An Architecture of Encounters
Micro Art Initiatives #11: Op de valreep op bezoek bij Das Spectrum in Utrecht Overvecht
In de serie gewijd aan Micro Art Initiatives doorkruist Lotte van Geijn het land om op bezoek te gaan bij diverse kunstenaarsinitiatieven. Deze keer brengt ze een bezoek aan Das Spectrum.
Wanden zijn half afgebroken, schilderijen staan in stapels tegen de muur, dozen met potten verf en kwasten staan in het midden van de ateliers opgestapeld naast archiefkasten. Een enkeling is nog niet begonnen met inpakken en ik krijg een indruk van hoe fijn het werken hier geweest moet zijn. Ik bezoek Das Spectrum, een kunstenaarsinitiatief dat de afgelopen zeven jaar in een kantoorpand in de wijk Overvecht in Utrecht heeft huisgehouden. Das Spectrum bood atelierruimte aan ongeveer zestien kunstenaars en is daarnaast een kunstenaarsinitiatief dat exposities en een publieksprogramma organiseert.
[figure dasspectrum01]
Het grote kantoorpand bood mogelijkheden, zo werd het atelier aangrenzend aan de gezamenlijke ontmoetingsplek omgetoverd tot artist-in-residence plek. Kunstenaars uit onder andere Zweden, Israël en Indonesië kregen de kans om twee maanden bij Das Spectrum te werken. Er ontstonden inspirerende wisselwerkingen. Voor de gevestigde kunstenaars was het fijn dat er tijdelijk nieuwe kunstenaars in het pand kwamen werken. De resident werd meteen opgenomen in de groep. Het monde uit in filmavonden, open studio’s en duo-presentaties. De behoefte om het lokale met het internationale te verbinden werd doorgevoerd in het expositieprogramma; zo werden Utrechtse kunstenaars gekoppeld aan kunstenaars uit het buitenland.
[figure dasspectrum08]
Het pand is organisch meegegroeid met de behoeften van de kunstenaars. De wanden zijn zelfgebouwd en hebben zo te zien op verschillende plekken gestaan. Op de begane grond is een gezamenlijke keuken met een lange tafel met leren fauteuils en een tuin waar vuurtjes gestookt kunnen worden. Er hangt ook een hangmat. Beneden in de kelder is de expositieruimte. Door de jaren heen hebben drie verschillende kunstenaarsinitiatieven tentoonstellingen en publieksprogramma’s georganiseerd. Sinds 2015 is het aan kunstenaars Pim Tieland en Mitchel Breed, die projecten organiseren die de gangbare fases van opbouw, expositie, publieksprogramma en reflectiemoment doorbreken.
Entree tentoonstelling 'An Architecture of Encounters'. Foto door Robin Meyer.
Als ik afdaal naar de kelder, kom ik terecht in een nette ruimte die zich goed leent voor exposities. Mitchel Breed heeft de vraag ‘How to Defy the Pressure to Perform?’ als uitgangspunt genomen voor het project An Architecture of Encounters. De vraag is geïnspireerd op het essay van schrijver en criticus Jan Verwoert: Exhaustion and Exuberance, Ways to Defy the Pressure to Perform (2007). ‘In de race om zichtbaarheid wint vaak het spektakel, terwijl een goede tentoonstelling ontstaat door dialogen en discussies van een groep betrokken mensen.’ legt Breed uit. Hij heeft ervoor gekozen niet te beginnen met een expositie, maar twee maanden intrek te nemen in het gastatelier van Das Spectrum samen met kunstenaar Peter van der Horst. Door hun sterk verschillende werk naast elkaar te leggen, gaan ze de dialoog aan. Waar Breed een beeldenkanibaal is, hecht van der Horst meer waarde aan de autonomie van zijn werk.
Opvallend zijn de inkttekeningen Exhaustion and Exuberance (2011-2017) die Breed toont in de duo-presentatie. Hij heeft ze gemaakt tijdens zijn residentie aan de Ateliers (2010-2012). Hij had zichzelf volledig vast gewerkt in zijn grote schilderijen en besloot met inkt op papier tekeningen te gaan maken. Het bood hem een uitweg uit de druk om te presteren. Het zijn prachtige tekeningen geworden die het spanningsveld tussen uitputting en uitbundigheid doeltreffend weergeven.
De duo-presentatie An Architecture of Encounters was niet bedoeld als eindpunt, maar als begin om weer andere kunstenaars bij te betrekken en te laten reageren op de expositie en het te laten uitgroeien tot een groepstentoonstelling. Helaas zal dat niet meer kunnen op de huidige locatie, want ze moeten het pand in oktober verlaten. De dialoog zal anders voortgezet worden, niet enkel met andere kunstenaars, maar ook met een nieuwe locatie als gesprekspartner.
An Architecture of Encouters, expositieproject Mitchel Breed en Peter van der Horst, 25.08.2017 – 27.08.2017, Das Spectrum, Utrecht.
De Enter Sculptuur Movement, een rondreizend tentoonstellingsproject door Job Vissers Vorstenbosch, 03.09.2017 – 31.12.2017.
Das Spectrum is momenteel op zoek naar een nieuwe locatie, maar zal in de tussentijd interventies organiseren op verschillende plekken.
Beeld banner door Mitchel Breed.
Lotte van Geijn
is beeldend kunstenaar en schrijver
