metropolis m

Ivan Moudov, %, zaaloverzicht, foto: Sanne van Renesse
Ivan Moudov, %, zaaloverzicht, foto: Sanne van Renesse

Het cynische werk van de Bulgaarse kunstenaar Ivan Moudov in W139 waarschuwt de bezoeker.

Als een apocalyptische voorspelling liggen plassen water op de vloer van de expositieruimte van W139. Het plafond lekt, en de rest van de ruimte is nagenoeg leeg. De eerste kennismaking met de tentoonstelling van de Bulgaarse kunstenaar Ivan Moudov doet dan ook direct denken aan het naderende faillissement van de kunstwereld. Wind of Change (2005) bevestigt dit gevoel. Vier beveiligingscamera’s houden de ruimte in de gaten, waarvan het resultaat wordt getoond op een monitor. Althans, als het weer dit toelaat. De installatie wordt aangedreven door een windturbine op het dak van W139. Alleen als er genoeg wind is, zullen de beelden op de monitor worden getoond. Het flikkerende beeld en het gevoel van afhankelijkheid van de elementen dragen bij aan de unheimische sfeer die in de ruimte heerst.

Ivan Moudov, OGMS (cabinet 3, foto: Sanne van Renesse

Verder bevindt zich in de tentoonstellingsruimte één object: een ladenkastje getiteld OGMS (cabinet 3). Het kastje dat normaliter eerder wordt gebruikt als kantoormeubel in een galerie, blijkt hier te functioneren als mini-galerie. In de lades bevinden zich kleine werken van vier jonge kunstenaars. Zoals Self-Sufficent Machine (2009) van Kosta Tonev, een filmpje waarin we een man gedurende ruim zeven minuten een stofzuiger met diezelfde stofzuiger zien schoonmaken. Het doet in deze context denken aan de toekomst van de kunstwereld, één die noodgedwongen zelfvoorzienend is. Het werk laat zich daarnaast lezen als een waarschuwing voor de gevaren van doorgeslagen zelfredzaamheid, met als resultaat een kunstwereld die enkel met zichzelf bezig is.

Bij het verlaten van W139 wordt de bezoeker wederom met zijn neus op de feiten gedrukt. Moudov heeft het mechanisme van de deur omgekeerd: de deur kan alleen van buitenaf worden opengemaakt. Op een briefje in de tentoonstellingsruimte valt te lezen dat bij binnenkomst de deur achter je in het slot is gevallen, maar er geen reden tot paniek is: de tentoonstelling zal immers zo druk worden bezocht, dat de tentoonstellingsruimte eenvoudig kan worden verlaten bij het binnentreden van een van de volgende bezoekers. Hoe graag we het ook anders zouden zien, Moudovs werk is pijnlijk cynisch.

foto: Sanne van Renesse

Ivan Moudov staat bekend om zijn provocerende werken, waarbij de (Bulgaarse) kunstwereld favoriet slachtoffer is. Bulgarije kent misschien al het kunstklimaat waar wij naar op weg zijn: kunst krijgt daar geen financiële steun, en er is geen museum voor hedendaagse kunst. Moudov uit zijn kritiek op dit kunstklimaat met gebruik van dezelfde structuren als de kunstwereld zelf. Zo nodigde hij in 2005 via billboards mensen uit voor de opening van MUSIZ, een nieuw museum voor hedendaagse kunst in Sofia. Het grote aantal mensen dat erop afkwam, bevond zich uiteindelijk in een leegstaand, zojuist gerenoveerd treinstationsgebouw.

Ook in W139 weet Moudov structuren bloot te leggen, binnenstebuiten te keren en te becommentariëren. Wat speelt er, en kan het ook anders? ‘Het kan ook goedkoper’, schrijft W139-directeur Tim Voss in de persaankondiging. Maar wat blijft er dan over? Het is niet zozeer het kunstwerk, maar het instituut en haar structuren die in de tentoonstelling van Moudov centraal staan. In een periode van onzekerheid – en met een naderend noodlot – is een tentoonstelling als deze treffend. Maar wellicht ligt bij herhaling van deze aanpak isolement op de loer. De kunstwereld raakt steeds meer verstrikt in haar eigen bubble, totdat we met z’n allen zijn opgesloten in W139. Laten we ervoor zorgen dat iemand de deur open blijft doen.

Ivan Moudov – %
14 oktober – 20 november 2011
W139, Amsterdam

Sanneke Huisman

Recente artikelen