metropolis m

Jessica de Boer, Sealed. Copyright: Jan Sprij ©2012
Philip Beesley, Protocell Field. Copyright: Jan Sprij ©2012

Het Rotterdamse DEAF Festival deelt dit jaar de fascinatie voor dingen en materie met de tentoonstelling The Power of Things. In het overweldigende monumentale postkantoor van Rotterdam wordt het levende en het levenloze getoond. Soms blijkt daarbij het leven in het levenloze: de materie handelt zelf en brengt verandering teweeg. Maar behalve de kracht van dingen gaat de tentoonstelling misschien wel meer over de schoonheid van dingen. De schoonheid van technisch en wetenschappelijk vernuft.

Bij binnenkomst springt de installatie Protocell Field van Philip Beesley meteen in het oog. Een bewegend amalgaam van kristallen, ledjes, veren, jungleachtige bladeren, en buizen en kannen met chemische substanties. Als je er doorheen loopt beweegt het geheel subtiel. Alsof het een zenuwstelsel is reageert deze omgeving op aanraking van bezoekers. ‘Responsieve architectuur’ noemt de maker het. Het idee dat architectuur in de toekomst niet statisch hoeft te zijn, maar ook op een bepaalde manier leeft.

Het lijkt de tentoonstelling te gaan om de verwondering van eenvoudige processen. Zo werd in Sealed, een installatie van Jessica de Boer, de bezoeker uitgenodigd de thermodynamische wisselwerking tussen een zoutkristal en een blok ijs te aanschouwen. Gehesen in een jas gemaakt van dekbedden loopt hij een felverlichte koelcel in waar een grote ijskubus van binnenuit langzaam wordt opgegeten door een zoutkristal dat het ijs doet smelten.

Jessica de Boer, Sealed. Copyright: Jan Sprij ©2012

Het gedachte-experiment van Kianoosh Motallebi, de Terrestrial Ball is even eenvoudig als fascinerend. Hij ontwikkelde een kleine bal waarin alle 94 op aarde voorkomende natuurlijke elementen zijn opgenomen. Een snapshot van de planeet die ongetwijfeld een aangename verrassing is voor toekomstig buitenaards bezoek.

Kianoosh Motallebi, Terrestrial Ball. Copyright: Jan Sprij ©2012

De machtsdimensie van het thema komt het sterkst naar voren in twee installaties: die van Marnix de Nijs en Mark Shepard. Usual suspect De Nijs maakte met 15 Minutes of Biometrical Fame een grote dolly track waarover een robot met camera rijdt die de bezoeker intimideert. Zodra de camera het gezicht van een bezoeker ziet, registreert hij het en koppelt hij de bezoeker aan een dubbelganger uit een database van beroemdheden en pornosterren – voor het echte Big Brother-gevoel. Shepard maakte de Sentient City Survival Kit, een verzameling gereedschappen om de mens te beschermen tegen de stad van de toekomst waarin dingen en informatiestromen een te grote invloed gaan uitoefenen op het leven. Onderdeel van de kit is een paraplu met ledlampjes als wering tegen gezichtsherkenningssoftware in beveiligingscamera’s. Als de ledjes aangaan, wordt de herkenningssoftware volledig verstoord waardoor de camera niet meer weet wat hij ziet. De kit is een handreiking om waar nodig weer even de menselijke heerschappij over dingen te laten gelden.

Deze editie van DEAF dwingt de bezoeker stil te staan bij het feit dat ons leven is opgebouwd uit dingen. Zelfs het digitale is uiteindelijk slechts materie, blijkt als Herman Asselberghs een Macbook uit elkaar haalt. Daar ligt de kracht van de tentoonstelling, in het gebruik van schoonheid om mensen te verleiden beter naar dingen te kijken. Door schoonheid komen alledaagse dingen tot leven in de verbeelding en klinken nanotechnologische toekomstscenario’s plotseling aannemelijk.

Herman Asselberghs, dear Steve

DEAF Festival 2012 – The Power of Things
16-20 mei
Rotterdam
www.deaf.nl

De centrale tentoonstelling is nog t/m 3 juni te zien in het Postgebouw in Rotterdam.

Pim Verlaek

Recente artikelen