metropolis m

The Fabricant, DEEP, 2018

Digitale mode is in opmars; tijdens de laatste fashion weeks werden de eerste virtuele collecties al gepresenteerd. De tentoonstelling Screenwear – Exploring Digital Fashion in het Design Museum Den Bosch doet de nog jonge geschiedenis van dit veld uit de doeken én laat zien wat haar beloftes voor de toekomst zijn.

Veel mensen staan er niet bij stil, maar mode verplaatst zich de laatste jaren steeds meer naar het digitale domein. Met de toenemende tijd die we achter schermen doorbrengen, groeit ook de behoefte te sleutelen aan ons digitale uiterlijk. Avatars aankleden met ‘skins’, AR lenses projecteren op je gezicht; in digitale mode kan het allemaal. In de tentoonstelling Screenwear – Exploring Digital Fashion in het Design Museum Den Bosch word je ondergedompeld in deze opkomende digitale modewereld. De tentoonstelling wil de nog jonge geschiedenis belichten, de belangrijkste makers van vandaag introduceren en stilstaan bij de vraag hoe digitale mode met het traditionele modesysteem breekt.

Zeitguised, Void Season, 2016

Op 61 schermen wordt het verhaal dat in de jaren 90 begon verteld. Videogames ontwikkelden zich destijds snel, met vele nieuwe personages, ‘skins’ en attributen als gevolg. Dit alles legde de basis voor de digitale mode. Er is een tijdlijn, waarin belangrijke momenten uit de geschiedenis van de computer worden geschetst, naast een aantal installatie-achtige werken, met grote beeldschermen die zich deels om je heen ‘vouwen’, om de identificatie van jou met de geprojecteerde persoon of kleding te vergroten. Neem Void Season (2016) van de Berlijnse kunstenaar Zeitguised: op een enorm scherm worden  gekke, expressieve en bubbly kledingstukken getoond, zonder dat iemand ze draagt. Als lege hulzen dansen ze erop los: slierten stof zwieren in het rond, mutsen bewegen op en neer en lange lappen textiel hangen over de afwezige ledematen.

Op een enorm scherm worden  gekke, expressieve en bubbly kledingstukken getoond, zonder dat iemand ze draagt

Opening 'Screenwear - Exploring Digital Fashion bij Design Museum Den Bosch. Foto: Ben Nienhuis

Opening 'Screenwear - Exploring Digital Fashion bij Design Museum Den Bosch. Foto: Ben Nienhuis

De tentoonstelling nodigt regelmatig uit tot het vormgeven van je eigen digitale identiteit. Zo wordt er stevig gebruik gemaakt van spiegels en schermen die de bezoeker in staat zouden moeten stellen de digitale kledingstukken te ‘dragen’. Ook kun je plaatsnemen achter gamecomputers die laten zien hoezeer digitale mode gestoeld is op de software afkomstig uit de gaming wereld. In de Smart Mirror van Code Couture past een door een algoritme gecreëerde jurk zich aan het lichaamstype van jou als bezoeker aan. Steeds wanneer je naar links of naar rechts beweegt wordt er een nieuw ontwerp gegenereerd. Iets verderop kun je meekijken over de schouder van digitale modeontwerper Stephy Fung terwijl zij laat zien hoe haar driedimensionale creaties tot stand komen in programma’s als Clo3d en Marvelous Designer.

In de tentoonstelling komt duidelijk naar voren dat de ontwikkeling van digitale mode sterk leunt op een grote community van experts, grote modehuizen en startende ontwerpers. Zoals Michaela Larosse van internationaal modehuis The Fabricant uitlegt tijdens ons videogesprek, is digitale mode vooralsnog zeer afhankelijk van het traditionele mode-systeem, alleen al voor de bekostiging ervan. Nieuwe digitale artiesten en ontwerpers worden geholpen door grote modehuizen zoals Balenciaga, Dolce & Gabbana of YSL die elk meeliften op de bijbehorende publiciteit, bijvoorbeeld tijdens de laatste fashion weeks, waar voor het eerst digitale modeshows werden gepresenteerd. Zo ging vorig jaar maart een van de eerste wereldwijde Metaverse Fashion Weeks van start, waarin Dolce & Gabbana hun een speciale collectie met NFT’s tentoonstelde.[1] In 2021 stelde gaming platform Roblox zijn ruimte ter beschikking aan Gucci voor de virtuele tentoonstelling Gucci Garden.

Digitale mode is nog geen wereld apart, maar zo’n compleet nieuwe industrie zonder gatekeepers en geografische grenzen ligt wel in het vooruitzicht

Hoewel digitale mode dus geen wereld apart is, ligt zo’n compleet nieuwe industrie zonder gatekeepers en geografische grenzen wel in het vooruitzicht, volgens Larosse. Meest interessant wordt de tentoonstelling als ze ingaat op de nieuwe waardes die de digital natives verkondigen. Zo laat het Britse modemerk Auroboros haar Biomimicry-collectie zien, waarin een menselijke verschijning wordt gekleed in ontwerpen die geïnspireerd zijn op natuur, technologie en sciencefiction. De collectie werd tijdens de London Fashion Week als eerste digitale modecollectie gepresenteerd, en wel in het kader van het streven naar een meer duurzame modesector. Ook genderinclusiviteit vormt een belangrijke drijfveer voor de digitale mode-industrie, zo blijkt bijvoorbeeld uit de verfrissend kalme presentatie van London Institute of Digital Fashion (IoDF). Met de menselijke non-binaire digitale creatie ‘Catty’ probeert IoDF digitale diversiteit te bevorderen door traditionele gendernormen te doorbreken. Het 3D personage zou de tegenstelling man/vrouw moeten doorbreken door ‘typisch’ masculiene met typisch ‘feminiene’ mode te combineren.

Auroboros, Atokirina jas en Mandrake bodysuit, 2021

The Fabricant, Iridescence Dress, 2019

IoDF X DAZ3D, Catty 8.1, 2022

In de tentoonstelling dienen de ontwerpen veelal als illustraties van de toenemende digitaliseringstrend in de mode. Dat geeft het geheel iets onrustigs; als bezoeker spring je van de ene innovatieve (zeg maar gerust over-de-top­) visualisatie naar de andere. Tijd om stil te staan bij de beweegredenen van de specifieke ontwerper, of bij de impact van dit alles op de toekomstige mode-industrie lijkt er enkel bij de uitgang te zijn, waar een grote zachte bank is neergezet. Toch verlaat ik de tentoonstelling optimistisch. Er wordt in het Design Museum een prikkelrijke fantasiewereld gepresenteerd; kleurrijk, queer en sierlijk toont digitale mode zich pionier op het gebied van inclusiviteit. Oude gendernormen lijken hier nauwelijks te bestaan. Dat biedt hoop voor de fysieke wereld, waar zo claimt deze tentoonstelling, digitale mode een voorafschaduwing van is.

Screenwear – Exploring Digital Fashion is nog t/m 26 februari te zien in Design Museum Den Bosch

[1] Uit het artikel ‘Metaverse Fashion Week voor het eerst gelanceerd: wat is de invloed van deze online modeweek?’ door Lara H. Oliveri, Harpers Bazaar (29/03/2022). https://www.harpersbazaar.com/nl/mode-juwelen/a39559763/metaverse-fashion-week/

Vera van Nuenen

is onderzoeker en criticus van Art, Culture & Fashion

Recente artikelen