Mounira Al Solh: I strongly believe in our right to be frivolous. (2018) Courtesy of the Art Institute of Chicago
Mounira Al Solh in Chicago I Strongly Believe in Our Right to Be Frivolous
De Libanees/Nederlandse kunstenaar Mounira Al Solh exposeert momenteel op uitnodiging van Hendrik Folkerts in The Art Institute of Chicago. Voorafgaand aan de tentoonstelling sprak Yasmijn Jarram met haar over haar deels in Chicago gemaakte werk.
Meer dan 130 portretten van mannen, vrouwen en kinderen vormden een lange rij in het glaspaviljoen in Kassel. De sobere, maar indringende presentatie van Mounira Al Solh was één van de hoogtepunten van afgelopen documenta 14. Twee jaar eerder was haar werk al te zien op de Biënnale van Venetië. In uiteenlopende media verhoudt Al Solh zich vaak op ironische en zichzelf niet sparende wijze tot thema’s als migratie, identiteit, familie en feminisme. De tekeningen in Kassel kwamen tot stand tijdens de vele, intieme gesprekken die Al Solh voerde met vluchtelingen uit Syrië en andere landen in het Midden-Oosten. Elke ontmoeting legde ze vast in tekst en beeld. Schetsmatig weergegeven op gele blocnotevellen, soms met balpen getekend, ogen de portretten nonchalant en kwetsbaar tegelijk. Het A4-lijntjespapier roept associaties op met regels en procedures. De persoonlijke tijdsdocumenten geven een indruk van de weg die migranten letterlijk en figuurlijk afleggen. De serie I Strongly Believe in Our Right to Be Frivolous (2012 – heden) vormt dit voorjaar de kern van Al Solhs gelijknamige solotentoonstelling in het Art Institute of Chicago.
Mounira Al Solh: I strongly believe in our right to be frivolous. (2018) Courtesy of the Art Institute of Chicago.
Mounira Al Solh: I strongly believe in our right to be frivolous. (2018) Courtesy of the Art Institute of Chicago
In 2012 startte Al Solh het project in Beiroet, waar ze de vele nieuwe gezichten in haar wijk wilde leren kennen en verwelkomen. De Syriërs kwamen veelal met andere verwachtingen naar hun buurland. ‘Hun leven in Syrië voor de oorlog was veel beter. Libanon is een wildernis, er is geen staat die controleert. De Syriërs worden uitgebuit en gediscrimineerd. In landen waar de eigen burgers al geen rechten hebben, is het des te zwaarder voor vluchtelingen.’ Immigranten uit alle lagen van de samenleving stonden open voor uitwisseling. ‘Vaak vinden mensen het intrigerend wanneer ik ze teken’, vertelt Al Solh. ‘In de eerste plaats gaat het om een portret, maar het is ook een interview. Het schetsen helpt mij om dichter bij de persoon te komen. Met de aantekeningen leg ik individuele stemmen, herinneringen en visies vast die vaak verloren gaan in de grote politieke narratieven.’ Door dit verzamelen en verweven van orale geschiedenissen, die in de Arabische cultuur erg belangrijk zijn, ontstaat een levend monument.
In Chicago presenteert ze zo’n 230 portretten uit I Strongly Believe in Our Right to Be Frivolous, aangevuld met portretten uit ontmoetingen ter plaatse. De uitnodiging voor de tentoonstelling kwam van de Nederlandse curator Hendrik Folkerts, die tijdens zijn werkzaamheden als curator van documenta 14 werd aangesteld als conservator bij het Art Institute of Chicago. Ter voorbereiding verbleef Al Solh tien dagen in Chicago, waar ze via een Syrisch netwerk in contact kwam met immigranten. Ze was te gast op een Syrische bruiloft (‘Het was net Damascus!’), logeerde bij een gezin in een overwegend Arabische wijk en wandelde ’s ochtends mee om de kinderen naar school te brengen. ‘De situatie daar is niets vergeleken bij die in Europa’, constateert ze. ‘Mensen zijn in Amerika meer op hun gemak. De vluchtelingen die na een strenge selectie worden toegelaten, voelen zich bevoorrecht. Het is Amerika. Ze zijn trots dat ze het gehaald hebben, al is er onder Donald Trump ook angst voor uitzetting. In de Verenigde Staten zijn families compleet. In Europa komen mannen juist vaak alleen, waarna ze soms jaren gescheiden zijn van vrouw en kinderen.’
Mounira Al Solh. My speciality was to make a peasants' haircut, but they obliged me work till midnight often, 2015-2017. Courtesy of the Art Institute of Chicago
Mounira Al Solh: I strongly believe in our right to be frivolous. (2018) Courtesy of the Art Institute of Chicago
Al Solh: ‘In de nieuwe werken draait het meer om wensen, dromen en ambities. Ik ontmoette bijvoorbeeld iemand die muzikant had willen worden. Ik tekende voor hem de instrumenten die hij had willen bespelen. Soms associeer ik een persoon met bepaalde kleuren of herschrijf ik een tekst in mijn eigen woorden. Het werk gaat een andere richting uit.’
Dit is een fragment uit een interview van Yasmijn Jarram met Mournira Al Solh, voorafgaand aan haar tentoonstelling. Lees het hele artikel in Metropolis M Nr 1-2018 Life & Work
METROPOLIS M KRIJGT GEEN SUBSIDIE. STEUN ONS, NEEM EEN ABONNEMENT. ALS JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT STUREN WE JE HET LAATSTE NUMMER GRATIS OP. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected]
Mounira Al Solh: I strongly believe in our right to be frivolous, The Art Institute of Chicago, t/m 29.04.2018
Yasmijn Jarram
is curator van Kunstmuseum Den Haag
