metropolis m

Ferhat Özgür, I Can Sing, video, 2008
Marijn van Kreij, And Singin' La, La, La, La, La, La, La, 2009

5 januari opent in Leeuwarden de kunstmanifestatie Social Sound, over de sociale functie van muziek, met Jeremy Deller, Matt Stokes, Katarina Zdjelar, en vele anderen. We gingen hierover in gesprek met Lennard Dost, curator van kunstinitiatief VHDG, waar vanuit het project georganiseerd wordt.

Jolien Verlaek

Hoe ben je op het idee voor Social Sound gekomen?

Lennard Dost

‘Ik ben een enorme muziekliefhebber; heb meegewerkt aan een lokaal radioprogramma over indie-muziek (OOG-Radio, Groningen), heb muziekrecensies geschreven en elektrische gitaar gespeeld in een pop-rock bandje. Leeuwarden is bij uitstek een stad waar de muziek floreert. Je hebt er de Academie voor Popcultuur, er zijn plannen voor een nieuw muziekfestival, plannen voor een groot muziekpodium, je hebt veel interessante jonge bands. Er is een infrastructuur, en er is talent. Als je dat dan bij elkaar pakt, mijn eigen interesse en liefde voor muziek en die stedelijke context, dan kom je al gauw op een programma over muziek. Ik vind het als curator erg belangrijk dat je gebruikt wat er in de stad zit, dat je niet zomaar een willekeurig programma in een willekeurige stad plant. Ik wil met VHDG proberen om iets meer contact te krijgen met de stad, en de omgeving. Dan moet je dus goed luisteren naar de stad zelf, en kijken naar wat er speelt in zo’n stad. Je komt dan in Leeuwarden al gauw uit bij muziek.’

Jolien Verlaek

Wat vind je interessant aan de sociale functie van muziek, en de manier waarop kunstenaars het benaderen?

Lennard Dost

‘Muziek is eigenlijk wat de mensen samenbrengt. Tegelijk wordt in deze tijd de muziekervaring steeds persoonlijker, met name door internet. Door internet kan je steeds meer vinden, wereldwijd. Maar er is ook het risico van wegkruipen achter de computer, en dus in een isolement geraken. Ik wil via dit project die ervaring van vroeger weer terugbrengen, van samenkomen bij het luisteren. Omdat ik denk dat samenkomen belangrijk is voor het kweken van wederzijds begrip.

Dan wat betreft de manier waarop kunstenaars muziek gebruiken: muziek is bij kunstenaars vaak meer dan een verzameling klanken. Bij kunst die over muziek gaat, heb je niet alleen een emotionele beleving, maar ook een intellectuele. Er zit een beschouwende laag in kunst. Dat contrast vind ik spannend, het contrast tussen emotie en ratio.’

Katarina Zdjelar, The Perfect Sound, video-installatie, 2009
Jolien Verlaek

‘Don’t forget the songs that saved your live’, zingt Morrisey in een nummer van The Smiths. Gaat van een kunstwerk eigenlijk dezelfde levensreddende kracht uit? Kim Gordon zei ooit in een interview tegen Mike Kelley dat je een crush kan hebben op kunst, maar dat het nooit dezelfde intensiteit van blinde verliefdheid heeft die je voor een popsong kan voelen.

Lennard Dost

‘Ik denk dat Kim Gordon gelijk heeft! Muziek is alom aanwezig in onze maatschappij, overal, waar je ook maar gaat. Maar dat niet alleen; muziek is ook een taal die voor iedereen begrijpelijk is. Muziek vraagt minder inspanning van je dan kunst. Muziek is veel directer, veel gemakkelijker om tot je te nemen. Ik weet niet of muziek je leven kan redden, zoals Morrissey zingt. Maar muziek kan je wel begeleiden in het volwassen worden, en kan zeker ook je stemmingen reguleren. Muziek geeft denk ik, tijdens het proces van volwassen worden, en ook daarna, meer houvast dan kunst. Al was het maar omdat we opgroeien met muziek, en het muziekaanbod daardoor gemakkelijker weten te vinden dan het kunstaanbod.

Jolien Verlaek

De tentoonstelling is gesitueerd een voormalige gevangenis. Speel je in op die locatie?

Lennard Dost

‘Als je bedoelt “gaat de kunst in de tentoonstelling over gevangenschap en muziek’; nee. Die expositiecontext is in eerdere projecten wel eens gebruikt, bijvoorbeeld bij het Close Encounters-project dat VHDG een aantal jaren geleden organiseerde. Dat ging over binnenwerelden en buitenwerelden, isolement et cetera. Daar speelde die geschiedenis van het pand mee. Ik denk niet dat je elk project weer moet relateren aan de voormalige functie van het gebouw. Op een bepaald moment moet je die geschiedenis loslaten en verder gaan. Er is ook een wereld buiten de gevangenis.’

Ferhat Özgür, I Can Sing, video, 2008
Jolien Verlaek

Wat kunnen we verwachten van Social Sound? In ieder geval een opening met Armand, lees ik. Welk programmaonderdeel mogen we absoluut niet missen?

Lennard Dost

‘Een lezing van Ad Vingerhoets, over hoe muziek onze blik op dingen verandert (26 januari, om 14u. De Blokhuispoort, Leeuwarden). Als je naar iemand kijkt met droeve muziek op de achtergrond, en vervolgens naar diezelfde persoon kijkt met vrolijke muziek op de achtergrond, dan neem je hem/haar anders waar. Verder komt er nog een lezing van Ton Turkenburg, als muziektherapeut verbonden aan Stenden Hogeschool in Leeuwarden (19 januari), over hoe muziek een rol kan spelen bij het helen. Wat daarnaast onder andere ook interessant is: de Social Sound-radio dag op vrijdag 1 februari; we maken dan een dag lang radio (op www.social-sound.nl vind je binnenkort meer informatie over hoe dat te beluisteren is), interviewen een aantal kunstenaars, laten een reportage horen over het optreden van het Complaint Choir Leeuwarden, dat die dag plaatsvindt, et cetera. En dan is er op 16 februari bijvoorbeeld nog een workshop ‘muziekinstrument bouwen’ van Yuri Landman. Eigenlijk mag je als kunst- en muziekliefhebber het hele Social Sound-programma gewoon niet missen!’

Social Sound
5 januari – 16 februari 2013
Opening: zaterdag 5 januari 16.00 uur
Locatie: Blokhuispoort e.o. Leeuwarden
Openingstijden: ma t/m za 12.00 – 17.00 uur
www.social-sound.nl

Georganiseerd door kunstinitiatief VHDG
www.voorheendegemeente.nl

Recente artikelen