IDFA 2009: Some Things to watch
Van 19 tot 29 november is Amsterdam weer de stad van de documentaires dankzij het IDFA. Het festival biedt een schier eindeloze hoeveelheid films, Metropolis M maakt vast een selectie van artistieke en maatschappelijke docu’s die de moeite waard (kunnen) zijn.
Om te beginnen toont Vincent Meessen zijn nieuwe film Vita Nova. Meessen herleest Roland Barthes Mythologies (1957) en vertrekt vanuit diens opmerkingen over een oude cover van Paris Match uit 1955 waarop een zwarte kindsoldaat is afgebeeld. Meessen gaat ruim vijftig jaar later – National Geographic Style – op zoek naar de afgebeelde jongen en werpt en passant een kritische blik op Barthes en de overblijfselen van het (Frans) kolonialisme.
Sound or image?
Documentaires zijn bij uitstek creaties waar het beeld en het verhaal samengaan. Maar op het IDFA zijn ook verschillende films te zien die het primaat bij het beeld (of het gebrek daaraan) leggen. In de klassieker Blind Child (1964) van Johan van der Keuken gaat het beeld regelmatig op zwart, waarna we de blinde kinderen horen vertellen over hun werkelijkheidservaring.
De enige dialoog van van enig belang inTime within time is het gesprek dat mensen met zichzelf hebben, als ze zich – verzonken in eigen gedachten- een weg door Amsterdam banen. Regisseur Menno Otten liet zich inspireren door een foto van Ed van der Elsken van een vrouw in de metro van Tokio die in gedachten verloren is. Na een jaar van zoeken naar een vergelijkbare uitdrukking, besloot Otten uiteindelijk dichtbij huis te blijven: de bushalte voor de Filmacademie, waar hij studeerde.
In Up and About Again zien we een opvallend netjes dichtgesneeuwde Datsun zich een weg banen tussen rotsen en explosies. Kijken we hier naar een met coming-of-age symboliek overladen film (zoals de makers ons willen laten geloven), of is het toch Top Gears Jeremy Clarkson die, gewapend met grofste geschut dat hij kon vinden, een einde wil maken aan het miserabele bestaan van een aftands Japans brik?
Current Affairs
Over naar meer maatschappelijk verantwoorde onderwerpen. RIP a remix manifesto is een vurig betoog tegen het criminaliseren van sampling en mash-ups. ‘door sampling illegaal te maken, maak je een hele generatie tot crimineel’. Een gloedvol betoog vóór creativiteit.
En de kredietcrisis mag natuurlijk niet ontbreken, dit maal onder de pakkende titel American Casino:
Evenals de Wende natuurlijk.The Belgrade Phantom is een bloedserieuze maar dolkomische documentaire over een gestolen Porsche die het communistische Belgrado onveilig maakt. De docu was enkele weken geleden ook op de VPRO te zien. Een aanrader.
In de VS gaan stemmen op om het gebruik van afbeeldingen van die