metropolis m

Sommige werken in de tentoonstelling kunnen als aanstootgevend ervaren worden, beweren de makers van Territory, de tentoonstelling die momenteel te zien is bij AVL-Mundo. De Rotterdamse studio van Atelier Van Lieshout opent voor het eerst haar deuren voor het publiek met een tentoonstelling die is gewijd aan grensoverschrijdende hedendaagse kunst.

Meteen bij het betreden van Territory wordt al duidelijk dat de tentoonstelling alleswat een tentoonstelling nodig heeft om subversief te kunnen zijn in huis heeft. De eerste twee werken waarmee de bezoeker geconfronteerd wordt, zijn het agressieve blauwe ruiterstandbeeld Monument van Atelier Van Lieshout, en een installatie van Kevin van Braak die luistert naar de titel Hellfire Pass. Van Braaks installatie bestaat uit twee gigantische pilaren (17 meter hoog) die samen een soort toegangspoort tot de tentoonstelling vormen. Lasciate ogne speranza, voi ch’entrate.

AVL-Mundo bevindt zich in een voormalige voederfabriek op de rand van het Rotterdamse havengebied; een ruw ogende locatie die de tentoonstelling ten goede komt. Ongeveer de helft van de werken worden binnenshuis getoond, de andere helft bevindt zich op de koer van de studio.

Buiten staan vooral sculpturale werken, waaronder natuurlijk een goed aantal beelden en installaties van Atelier Van Lieshout zelf, maar bijvoorbeeld ook een boekenverbrandingsoven van Kevin van Braak, die deel uitmaakt van zijn project Books for Burning?. Er worden echter ook een aantal video’s getoond op de buitenplaats. Erik van Lieshouts Sex is Sentimental, waarin van Lieshout de afbakening tussen zijn privéleven en zijn leven als kunstenaar problematiseert, wordt geprojecteerd in de 3M Minimal Multi Mobile van Atelier Van Lieshout, terwijl Light, Heat, Radiation, Blast (LHRB) van de Franse kunstenaar Philippe Meste en To Pee in Public or Private Spaces van de Spaanse Itziar Okariz in containers tentoongesteld worden. LHRB is een korte video met found footage-beelden van explosies die Meste abstraheerde door ze te vertragen en het geluid te bewerken. Van Okariz’ werk geeft de titel een accurate beschrijving.

Binnen, in de loods, houdt de tentoonstelling dezelfde toon aan. Hier is het niet Okariz, maar Meste die van lichaamsvloeistoffen voorziet. Zijn Aquarelles zijn met sperma besmeurde advertenties -die allemaal bevallige modellen tonen- uit tijdschriften, en in zijn lopende project, S-cube, probeert hij 1000 liter sperma van zo veel mogelijk verschillende mannen te verzamelen. Van Meste wordt tenslotte ook Attaque du port de guerre de Toulon tentoongesteld, een video die een groteske aanval van Meste -enkel gewapend met een klein bootje en zelfgemaakte projectielen- op een aantal vliegdekschepen in de militaire haven van Toulon.

Het zijn de grenzen die een territorium omschrijven. Het idee achter kunst zoals die bij AVL-Mundo getoond wordt, is dan ook dat je door te flirten met de grens bestaande (morele) conventies kunt blootleggen en eventueel opnieuw vorm kunt geven. Territory toont werk van vijf kunstenaars die erg uiteenlopende kwesties willen aankaarten: van het probleem van artistieke autonomie tot dat van het onderscheid tussen private en publieke sferen. Onvermijdelijk rijst de vraag: wat voor Territory wordt door de tentoonstellingsmakers bedoeld?

Het risico dat een tentoonstelling gefocust op grensoverschrijdende kunst haast onvermijdelijk loopt, is natuurlijk dat de werken elkaar gaan neutraliseren. Het geheel dreigt dan zodanig schreeuwerig te worden dat het de afzonderlijke onderdelen overstemt.

Territory toont echter ook werk dat minder expliciet provocerend is, zoals Van Braaks Shards, dat bestaat uit zestien kapotgebrande terracottahoofden van CEO’s en andere economische machtshebbers. Net zoals Books for Burning? is Shards wel iconoclastisch, maar niet meteen grensoverschrijdend.

Ook Okariz’ werken How d’ye do? (video-opname van een performance) en Uno, uno, dos uno…, (video-opname en grafische transcriptie van een performance), die beide het performatieve effect van herhaling demonstreren, zijn eigenlijk maar weinig transgressief. Je zou kunnen zeggen dat deze ‘bravere’ stukken afbreuk doen aan de geloofwaardigheid van het geheel, maar ze komen het juist ten goede.

Territory
AVL Mundo
Rotterdam
8 juni – 29 september

Steyn Bergs is stagiair bij Metropolis M