metropolis m

Overzicht ‘Shoeglazing’ bij galerie Dürst Britt & Mayhew, Den Haag

Stevige stappers, keramieken klompjes, elegante muiltjes en een enorme schoen die dient als fruitschaal. Bij galerie Dürst Britt & Mayhew is momenteel de tentoonstelling Shoeglazing te zien van Tim Hollander. Lotte van Geijn ging langs in Den Haag en herontdekte de betekenis van lopen in andermans schoenen. 

Wanneer ik via station Den Haag Holland Spoor de stad in wandel, valt mijn oog op een winkelruit met daarachter opvallende schoenen op trapsgewijze sokkels. Het is niet zoals in een reguliere schoenwinkel waar je struikelt over de schoenen, maar meer als bij de duurdere, chique schoenenwinkels waar schoenen als kunstwerken op sokkels worden gepresenteerd. Maar dan besef ik dat er iets vreemds is met deze schoenen. Ze zijn allemaal van keramiek! Als ik galerie Dürst Britt & Mayhew binnenloop, stelt galeriehouder Jaring Dürst Britt zich lachend voor als schoenenverkoper en vraagt mij meteen naar mijn schoenmaat. 

Overzicht 'Shoeglazing' bij galerie Dürst Britt & Mayhew, Den Haag

Overzicht 'Shoeglazing' bij galerie Dürst Britt & Mayhew, Den Haag

Shoeglazing is een tentoonstelling geïnitieerd door gastcurator Tim Hollander die zelf ook een aantal schoencreaties toont in combinatie met werk van negen andere kunstenaars. In deze presentatie onderzoekt Hollander niet alleen de grenzen tussen de context van een galerieruimte en een high-end storefront, maar hen stelt ook vragen over genderrollen en -identiteit. De vorm en het materiaal staan vast: schoenen en keramiek. Het schept een duidelijk kader. Toch wordt de presentatie nergens voorspelbaar of saai.

Door de opvallend verschillende interpretaties en variaties verrast het juist en is het een zeer kleurrijke tentoonstelling die vragen oproept rondom thema’s als kleding, schoenen en het menselijk lichaam, rondom huiselijke condities, genderrollen, kapitalistische fetisjen en massaproductie versus uniciteit. De grenzen tussen mode en kunst raken elkaar hier, maar waar de mode vaak enkel gaat over verleiding en commercie, worden er hier in de context van de kunst ook andere vragen gesteld over emoties, schoonheid en functionaliteit, en (het doorbreken van) sociale kaders. 

Afra Eisma, Shoe (Pink and Lace), 2022, geglazuurd keramiek, schoenveters, maat 39

Afra Eisma, Shoe (Pink Heel), 2022, geglazuurd keramiek, maat 36

De zachtroze schoenen van Afra Eisma, getiteld Shoe (Pink Heel) en Shoe (Pink and Lace) (beide 2022) trekken gelijk mijn aandacht. Het glazuur is vernuftig aangebracht, op de buitenzijde heeft ze bewust craquelé gecreëerd als op een droge huid of aardoppervlak, terwijl de schoenen van binnen glimmend glad zijn. Het ene paar heeft een hakje, in het andere zitten veters van stof. Ze zijn zo aantrekkelijk dat ik ze zou willen strelen en passen.

Eisma combineert vaker keramiek met textiel in haar grotere installaties. De tactiele en vaak kleurrijke werelden die ze creëert gaan over de fysieke containers waarin we onze emoties ervaren, zoals het voelen van vlinders in je buik of een knoop in je maag. Vorig jaar toonde ze in haar solotentoonstelling Your silence will not protect you in het Fries Museum een mensfiguur met een grote open maag waarin handen naar binnen grijpen. Net als deze maag zijn ook de schoenen die ze hier presenteert objecten die vlezig lijken en emoties als verlangen oproepen. 

Arash Fakhim, Dampaei, 2022, maat 36

Hollander vertelt dat het hen de afgelopen drie jaar opviel dat meerdere kunstenaars, onder wie Afra Eisma en Arash Fakhim, schoenen van keramiek exposeerden op verschillende plekken. Zo ontstond het idee voor deze tentoonstelling rondom de vraag, wat zou er gebeuren als die schoenen allemaal bij elkaar gebracht zouden worden? Hollander legt de presentatiestrategieën van de schoenwinkel langs die van objecten in de kunst, waarbij de verschillen toch in de nuances zitten, niet in het grotere gebaar.

Hollander mocht van Dürst Britt & Mayhew de galerie als kunstcontext gebruiken: een ruimte waar het commerciële aspect vanzelfsprekend is. Hollander: ‘Tijdens de opbouw mocht ik drie weken in de galerie werken die dicht was tijdens Art Rotterdam. Toen kwam de groepstentoonstelling pas echt tot stand. Steeds moest ik kleine beslissingen nemen, balancerend tussen de winkel- en tentoonstellingsruimte. Kiezen we ervoor om de prijzen bij de schoenen te zetten? Is er voor elke kunstenaar een logo nodig?’ 

Koen Taselaar, Fruitsandaal, 2016, geglazuurd keramiek, maat 72

Een vrolijk detail uit deze afwegingen is dat er op de prijslijst, naast de titels, geen afmetingen in centimeters staan vermeld maar in schoenmaten. De grootste schoen is van Koen Taselaar: Fruitschaal (2016), maat 72! Ook leuk is dat deze enorme sandaal door de galerie ook echt wordt gebruikt als fruitschaal.

Ook zijn gouden schoenen met een lange punt, Le Monde Entrier Est Un Cactus – The Ashtray at the End of the Rainbow (2015), hebben een andere functie dan als schoen, namelijk als asbak. De kunstwerken zijn onderdeel van een reeks die Taselaar maakte bij het EKWC (Europees Keramiek Werkcentrum) in Oisterwijk waarin hij speelt met verdraaide functionaliteit en de associaties die keramiek oproept als serviesgoed. Zo ook maakte hij ook een asbak in de vorm van een croissantje. Het is een lichtvoetige toevoeging aan deze bijzondere schoenenwinkel.

Caz Egelie, Insole, 2022, maat onbekend

Caz Egelie, Vinification, 2022, geglazuurd keramiek, maat 41

Een andere opvallende schoen is die van Caz Egelie, die op een schap aan de muur staat: Vinification (2022), een schoen in de vorm van een tros blauwe druiven. Egelie werkt in diens praktijk veel met performance en voert daarbij verschillende personages op zoals The Gallerist en The Architect. Naar aanleiding van Hollanders uitnodiging om deel te nemen aan de tentoonstelling besloot Egelie om sculpturale identiteiten in de vorm van keramieken schoenen te maken voor diens personages.

Mijn favoriete werk is Insole (2022): twee verschillende schoenen die de grens opzoeken van wat nog herkenbaar is als schoen. De ene is een wit lint gekruld als een beweging in de wind, waarmee de suggestie van een schoen wel degelijk wordt opgewekt. De andere is een zooltje dat als een opkrullend tapijt driedimensionaal wordt tot het de suggestie wekt van een schoen.

Het zijn voor Egelie fictieve hulpstukken die ingezet kunnen worden in diens performances, om van het ene personage letterlijk in de andere te kunnen stappen. Een mogelijkheid die schoenen ons dagelijks geven, om tijdelijk te identificeren met een bepaalde groep of stijl maar om ook naar believen te kunnen switchen.

Ook Dorota Jurczak kan de schoen niet los zien van het lichaam. Voor haar impliceert de schoen altijd de voet die de schoen zal dragen. De aanleiding voor  haar bijdrage was een reeks tekeningen die ze maakte van schoenen en benen voor het online magazine Kaput. Shoe Wall (2020) bestaat uit een viertal zeer vernuftig vervaardigde schoenen, die qua materiaalbeheersing van het keramiek in deze groepstentoonstelling ongetwijfeld het beste zijn.

Haar schoenen zijn smaller en de neus is langer dan normaal, wat ze een poëtische en mythische uitstraling geeft. De reeks bestaat uit enkele schoenen die staand gepresenteerd zijn op de dozen waarin ze bewaard kunnen. Een enkele schoen suggereert altijd een tweede. Ook Kim David Bots toont alleen enkele schoenen die hij heeft vervaardigd uit porselein tijdens een werkperiode bij het EKWC. Bij zijn reeks verloren schoenen is de context elke keer bepalend voor de betekenis; een afgetrapte sneaker, achtergelaten in een uitgaansgebied op zondagmiddag, vertelt een heel ander verhaal dan een verloren kinderschoentje die aan de rand van het bos ligt. 

Tim Hollander, Mouldy Dessert Boots, 2022, geglazuurd keramiek, maat 40

Tim Hollander, High Heels (wSmudged Lipstick), 2022

Zelf toont Hollander ook een opvallende schoen: High Heels (w/Smudged Lipstick) (2022), een wit elegant laarsje met een hoge rode hak. ‘Zo’n schoen zou ik graag willen hebben, met een hoge hak en in mijn maat. Ik koop vaak kleding van wat we officieel de ‘vrouwenafdeling’ noemen, om het diverse en kleurrijke  aanbod. Vaak is kleding wel in grotere maten te krijgen, maar bij schoenen is dat lastiger als je boven maat 41 zoekt. Door met keramiek te werken viel de eis van draagbaarheid weg. Ik voelde geen limiet en kon daardoor vrijer werk maken.’

Ook Verena Blok doorbreekt vooropgezette kaders in haar werk. Normaal gesproken zijn haar objecten altijd onderdeel van een installatie waarbij ze de nadruk legt op fotografie en film. Om deze reden presenteert ze niet alleen Red Heels (2020), een paar rode instappers, maar ook een glimmend zwarte tas, Barcia’s Leather Bag (2020), waaruit verschillende kleine objecten rollen, waaronder pillen. Al deze objecten, die zijn geïnspireerd op familiefoto’s van haar familie in Polen, heeft ze vervaardigd in keramiek. Ook toont ze een foto waarop vrouwen in blauwe badpakken te herkennen zijn. De rimpels in de huid van de vrouwen laten zien dat het gaat om wat oudere vrouwen, die nog altijd niet veel te zien zijn in onze dagelijkse beeldcultuur. Blok creëerde een ontroerende scène en schetst een meer realistische en herkenbare wereld.

Verena Blok, Red Heels, 2020, en Babcia's Leather Bag, 2020

Shoeglazing is een opvallend kleurrijke groepstentoonstelling. Je stap een aantrekkelijke wereld binnen die zeer gelaagd blijkt. De glazuren schoenen verleiden de kijker niet (alleen) tot kopen, maar zet vooral ook aan tot andere inzichten. Reflectie op de grenzen van functionaliteit, over de mogelijkheden om ons te kunnen transformeren van de ene wereld in de andere, en ons te verplaatsen in de wereld van de ander door in hun schoenen te lopen, of er in ieder geval aandachtig naar te kijken.

Shoeglazing is nog t/m 24 juli 2022 te zien bij galerie Dürst Britt & Mayhew in Den Haag. Met werk van Verena Blok, Dorota Jurczak, Michael Portnoy, Koen Taselaar, Ola Vasiljeva, Kim David Bots, Caz Egelie, Afra Eisma, Arash Fakhim en gastcurator Tim Hollander. Voor meer informatie, zie de website.

Lotte van Geijn

is beeldend kunstenaar en schrijver

Recente artikelen