap komen samen in Suzette Bousema’s installatie van haar werk Super Organism: een enorm geweven doek zweeft naast een soort kijkdoos met gedetailleerde foto’s en petrischaaltjes van onomstotelijk organische vormen en patronen. Vanuit een fotografisch vertrekpunt focust Bousema op het kleine om naar het grote te kijken. De microscopische beelden van schimmels, wortels en sporen laten het fascinerende netwerk aan ondergrondse verbindingen tussen bijna alle planten ter wereld zien. Deze samenwerking van schimmels en planten, genaamd “mycorrhiza”, vormt één van de grootste levende systemen die we ooit hebben gekend – een heus superorganisme.

Suzette Bousema

Het contrast in formaat en kleur van Bousema’s visuele werk wordt verder aangevuld en versterkt door een bescheiden soundscape en een soort huisgemaakt parfum dat doet denken aan een vochtige, schimmelige, maar vooral aardse plek, ergens onder het oppervlak van de grond. Uiteindelijk biedt Super Organism zowel een complete esthetische kunstbeleving als een onderzoekende, bijna educatieve ervaring aan, en blijft in toenemende mate intrigeren terwijl al onze zintuigen steeds verder de grond inzinken, de mycorrizha achterna.

Danae Io, Sprouts of a dragon’s teeth

In de trage, zorgvuldig samengestelde film Sprouts of a dragon’s teeth, bevraagt Danae Io in samenwerking met schrijver en professor Stathis Gourgouris het idee van de autochtoon. De nagenoeg stille beelden van koeien en paarden op heuvelachtige vlaktes worden vergezeld door een reflectie op de mythische origine van autochtonie, geschreven in het Grieks en vertaald naar het Engels. De autochtoon, “earth-born”, was ooit een wezen dat uit de aarde is ontspruit en daarmee in directe verbinding met het land stond.

Danae Io

Vanuit haar eigen hoekje in een ruimte vol met andere videoprojecties doet Io haar toeschouwer denken over wie waar vandaan komt en, bovendien, wie waar mag bestaan. De schoonheid en traagheid van het beeld stelt de sereniteit en authenticiteit van de dieren vast; hun aanwezigheid voelt natuurlijker dan die van de kijker zelf.

Kateryna Snizhko, Negative Space

Je ziet Kateryna Snizhko’s werk al van ver weg aan het einde van het Distributiecentrum de lucht in torenen. De zorgvuldig belichte witte berg van plastic schilfers en slierten oogt monumentaal en stroomt meedogenloos voorbij de blauwe steunpilaren van de hal, de ruimte in. Iets minder opvallend is Snizhko’s tweede stapel, een paar meter opzij van de grotere witte berg; kleine, platte glasscherven vormen een plateau dat tegelijkertijd een bepaalde stevigheid als een soort onvermijdelijke kwetsbaarheid uitstraalt.

Kateryna Snizhko

Dat typeert Snizhko’s installatie: groots en indrukwekkend, maar toch fragiel en precair. Broos maar zelfverzekerd creëren deze stapels een flinke spanning; alsof het materiaal midden in een fatale beweging opeens gepauzeerd is en nu enkel in afwachting van het vervolg stil staat.

Ana Bravo Pérez, Mother Earth’s inner organs

Er hangt een bepaalde atmosfeer van gespannenheid rond Ana Bravo Pérez’ Mother Earth’s inner organs. Zonder dat het een het andere overstemt of verhult komen beeld, geluid, taal, materiaal en licht in haar installatie samen om de drastische gevolgen van de Colombiaanse winning van steenkool en andere gerelateerde industrieën uiteen te zetten.

Anna Bravo Pérez

Anna Bravo Pérez

De conceptuele (en af en toe abstracte) natuur van veel van Bravo Pérez’ beeldmateriaal blijft concreet door de scherpe kritiek die haar werk uit op de stille medeplichtigheid van Nederlandse importeurs in de grootschalige mensenrechtenschendingen die de Colombiaanse mijnbouw op grote schaal in gang zet. (Neo)kolonialisme, klimaatrechtvaardigheid, en het recht op zelfbeschikking van de oorspronkelijke bewoners van de gebieden rond de Colombiaanse mijnen komen allen aan bod in Mother Earth’s inner organs.

Bernardo Zanotta, Pretty Pictures

De titel van Bernardo Zanotta’s film liegt niet: de beelden die voorbijkomen lijken, simpelweg, mooi. Kleurrijke bromelia’s worden in een Nederlandse plantenkas gekweekt en klaargestoomd om de verkoop in te gaan, en vormen een cinematografisch schouwspel dat af en toe bijna geënsceneerd overkomt. Het vervaagde kleurenpalet van de filmrol waarmee het werk is gemaakt zorgt ervoor dat het felle roze, geel en oranje van de bloemen het scherm uit springen.

Bernardo Zanetta

Toch schuilt er achter de gefilmde gemaakte schoonheid van de Nederlandse agricultuur een zekere vragende toon. Buiten de kunstmatigheid van het vastgelegde kweekproces reflecteert Zanotta op een breed scala aan onderwerpen: oorlog, Utopia, technologie en de internationale houdgreep van het kapitalisme komen allemaal langs. Zo houden zijn mooie beelden het publiek vast, maar wel met net iets te veel kracht om hen echt te laten ontspannen.

Evi Olde Rikkert

Julia Kiryanona

Iris Woutera

Joana Schneider

Zindzi Zwietering

Miriam Sentler

Victor Santamarina

Irene de Boer

Simon Becks

Prospects, Art Rotterdam, t/m 22.5.2022

Joris van den Einden

is fotograaf, filmmaker en onderzoeker

Recente artikelen