metropolis m

ii.

In in het Stedelijk Museum was een performance van Wang te zien waarin ze een tiende-eeuws Chinees sprookje verbeeldde: Two Sights of the Elegant Mysterious Unearthly Princess Kaguya & Her Beggerly Nurtured Aristocratic Life before She Flies Away with a Shining Ship (2015) begeleidt door twee van haar films Forest, A Man (2015) en A Baby & Aristocratic Life (2015). Ze koos, anders dan in eerder videowerk, voor een strak geregisseerde opzet en een sterk geësthetiseerde bewerking van haar films. Toch is er een zichtbare constante in het werk van Wang: de persoonlijke strekking die telkens ten grondslag ligt. Paradoxaal is haar voorkeur om zichzelf daarbij tegelijkertijd uit het werk te reduceren: ‘Mijn werk heeft altijd betrekking op mijzelf als persoon, maar mag nooit te persoonlijk worden. Ik plaats het in een bepaalde context of narratief om betekenis te geven. Het is persoonlijk, maar ik wil op afstand blijven.’ De afstand geeft haar de mogelijkheid om zich aan haar kijker te adresseren en zijn vaststaande ideeën over seksualiteit, etniciteit en maatschappelijke status die de dagelijkse realiteit bepalen ter discussie te stellen. Ook in de video Reflection Paper N.1 (2013), is daartoe een aanzet. Impliciet, via een omweg: de Chinese auteur Eileen Chang die in essays en romans schrijft over beklemmende familiebanden, over het huwelijk als economische transactie, en over het China tijdens de Japanse bezetting. Wangs werk is een vrijelijke interpretatie van haar teksten. Een versnelde voice-over spreekt in Chinglish tekstfragmenten voor uit Changs werk waarin de relatie van het individu met de buitenwereld wordt besproken en de codes die daar gelden. In de film brengt Wang beelden samen van een slijmerige derrie van pasta en sojasaus waar ze met haar hand in wroet en het kapot knippen van goudgeverfde eieren. Beelden die ze vormde in haar verbeelding en vervolgens bijna onbewerkt in de film verwerkte.

iii.

Een jaar geleden werkte Wang vier maanden lang bij Chinese Jade Massage in Amsterdam. Voor haar collega’s, in afwachting van hun verblijfsvergunning, was de plek een belofte voor een gelukkig bestaan in Nederland. Voor Wang was het een noodgedwongen bijbaan. Elke dag in de massagesalon werd een onbedoelde performance, vol ongemak. In een tentoonstelling in haar galerie Fons Welters toonde ze tekeningen en notities van haar ervaringen en haar gevoel als buitenstaander in de salon, over het gekonkel van haar collega’s, intimiderende klanten en de verwarring over haar eigen seksuele identiteit. Nu, een jaar later verruimt ze haar terrein. In Kunstmuseum Bonn bouwt ze voor de Dorothea von Stetten-kunstprijs de massagesalon na tot installatie. Ze plaatst de salon in een rigide en kille setting — een echo van haar eigen jeugd in China, waar ze was omringd door communistische vormentaal. Tegelijkertijd implementeert ze Duitse romantische elementen die het tot een theatraal geheel maken. Aan de muren hangen schilderijen waarop ze Griekse amforen toont, nauwgezet van een foto nageschilderd. Voor haar een symbool van de Westerse beschaving. De representatie van het menselijk lichaam daarop is daarbij volledig tegengesteld aan de Aziatische cultuur. Om die reden laat ze de menselijke figuren op haar doeken bewust achterwege, alsof de bezoeker van de massagesalon zijn plaatsvervanger maar moet zijn.

De installatie staat in contrast met haar tekeningen. Daarin zoekt ze duidelijke afbakening, ze weert de buitenwereld af. In dit werk streeft ze juist naar meer vertoon, meer gebeurtenis en faciliteert ze het onverwachte. Tijdens de tentoonstelling kunnen bezoekers een afspraak maken om door Wang gemasseerd te worden. De eerste twintig minuten daarvan zijn gratis, het geld dat Wang in de daarop volgende minuten verdient gaat direct naar Kunstmuseum Bonn, dat in de productiekosten van het werk investeerde. ‘Ik zie het museum als mijn kredietverstrekker. Wat ik in dit museum doe moet transparant zijn.’ De buitenwereld dringt daarmee ook op een andere manier binnen: hoewel ze kiest voor een positie die niet expliciet kritisch is, klinkt er cynisme in door. Het is Wang te doen om de ondoorzichtige kunstwereld en tegelijkertijd refereert ze aan de omstandigheden in de massagesalon waar ze tweederde deel van haar verdiende geld aan moest afstaan. Door dit voorzichtige statement lijkt dit nieuwste werk, eigenlijk net zoals al haar andere werken, de uitzondering te vormen op de rest: ‘Ik streef één stijl na. En tegelijkertijd zoek ik daarbinnen naar tegenstellingen’, zegt Wang.

DIT ARTIKEL IS GEPUBLICEERD IN METROPOLIS M Nr 3-2016 AFTER 80s. BESTEL DIT NUMMER BIJ [email protected] (9,95 euro incl verzending)