metropolis m

In het nieuwe nummer van Metropolis M schrijft Ive Stevenheydens over kunstenaars die speelfilms maken. Naar aanleiding van dat onderzoek vraagt hij in dit interview Fiona Tan naar haar motieven om een speelfilm te maken.

Ive Stevenheydens

Waarom wilde je als beeldend kunstenaar een lange speelfilm maken? Waarin lag de uitdaging?

Fiona Tan

Het is heel organisch gegroeid: het voelde steeds logischer om dit eens uit te proberen. Ik werk al vanaf het begin van mijn carrière met bewegend beeld en met found footage. Ik ben zeer schatplichtig aan een bepaalde documentaire traditie en gaandeweg ben ik steeds meer geïnteresseerd geraakt in het narratieve. En ik werd steeds nieuwsgieriger en meer geïnteresseerd in het idee om met echte acteurs te werken. Die twee dingen heb ik met History’s Future kunnen uitproberen. Voorts gebruik ik in mijn werk vaak voice-overs. Op een gegeven moment wilde ik die zelf niet meer inspreken of dacht ik aan een mannenstem. Toen ik acteurs benaderde, ontdekte ik hoe fantastisch dat is: het zijn professionals die het veel beter kunnen dan ik, en die het niet erg vinden om het tien keer opnieuw te doen. In 2007 maakte ik A Lapse of Memory, waarvoor ik voor het eerst een acteur voor mijn camera had – Johan Leysen was een feest. En dat smaakte naar meer. Ook zie ik in mijn artistiek werk een natuurlijke vooruitgang van een documentaire manier van filmen naar een eerder fictionele productiemodus. In de recente documentaires: May You Live in Interesting Times en Kingdom of Shadows combineerde ik al verschillende soorten footage. Ook de installatie Disorient, te zien in het Nederlands paviljoen op de biënnale van Venetië in 2009, bracht fictieve ‘film’ en documentaire feiten samen.

Ive Stevenheydens

Is er een zeker prestige aan verbonden?

Fiona Tan

Nee, het is gewoon veel en hard werken.

Ive Stevenheydens

Straalt het maken van een film af op je werk als beeldend kunstenaar en andersom? Ik bedoel: positioneert je dit anders?

Fiona Tan

Dat weet ik niet, maar ik denk van niet.

Ive Stevenheydens

Denk je dat cinema-werkstukken van een beeldend kunstenaar verschillen van die van een filmregisseur?

Fiona Tan

Een te brede vraag voor mij om zinnig op te antwoorden. Elke kunstenaar en elke regisseur is zo anders. Over het algemeen zegt men dat een regisseur meer geïnteresseerd is in het drama en het verhaal, en dat een beeldend kunstenaar meer voor het visuele, de beelden, gaat. Maar daar zijn tal van uitzonderingen op te benoemen. Ik trachtte ik de grenzen van cinema op te zoeken. Als kunstenaar zie ik niet als mijn taak om een gewone doorsnee movie af te leveren. Ik zie History’s Future als een ‘site-specific’ werk met als plaats de bioscoop. Daar gelden andere wetmatigheden. Als je een bioscoop binnenkomt is het anders dan als je een galerie binnengaat of een museum. Het begint al met het kopen van een kaartje, en dat je gaat zitten op een – in theorie althans – prettige, zachte stoel, en wacht tot het licht uitgaat.

Ive Stevenheydens

Waar liggen de verschillen tussen ‘films van kunstenaars’ en ‘klassieke lange speelfilm’? Is het voor jezelf eigenlijk wel interessant om de twee trachten te definiëren of op te delen?

Fiona Tan

Ik heb getracht om een werk te maken dat zowel kunst als film is. Er zullen mensen zijn die zeggen dat dit simpelweg onmogelijk is. Misschien hebben zij gelijk. Anderen zeggen dat het geslaagd is, wat ik gemaakt heb, wat ik geprobeerd heb. Natuurlijk is het aan ieder voor zich te beslissen.

Ive Stevenheydens

Werken aan een lange speelfilm vraagt een heel andere aanpak dan aan een ‘kunstvideo’. Wat waren je ervaringen?

Fiona Tan

Het is een langere weg en je werkt met meerdere mensen. Het vinden van geld om de film te kunnen maken vergde veel tijd, inzet en energie. Ik heb voor History’s Future voor de eerste keer een scenario geschreven. Meestal schrijf ik een plan en schets ik ideeën, maar voor deze film heb ik zeker negen maanden geschreven. Dat was zwaar en moeilijk, maar ook heel leerzaam. Het was ook spannend en plezierig om personages uit te werken en dialogen te schrijven. Ik ben blij dat ik een degelijk scenario had om op terug te vallen tijdens het draaien en tijdens de montage. Ik vond het fantastisch om met al die acteurs te kunnen werken. Geweldige mensen en professionals.

Ive Stevenheydens

Bereik je een ander publiek in de cinemazalen dan in het museum, kunstcentrum of galerie? Denk je een groter/ breder publiek te bereiken? Vormen dat ambities om als kunstenaar om een film te maken?

Fiona Tan

In theorie wel, maar of het in de praktijk voor deze film zo uitpakt, weet ik nog niet. History’s Future ging nog maar net in première gegaan en draait sinds maart in de bioscoop.

Ive Stevenheydens

Denk je dat de kijker anders naar dit werk kijkt en andere interpretaties zoekt omwille van je positie als kunstenaar? Denk je dat de filmrecensent het werk anders zal beoordelen omwille van die reden?

Fiona Tan

Ik denk van niet. Filmrecensenten schrijven gewoon wat zij van de film vinden, ongeacht wie het gemaakt heeft. In de filmwereld ben ik immers volstrekt onbekend. Vermoedelijk kijken mensen die mijn werk al kennen iets anders naar deze film dan mensen die mijn werk als kunstenaar helemaal niet kennen.

Ive Stevenheydens

Ga je na je eerste ervaring nog een langspeelfilm maken in de toekomst?

Fiona Tan

Om met Beckett te antwoorden: ‘Try again. Fail again. Fail better.’ Of om met mijn hoofdpersoon MP te spreken: ‘The future is a tale told by an idiot’.

History’s Future is komende dagen nog te zien in Eye in Amsterdam, en op enkele andere plekken in het land. De film is ook geselecteerd voor festivals in New York en Korea

LEES OOK HET ESSAY VAN IVE STEVENHEYDENS OVER KUNSTENAARS EN SPEELFILMS IN METROPOLIS M No 2-2016 WHO’S YOUR DADDY AND WHAT DOES HE DO?
NU IN DE WINKEL. OF BESTEL: [email protected] (€9,95 incl verzending)

Recente artikelen