metropolis m

Galeria Jaqueline Martins – Thinking Two Heads – Courtesy Galeria Jaqueline Martins – Copyright GRAYSC

Afgelopen weekend trapte Brussels Gallery Weekend het nieuwe culturele seizoen af. Met 46 deelnemende galeries, een hele hoop events, een off-programma en eigen tentoonstellingen werd het een lange wandeling voor Ive Stevenheydens, die voor ons deze charmante, ontwapenende en vaak erg grappige editie van BGW bezocht.

Het vraagt wat planning om deze toer uit te stippelen. Thuis selecteer ik enkele blikvangers. Die probeer ik in een parcours te schikken door de benedenstad, de bovenstad en de randen van Brussel. Na anderhalf uur gepuzzel ondervind ik aan den lijve het onoplosbare vraagstuk dat in vaktermen the travelling salesman problem heet. Bovendien zijn er behoorlijk wat nieuwe (en tijdelijke) plekken, en uit de extensieve namenlijst van kunstenaars raak ik ook niet meteen wijs. Ik besluit mijn – uiteindelijk erg lange – wandeling dan maar gewoon aan te vangen bij het infopunt, downtown in de Rue Lebeau, in het leegstaande hoekgebouw waar vroeger de Taschen boekenzaak zat. Daar krijg ik meteen ook een papieren plannetje vast, best wat handiger dan die PDF op mijn telefoon.

Het informatiecentrum van Brussels Gallery Weekend, sinds 2008 een wederkerend event dat de belangrijkste galeries van de hoofdstad onder zijn vleugels neemt, exposeert ook een aantal kunstenaars van Generation Brussels. Die tentoonstelling, samengesteld door Dagmar Dirkx & Zeynep Kubat, wil opkomende artiesten die werken en wonen in Brussel samenbrengen die (nog) geen galerie hebben. Hier, in bâtiment Lebeau, staan de werken voor de ramen opgesteld. Vooral de frisse foto’s van kunstenaar/ fotograaf Ugo Woatzi springen in het oog.

Infopunt BGW in de Rue Lebeau

Ugo Woatzi, Just Chill, Uit de serie "chameleon", 2019

De tweede (en échte) locatie van Generation Brussels bevindt zich in het westen van de stad, bij de Ninoofsepoort, in het zeer recente kunsten-,  sport- en buurtcentrum Tour à Plomb/ Hageltoren. De tentoonstelling voert een transdiciplinaire aanpak aan en wil de herwonnen vrijheid na de lange lockdowns celebreren. In de zaaltekst lees ik: “The myth of the individual, brilliant artist may finally be shattered; connection and exchange are the keywords that should characterise the art world. Only together, in dialogue and togetherness, do we find the way to the healing of a broken, jaded world. Slowly, we are putting ourselves back together.” Er is een veelheid en enorme diversiteit van werken te zien. De ’tent’ van Günbike Erdemir, de ‘vampierentanden’ van Rebecca Quix en de ’tapijten’ van Estelle Saignes maken indruk op me.

Günbike Erdemir, At the horizon of the evening of no return, textiel, olieverf schilderijen op papier, aardewerk lijsten, houten leestafels, riso print boekje

Estelle Saignes, links: Eté - Green Lake that Memory Smell, 2020, rechts: Heaven – An American Lake With- out Germs, 2020

In de benedenstad, bij Globe Aroma, een “open Kunstenhuis voor kunstenaars, creatievelingen en cultuurliefhebbers met een achtergrond als nieuwkomer” is er het eerste hoogtepunt van mijn toer. Daar brengt Learning to Say Goodbye tientallen werken samen van kunstenaars die er de afgelopen twintig jaar hun studio hadden en nu hun “leven vinden en ruimte maken voor nieuwe kunstwerken en kunstenaars om te groeien en te bloeien” (aldus curator Sophia Attigui in de tentoonstellingstekst). De tentoongestelde werken zijn charmant, ontwapenend, soms manifest en vaak erg grappig. Ze houden niet zelden de stad een spiegel voor. Sahra Abdikarin, Camille Bakali, Erik Gonzales, Hassan, Gillis Houben, Issouf Ilboudo, Baminla Timothée Lambony, Saidou LY, Conté Morlaye, Rouchdi Mounsari, Shilemeza Prins, Abdou Razo, Sunny, Barry Ahmad Talib en Larisa Utesheva bieden een staalkaart van wat er op deze unieke plek al twintig jaar gebeurt!

Charme Brut bij Waldburger Wouters brengt recente werken samen van Elen Braga, Matthias Dornfeld en Dirk Zoete. Ook hier heerst optimisme: deze opstelling is speels, plezierig, poëtisch en slim. Ik zet met de glimlach mijn pad verder.

Learning to Say Goodbye bij Globe Aroma

Learning to Say Goodbye bij Globe Aroma

Wat verderop brengt Arcade recent werk van Marijke De Roover. I Woke Up And Checked 9 Different Horoscopes Until I Found One That Hurt heet “a bricolage of opera, musicals, Disney productions, romcoms, karaoke and feminist queer theory”. In een werk, een afgedrukte,  aan de muur opgehangen meme, lees ik ‘Quarantine: Tinder/ Netflix/ The Revolution/ Masturbation’. De middellange video Live, Laugh, Limerence bundelt muziek en performance in een ironische bitterzoete saus. De Roover wil conventionele ideeën rond relaties en romantiek ondermijnen en doet dat door mainstreamcultuur op zijn kop te zetten.

Marijke De Roover bij Arcade

Bij Gladstone Gallery stuit ik op – althans wat mij betreft – een tweede hoogtepunt. Microphone/Tree Piece van Bruce Nauman is een historisch geluidswerk dat zijn oorsprong heeft in 1970 en later verder ontwikkeld werd (en wordt). Aan de muren hangt, geschreven op gele papiertjes – doch ingekaderd –  de instructies van de kunstenaar: “drill a hole into a tree trunk, mic it up, and amplify the sound into an empty room”. De kamers zijn evenwel leeg: bij Gladstone geen kijken, maar luisteren. Naumans werk weet een bijzonder bewustzijn van de ruimte op te roepen.

Microphone/Tree Piece van Bruce Nauman bij Gladstone Gallery

Snel spring ik binnen bij Jaqueline Martins voor Thinking: Two Heads, een duotentoonstelling van de Braziliaanse Ana Mazzei (1980) en de Brit Fabian Peake (1942). De kunstenaars werkten een aantal maanden samen, en de clash tussen de generaties levert energieke beelden en werken op die, in hun modernistische jargon, zowel vertrouwd heel vers aanvoelen.

Galeria Jaqueline Martins - Thinking Two Heads - Courtesy Galeria Jaqueline Martins - Copyright GRAYSC

Galeria Jaqueline Martins - Thinking Two Heads - Courtesy Galeria Jaqueline Martins - Copyright GRAYSC

Zowat hetzelfde effect hebben de recente werken van Huma Bhabha op me. Helemaal uptown, niet ver van de poorten van het Terkamerenbos, presenteert de tweede locatie van Xavier Hufkens haar The Setup. De tentoonstelling lijkt wel het resultaat van een archeoloog of een antropoloog die een tijdreis maakte. De werken spankelen. Toch is er ook een voelbaar donker randje. En dat ervaart blijkbaar iedereen: in de tentoonstelling begint een kindje hysterisch te huilen voor een van de sculpturen.

Huma Bhabha bij Xavier Hufkens

Huma Bhabha bij Xavier Hufkens

Ook bij Meessen De Clercq laat Nicolás Lamas culturele referentiekaders vlotjes met elkaar botsen. In Matterflux smelt hij afbeeldingen van klassieke Romeinse sculpturen samen met microchips, en in zijn  3D prints clashen technologische artefacten met een menselijke schedel of een bijennest.

Nicolás Lamas, Planned obsolescence, 2021 Plexiglas, gips, computer CPU 192 x 83 x 83 cm, bij Meesen De Clercq. Courtesy de kunstenaar en Meessen De Clercq, Brussel

Matterflux bij Meesen De Clercq

De afsluiter van mijn dag rondrennen vindt in Molenbeek plaats. Differences verzamelt alumni van ruim vijfentwintig jaar HISK, de in Gent gebaseerde postgraduaatopleiding in de beeldende kunst die jonge kunstenaars uit binnen- en buitenland gedurende twee jaar een eigen werkplek en pedagogische begeleiding biedt. De tentoonstelling, samengesteld door HISK-voorzitter Willem Elias, bundelt uiteenlopende, en bijzonder fascinerende werken. Ondermeer Wim Catrysse, Stephan Balleux, Ruben Bellinkx en – vooral – Emmanuel Van der Auwera verbluffen in een ruim parcours en in een opstelling die bijzonder museaal aanvoelt. Het is heel wat anders dan de galeries.

Recente artikelen