metropolis m

Image from The Dean C. Worcester Photographic Collection at the University of Michigan Museum of Anthropology (Massachusetts Institute of Technology, Visualizing Cultures) / dw08f021: In addition to taking photographic images, Worcester and his colleagues also recorded Filipino voices. But visual accounts of Filipinos using Western technologies—as in this image of a phonograph—often suggested the cultural inferiority of Filipinos.

In een persoonlijke, fijnzinnige en ook confronterende tekst schrijft Iris Ferrer over de tegenstrijdige gevoelens die boven komen drijven als ze verhuist van de Filipijnse kunstwereld naar de Nederlandse. Als curatorial research fellow deed ze afgelopen maanden aan De Appel in Amsterdam onderzoek naar de mogelijkheden om ruimte en tijd op te eisen voor de ‘wilden’ via liefdesliedjes. Het resultaat daarvan wordt momenteel gepresenteerd in De Appel, in samenwerking met de kunstenaars Kent Chan en Julian Abraham ‘Togar’. (ENGLISH VERSION HERE).

‘Ik ben wanhopig op zoek naar warmte’, zegt iemand uit de tropen. Je weet niet of hen de letterlijke of de figuurlijke kou bedoelt. Je weet enkel dat er een erkenning is van kou, één die ondraaglijk is en in de huid bijt.’

‘Je bent hier niet om warmte te vinden, maar om te overleven’, antwoordt de ander uit Singapore. ‘Misschien moet je je beter kleden. Kom, ik ken een winkel die goede jassen verkoopt.’

We zijn dankbaar voor de kans om hier te mogen zijn: de infrastructuur in onze thuislanden laat geen financiering toe of zelfs de ruimte om te bestaan. Cultuur is een luxe, voorbehouden aan de bevoorrechte enkeling met koopkracht die fulltime kan presteren.

We zijn dankbaar dat we bestaan. We zijn dankbaar dat we een internationale ervaring kunnen toevoegen aan onze cv’s, om onze waarde als culturele professionals en als mensen te bewijzen. We zijn dankbaar voor deze springplank in onze carrières.

Maar wat betekent het om te bestaan, deel uit te maken van een netwerk? De kans krijgen om naamsbekendheid op te bouwen? Of de kans krijgen om aan een project te werken, zelfs als dat enkel waardering krijgt omdat het wordt geleid door iemand die niet wit is? Voor een kort moment is er blijdschap om deel uit te maken van het adresboek. Even ben je dankbaar dat je kunt overleven.

Het is misschien niet eerlijk om naar dezelfde warmte te zoeken. Iedereen die voor het eerst zo ver heeft gereisd, zal een ander soort blauw herkennen, een ander soort geel, een ander soort bruin en een ander soort groen. Zelfs als je naar dezelfde lucht kijkt, dezelfde zon, dezelfde grond en dezelfde bomen. Als je verblijf langer duurt dan een toeristenvisum toelaat, begin je je ontdaan en overweldigd te voelen. Het lijkt alsof onze ogen niet zijn gemaakt voor dit soort grijs, zou je kunnen zeggen.

Om de een of andere reden geeft zelfs de zon meer licht dan warmte. Dus misschien is licht genoeg voor warmte, zeg je tegen jezelf. In deze vreemde tijden zit je in het park bier te drinken met een vriend en durf je je jas iets te openen. Je voelt je opnieuw dankbaar voor deze momenten van warmte: mensen die je zien als een mens en verder kijken dan je huidskleur waarmee voldaan wordt aan een checklist voor de volgende subsidieaanvraag. Je krijgt uit wanhoop het gevoel dat je ze iets verschuldigd bent, zoals een smachtende minnaar.

We zijn dankbaar voor de ruimte om te ademen. We zijn dankbaar voor de vrijheid die we krijgen.

Je zegt tegen jezelf dat er tenminste geen gevangenisstraf of doodstraf boven je hoofd hangt wanneer je wiet rookt.

Wanneer je je in een constante crisismodus bevindt, houd je altijd je adem in. Wanneer je je in een constante crisismodus bevindt, moet je altijd waakzaam en kritisch zijn, omdat dit de enige manier is om te overleven. Even geef je jezelf de schuld, omdat je misschien niet gewend bent aan bevelen. Dat wanneer mensen zeggen dat ze op een bepaald tijdstip zullen komen, ze er ook daadwerkelijk zullen zijn, omdat er geen files zijn waar ze de schuld aan kunnen geven. Je zegt dat je niet gewend bent dat het openbaar vervoer goed functioneert en begint zelfs te klagen wanneer de treinen slechts vijf minuten te laat zijn; een onvoorstelbare situatie in eigen land. Je prijst ze juist om de punctualiteit die je niet kent uit je eigen jeugd. Je bent bang om naar huis te gaan en de wachttijd niet langer aan te kunnen.

Hier zijn betekent dat je je perifere visie verliest: een vaardigheid die je verliest ondanks de haastige fietsers, zegt iemand uit Colombia, ‘maar ach, je weet tenminste dat ze je niet omver zullen rijden’. Je merkt op dat bewakers van instellingen en ingangen van huizen geen wapens dragen. Dat, hoe dronken je ook bent, je je portemonnee nog altijd terug kan eisen. Er is geen directe sfeer van angst, tenminste niet zoals je gewend bent.

Je organiseert evenementen (films, tentoonstellingen en rondetafelgesprekken) over deze gedachten, omdat dat is wat kunstenaars en kunstprofessionals doen.

‘Het is vreemd dat ze niet weten hoe ze moeten rondhangen’, zegt iemand uit Indonesië. Je vraagt je ook af hoe zoiets bekends en zo eenvoudigs zo moeilijk kan zijn. Je herhaalt de wijze woorden van een vrouw uit Israël, dat het misschien vanwege de calvinistische traditie is dat efficiëntie en transactie prioriteit hebben. ‘En zelfs de geluiden (of het ontbreken daarvan) zijn anders’, voegt hij eraan toe. Als reactie daarop lach je, vanwege de kern van waarheid die erin zit. Op weg naar huis vind je het jammer dat je niet hebt gezegd dat de regen om de een of andere reden anders klinkt.

Verschillende mensen twijfelen aan je Amerikaanse accent en vragen of je in je jeugd ergens anders hebt gewoond. Je lacht nerveus, zegt dat het komt door je verwesterde opvoeding thuis en geeft een ingewikkelde redenering over hoe de Amerikanen kwamen en iedereen welwillend assimileerden door middel van onderwijs na driehonderd jaar Spaans koloniaal bewind. Je raakt in de war; waarom is het niet mogelijk om uit Azië te komen en goed Engels te spreken? Je negeert de opmerkingen en grapt dat je denkt dat je uit andere landen in de regio komt. Jij mag dat zeggen, want je kunt ze ook moeilijk van elkaar onderscheiden.

‘Ik ben zo blij dat ik niet de enige ben die nooit aan de kou zal wennen’, zegt iemand die je voor het eerst ontmoet. Je bent daar ook blij om, maar je wilt het niet toegeven, omdat je daarmee ook toegeeft dat je gekwetst bent geraakt.

In deze wereld van doeltreffendheid en zelfredzaamheid mag je van jezelf geen zwakte toegeven.

Je verdiept je in hun financiering, hun beleid en bent jaloers op de uitingen ervan, vooral omdat de overheid in je thuisland het niet eens wil proberen. Op een gegeven moment echter, wanneer de rust verstoord wordt, realiseer je je hoe hol de woorden soms zijn. Hoe beweringen van volwassenheid en logica tekortschieten en problemen niet kunnen worden opgelost als ze niet als problemen worden herkend.

Maar voordat je het zelf doorhebt, pas je je aan. Je past je horloge aan naar zomertijd, wat je nog nooit hebt gedaan of begrijpt. Je koopt de ‘juiste’ jas, laarzen en waterdichte tas. Je begrijpt wat ‘kip’ en ‘kaas’ betekenen zonder Google Translate te gebruiken. Je vindt mensen, je overleeft en leert wat er voor jou op het spel staat.

We zijn dankbaar dat we kunnen overleven. We zijn dankbaar voor de kans om door te gaan. Kansen die onmogelijk zijn geworden in het land waar je vandaan komt en nog meer door deze pandemie.

‘Ondanks alles is het mooi, nietwaar?’ Je kunt niet anders dan het ermee eens zijn. En je bent echt dankbaar dat je hier bent.

DEZE TEKST IS GEPUBLICEERD IN METROPOLIS M NUMMER 1 2021 DIASPORA DIALOGEN. ALS JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT STUREN WE JE DIT OF HET NIEUWSTE NUMMER GRATIS OP. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected] 

Uit het Engels vertaald door Loes van Beuningen

 

LOVE SONGS FOR THE SAVAGES (Kundiman para sa mga salbahe)

FIRST WAVE
14.6 t/m 4.7.2021
Kent Chan’s Heat Waves en Hot House ft RAGADIGIOGO door Julian Abraham ‘Togar’ in de aula.

SECOND WAVE
14.6 t/m 4.7.2021
Kent Chan’s Dew Point uitgevoerd door Devika Chotoe en
SofiCca (Sofia Castro).

THIRD WAVE
30.6 t/m 4.7.2021
Julian Abraham ‘Togar”s OK Studio in de aula.

FOURTH WAVE
2.7 t/m 4.7.2021
Jamsessies, lezingen, gesprekken en een karaoke party met
Julian Abraham ‘Togar’.

UNDERCURRENT
7.6 t/m 6.7.2021
Iris Ferrer documenteert de gebeurtenissen in de ruimte.

Iris Ferrer

is momenteel curatorial fellow bij De Appel

Recente artikelen