metropolis m

(judges, start the clocks…), mhm, mhm, foto: Gert Jan van Rooij.

De titel van de afsluitende tentoonstelling bij De Ateliers, “Offspring” is een woordspeling op het seizoen of offspring: nakomelingen. De tien deelnemers hebben door de pandemie een roerige tijd achter de rug binnen het instituut. Niets van te zien, vindt Emma Wiersma. De werken zijn stuk voor stuk goed, eigen, en lokken je kritische maar fantasievolle werelden in. 

In de bijbehorende catalogus schrijft curator en schrijver Taylor Le Melle dat hen de tentoongestelde werken niet in een vast en overkoepelend stramien wilde zetten qua presentatie of tekst. Toch is er hier en daar een subtiele overlap te vinden. Zo werkte Marcella de Wolf met honinggraten en verzamelde ze dode bijen om ze grondig te observeren en ontwikkelde Horacy Muszyński juist een futuristische wereld mét audiotour rondom artificiële honing.

[figure mhm_02]

Naast kunstenaar zijn veel deelnemers dit jaar ook schrijver; elke vorm van tekst is dan ook goed benut. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in tentoongestelde poëzie naast de werken (Lieve Hakkers), maar ook in poëtische titels, zelfgeschreven zaalteksten en reflecties op taal in de catalogus (Tash Keddy). Zelfs de namen en explosieve biografieën van de kunstenaars (mhm, mhm) fungeren hier en daar als verlengstukken van het werk.

Voor de tentoonstelling, die het beste als een reeks solopresentaties gezien kan worden, is het hele gebouw benut: van de trap en gangen tot de logeerkamer. De werken lijken naar elkaar te hinten zonder met elkaar te versmelten. Er is duidelijk nagedacht over de plaatsing van elk werk, zodat je als bezoeker alles in de juiste volgorde ziet en daarbij verrast wordt door de veelzijdigheid van het gebouw. Hieronder licht ik enkele werken uit, met de belangrijke noot dat de rest ook zeker het bezoeken waard is.

Horacy Muszyński
Bij binnenkomst in The Golden Drop liggen audiotours klaar. Een stem vertelt rustig over de geschiedenis van het bedrijf Bio-Korf, dat onderzoek doet naar de productie van artificiële honing. Het begint aannemelijk, maar eindigt met honingproductie van menselijk speeksel. Horacy Muszyński bouwde een geloofwaardige wereld met levensgrote portretten van de oprichters van het fictieve bedrijf, potjes met gele inhoud en rietjes waarmee het speeksel uit de wang kan worden gehaald. Zelfs de illustratieve kranen met stilstaande vloeistof en duidelijk geënsceneerde bedden van arbeiders uit de fabriek doen niet af aan de geloofwaardigheid van het werk. In de catalogus is namelijk een uitgebreid interview te lezen met de communicatiespecialist van het bedrijf, Le Melle en de kunstenaar zelf, en even ben ik in de veronderstelling dat Bio-korf echt bestaat.

[figure Horacy Muszyński_01]

[figure Horacy Muszyński_02]

[figure Horacy Muszyński_03]

Dina Mimi
Dina Mimi schoot het werk The melancholy of this useless afternoon, Chapter One in Palestina, Jordanië en Nederland, op 16mm-film. De film opent met het beeld van een vlakte; er wordt ingezoomd op textuur, er verschijnen kraters. Het beeld verandert in een vlekkerige film van figuren in een veld die rondlopen met vogelkooien in de handen. Een zachte stem vertelt over een verhuizing, waarna de ik-persoon haar vriend Dalia uit het oog verloor. Hoewel hun feitelijke afstand in kilometers niet zo groot was, zochten ze elkaar pas na tien jaar weer op. Daarover vertelt de stem: “We talked about books, education, and the situation of the country. But I was the one who was listening and stunned by everything she said and had nothing to add.” 

[figure Mimi_01]

Uit de zaaltekst maak ik op dat de vogelkooien afkomstig zijn van zangvogelwedstrijden met de Surinaamse Picolet, de Rowti en de Twa-twa. Deze laatste soort werd van China naar Suriname gesmokkeld, en werd zo later bekend in Nederland. De figuren in het veld hebben een tactische choreografie om de vogels zo luid mogelijk te laten zingen: ze bewegen steeds rond de kooi van het vrouwtje, om het paringslied van de mannetjes te ontlokken.

Boven stuit ik op het tweede hoofdstuk van Mimi’s videowerk: The melancholy of this useless afternoon, Chapter Two. Mannen ritsen hun broekspijpen open en laten vogels ontsnappen; bij wat vermoedelijk een douane is wordt een schoenzool opengesneden, waaruit een jong vogeltje tevoorschijn komt. Onder dit alles klinkt het indringende geluid van een vliegtuigmotor. 

Mimi vertelt dat er veel vogelsmokkelaars actief zijn tussen Jordanië en Palestina, die op de Putter azen. Ze legt een link tussen de bewegingen van de vluchteling en de smokkelaar, en hun houding ten opzichte van ‘(on)zichtbaarheid’. Gezien worden betekent voor de vluchteling risico op gevangenschap of dood; de smokkelaar houdt dingen uit het zicht. In deze serie put Mimi uit een rijke hoeveelheid materiaal en combineert ze gevonden beeld met nieuw geschoten film: dierensmokkel, gevangenschap, dekolonisatie en persoonlijke verhalen worden vloeiend aan elkaar verbonden. De videowerken blijven lang natrillen.

[figure Mimi_02]

In de catalogus staat hoofdstuk drie in dichtvorm: 

(…)

time is sensitive,
in twenty minutes everything needs to be back in order
As in no trace
No smell

The man on the left side pulls gently the thread that is
hanging from the lip of the man sitting on his right side
and puts the thread in his own mouth to make it wet again
to try to insert it in the needle hole.

Their bags become overloaded
And weight becomes relative

one of the men gives a stare at my empty hands
While walking away from me 
[1]

Brigitte Louter
Porous protocol in a cloudy marble folder is een uitgebreide installatie met nieuwe functies voor het ei in allerlei materialen. Een groot ei ondersteunt een muur, eieren worden als wielen ingezet voor een metalen constructie, op schetsen is te zien hoe een zwaan een ei legt, maar ook hoe diezelfde zwaan de vorm van een schroef krijgt, en zelf een eivormige schedel heeft.

De zaaltekst begint met: ‘To reinvent the wheel is a silly exercise only if you would want the wheel to do the same things it is doing already.’ Louter vraagt zich af wat er zou gebeuren als het cirkelvormige wiel vervangen wordt door de onhandige eivorm: evolutie die de mens niet dient zou ons misschien dwingen langzamer te leven. Welke opeenstapeling van gevolgen zou één zo’n detail hebben? In de catalogus laat ze bioloog David Attenborough een groep conservatoren van een natuurhistorisch museum ontmoeten, en de muren van de kamer krijgen een finish van eierschillen. Later op de terugweg naar huis blijf ik me afvragen hoe de weg eruit zou zien als autowielen eivormig waren.

Porous protocol in a cloudy marble folder, Brigitte Louter, foto: J. Louter-Hoos

Porous protocol in a cloudy marble folder, Brigitte Louter, foto: J. Louter-Hoos

Porous protocol in a cloudy marble folder, Brigitte Louter, foto: J. Louter-Hoos

Offspring 2022 toont een rijke verzameling precieze werken, waar onverwachte zaken vaak moeiteloos met elkaar in verband worden gebracht. Ze schromen niet om op zachte, maar heldere wijze, kritiek te leveren op de wereld om ons heen. Daar laten ze je uiteindelijk sprankelend weer achter. Ik hoop meer van deze kunstenaars te zien.

[figure Lieve Hakkers_01]

[figure Lieve Hakkers_02]

Offspring 2022 bestaat uit de volgende deelnemende kunstenaars: Vicente Baeza Zúñiga, Tild Greene, Lieve Hakkers, Tash Keddy, Brigitte Louter, Sam Marshall Lockyer, mhm, mhm, Dina Mimi, Horacy Muszyński en Marcella de Wolff. De tentoonstelling werd gecureerd door Taylor Le Melle, en is te bezoeken tot en met 13.11.22 in De Ateliers, Amsterdam.

[1] Uit The melancholy of this useless afternoon, Chapter Three, Dina Mimi, Exhibition Catalogue Offspring 2022, p. 60

Emma Wiersma

is schrijver en kunstenaar

Recente artikelen