metropolis m

Ted Noten in filmpje over schaamteloosheid

Grote namen sieren het affiche van Framed, de door sieraadontwerper Ted Noten samengestelde openingstentoonstelling van het nieuwe Stedelijk Museum in Den Bosch.

Naar eigen zeggen heeft Ted Noten de neiging tot overdaad en het barokke, tegen de kitsch aan. Maar daar is in de door hem samengestelde tentoonstelling Framed in de mooie, grote nieuwbouw van het nieuwe SM ‘s niet veel van te zien. De zaal van liefst zevenhonderd vierkante meter is overzichtelijk ingedeeld en neutraal van kleur, het aantal tentoongestelde objecten is niet opvallend groot.

Wel in het oog springend zijn de cirkels van tape die de tentoonstelling op een slimme manier in een aantal thema’s, zoals weerbarstigheid, schoonheid en schaamteloosheid, opdelen. Ze werken als houvast voor de bezoeker die dwars over de grenzen van de geschiedenis, hiërarchie en vakdisciplines meegenomen wordt.

Papoeaschedel

De bewerkte papoeaschedel wordt bijvoorbeeld bij schaamteloosheid ingedeeld, omdat Noten het aanbrengen van ornamenten op de schedel van een voorvader schaamteloos vindt, net als de roof van de schedel uit Nieuw-Guinea door de Nederlandse ontdekkingsreizigers.

Bij het begrip schoonheid horen volgens Noten de balpen-werken van Jan Fabre en de video Art must be Beautiful, Artist must be Beautiful van Marina Abramovich; bij sterfelijkheid het werk Waste van Damien Hirst. Waste bestaat uit een glazen bak, gevuld met ziekenhuisafval als operatiemutsen, verbandverpakkingen en papieren lakens. Voor Noten is het een moderne vanitas, die verwijst naar verval, de sterfelijkheid van het menselijk lichaam.

Damien Hirst - Waste

De keuze voor werk van Damien Hirst is niet geheel toevallig. In een video op de website van het SM ’s laat hij zich ontvallen dat hij en Damien Hirst ongeveer tegelijkertijd hetzelfde gingen doen in hun werk (beiden zijn bekend om hun in acrylaat vereeuwigde objecten, bij de een is het een haai, bij de ander een pistool). Noten wordt om die reden wel eens de Damien Hirst onder de sieradenontwerpers genoemd.

Van Noten is niet alleen de wereldberoemde ’tas met pistool’ te zien, maar ook de werken 7 Necessities, Drion’s Suitcase en de interactieve installatie Wanna Swap Your Ring?, waarbij je je eigen ring kan omruilen voor een echte Miss Piggy ring van Noten.

Daarnaast is er werk van onder andere Tracy Emin, Francis Bacon, Hiroshi Sugimoto, Grayson Perry en Marijke van Warmerdam te zien, dat allemaal zeer esthetisch wordt gepresenteerd. Veel ruimte per werk, niet te veel poespas er omheen.

Het zijn dan ook grote namen die Noten bij elkaar heeft gebracht in zijn ‘zelfportret’, zoals hij de tentoonstelling noemt. Het wil als het tv-programma Zomergasten werken, waarbij de toeschouwer een inkijkje krijgt in de emotionele en intellectuele wereld van de gast. Daarom staan er schermpjes bij de deelthema’s met telkens een vrij minieme video-uitleg over de objecten door Noten zelf.

‘Schoonheid heeft geen worden nodig’, zegt hij in een van die filmpjes. Maar iets meer woorden zouden toch wel fijn zijn geweest, om een écht inzicht in de objecten en keuzes te krijgen. Nu komt veel werk niet verder dan de schoonheid aan de oppervlakte.

Framed by Ted Noten
Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch
25 mei t/m 8 september

Loes van Beuningen

is kunsthistoricus

Recente artikelen