metropolis m

Joris van den Moortel
William Engelen (detail)
Ab van Hanegem (muurschildering)
Wolfgang Flag

Niet veel mensen weten dat Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum, opgeleid is aan de kunstacademie van Tilburg. Hij doorliep de school in de jaren tachtig, de gouden jaren van de opleiding, toen René Daniëls er lesgaf. Marcel Vos was zijn grote inspirator. Vos liet vooral veel zien. ‘Kennis opdoen via de praktijk’, zoals Jacobs het noemt. Het tekent tot op heden zijn visie op het museum.

Jaren later, toen hij via wat omzwervingen bij het Museum Jan Cunen in Oss terecht kwam, bracht hij die visie tot ontwikkeling door het museum om te vormen tot een werkplaats. David Bade was de eerste kunstenaar die er aan de slag ging, in het gebouw zelf, met de zalen als één groot doek. De leerlingen van een vmbo-school, waarmee Jacobs contact had gezocht, hielpen mee. Het was een slimme zet van Jacobs die in de gaten had dat in Oss het nodige draagvlak ontbrak om kunst tot bloei te laten komen. Je kunt je afvragen of heel Nederland niet een soort Oss geworden is, als het over kunst gaat, en er dus behoefte is aan wat extra educatie. 

In het Centraal Museum bouwt Jacobs door aan zijn visie. ‘Het museum als werkplaats’ is onderwerp van een langdurig project, waarmee het publiek al kennismaakte in een voorstadium, bij de tentoonstellingen van Alexander van Slobbe en Gerrit Rietveld, toen er in het parcours veel aandacht was voor de productie van kunst en mode, die ook zelf gemaakt kon worden. Bij de tentoonstelling God Save the Queen (t/m 10 juni) is het museum podium voor een festival met allerlei punkgerelateerde groepen uit Utrecht. Meest expliciet blijkt het uit de tentoonstelling De ontplofte blik, die tot en met 28 oktober te zien is. De kunstenaars Driessens & Verstappen, Joris Van de Moortel, Ab van Hanegem, Wolfgang Flad en William Engelen zijn uitgenodigd de stallen te gebruiken als atelier. Iedereen gaat er aan de slag, soms nog tijdens de lopende tentoonstelling, soms ook samen met het publiek.

Jacobs baseert zijn visie op de dynamische tentoonstellingspraktijk uit de jaren negentig, toen het museum als productieplaats is uitgevonden in tentoonstellingen als Among Others in Venetië (1995). Hij verwijst ook naar het Britse GLO, Generic Learning Outcomes – een methodiek die de kwaliteit van het museumbezoek, dat wil zeggen het daadwerkelijke effect van kunst op mensen, meetbaar heeft gemaakt en zo laat zien hoe zij een kwalitatieve bijdrage levert aan de samenleving. Elk Brits museum heeft een werkplaats.

Educatie is niet Jacobs’ enige belang. De installaties worden deels of in hun geheel ook aangekocht door het museum, waarmee een element van artistieke onvoorspelbaarheid toegang krijgt tot de collectie.

Driessens en Verstappen

De ontplofte blik
Centraal Museum, Utrecht
7 juli t/m 28 oktober
centraalmuseum.nl

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen