metropolis m

Ha! Ik geloof dat ik zelf het schoolvoorbeeld van een ‘peter pan-syndroom’ dus ik neem dat volwassen zijn best met een korreltje zout. Maar symbolisch staat die leeftijd toch voor een bepaalde rite-de-passage. MAMA heeft zich altijd bezig met jeugdcultuur, wat gebeurt er in de belevingswereld van de twintiger. Maar het is ook evident dat jeugdcultuur is meegegroeid met zijn generaties, en wat dat betreft is jeugdcultuur wel volwassen geworden. ‘Volwassen’ maatschappelijke issues worden meer dan ooit ook  in dat domein uitgevochten; denk aan representatievraagstukken in games, films en videoclips. Of meme-cultuur als een sterke discussie-aanjager in het politieke domein. Misschien dat we deze kwesties ook zelf met wat meer gevoeligheid benaderen, en wat van dat boude karakter van twintig jaar terug kwijt zijn – maar eigenlijk zie ik dat we daar ook gewoon de enorme zorg en weldenkendheid die je bij de huidige jonge generatie terugziet weerspiegelen.

De huidige tentoonstelling Character Building is een goed voorbeeld van typisch MAMA. Het is geen ´kunst´tentoonstelling, maar een tentoonstelling voor, over en door fans, de Cosplay gemeenschap. Er is heel veel culturele productie die niet herkend of erkend wordt als kunst, maar een grote stempel drukt op de narratieven die we met elkaar delen. MAMA is nooit huiverig geweest om zich buiten het terrein van kunst met een grote K te wagen, omdat we die invloed van jonge stemmen herkennen – waar ze zich ook bevinden. Maar zo is het in het verleden ook met videoclips gegaan, of game-cultuur. Door de jonge stemmen belangrijker te vinden dan ‘de autoriteiten’ presenteren we vaak werk wat later wel doordringt tot die zogenaamde kunstwereld.

Ha Ha! Ja, touché. Die observatie klopt als een bus. De hele jonge generatie nu (zeg vanaf 19 jaar) , die weten niet anders dan dat we er zijn en het overrompelt me, maar die omschrijven ons soms ook als een instituut. Ja voor een deel kunnen we niet anders dan dat schoorvoetend accepteren. Maar daarom komen we ook op de Forever 21 Dinnershow met een (tromgeroffel) nieuw logo naar buiten die dat ongemak op een ludieke manier uitdrukt. De institutionele kant erkent, maar er ook tegen aanschopt.

Ons doel is makers die nog hun intrede moeten doen in dat institutionele veld te steunen. Als je je steeds maar verhoudt tot een bestaande canon dan wordt dat perspectief steeds nauwer. Natuurlijk werkt canonisering als een trechter – dat is onoverkomelijk. We willen opvangen wat aan die randen van de trechter er buiten dreigt te klotsen, soms heeft dat specifiek betrekking op de makers, soms op bepaalde ideeën. Met kunst, of culturele productie at large, schep je weer de verhalen die onze realiteit vormen, dus juist aan de randen kan je rammelen aan de bestaande macht.

Ach, inderdaad soms. Als ik kijk naar de opening van de cosplay show Character Building was daar misschien maar twintig procent publiek uit de kunstwereld, terwijl er verder op in de straat een goed bezochte opening van een collega was. Dan denk ik – joh, kom even kijken, kleine moeite. Bij ons kan je ook echt in 15-20 minuten klaar zijn, so no excuses. Dan merk je wel dat het ene soort cultuur serieuzer wordt genomen dan het andere. Maar aan de andere kant – zo’n moment is ook uniek, zit je eigen zaal opeens vol met een hele andere community, we konden Raven Star Cosplay haar eerste kritische (live) platform geven om te spreken over Body Positivity en hoe zich dat verhoudt tot haar fan-activiteiten. Opeens maak je een levendige online cultuur fysiek. Dat is te gek.

Turbulent, maar dat is ook het gevolg van onze leeftijd, ons team is er een die zichzelf regelmatig vernieuwt, dat is leuk, want het blijft ook jong. Maar ik ben wel ook in raptempo manager geworden. En ik ben in Rotterdam bewust geworden van mijn eigen white saviour complex en probeer die snel af te leren. Ik kwam echt binnen met het idee ´leuk een multiculturele stad, ga ik daar even een potje bijdragen’ niet bewust van al het kapitaal wat al hier is. Ik heb in korte tijd ontzettend veel geleerd van de eigen reflexen, blinde vlekken en privileges. En ik ben nog lerende hoor. Ik denk dat ik zelf wat terughoudender ben geworden. Maar ik wil mij vooral graag inzetten dat podium voor anderen te realiseren. Per 2019 stappen we ook af van het model met een curator te werken, maar werken we met een programmaraad van vier jonge mensen, zo kunnen we meer perspectieven vertegenwoordigen – maar ook onderling en aanmoedigende en kritische omgeving bevorderen.

Onze prioriteit ligt zonder twijfel bij de eerste groep. En daar zijn we ook beter in. Maar er is veel goodwill ook uit een ‘ouder’ veld, een beetje paternalisme hoort daar soms ook bij. Ach. Waar we beter in zouden kunnen zijn is het verbinden met galeries, of laat mij dat breder formuleren, agenten en distributeurs– ik ben helemaal niet de mening aangedaan dat publiek en commercieel veld tegenover elkaar staan, maar ze elkaar juist aanvullen. Dit zijn partijen die juist kunnen bijdragen aan de inkomensposities van jonge kunstenaars. Maar dat is functioneel, met betrekking tot het werk dat we presenteren zit hier wel een grotere kloof. En als het puur gaat om een ouder algemeen publiek, die zouden ook moeten komen. Ik denk dat wij een ander licht kunnen laten schijnen op de manier waarop hun kinderen of jongere collega’s in de wereld staan.

De beste metingen zijn toeval, unieke gevallen, kleine overwinningen en gedeelde trots. Als iemand uit de Team MAMA community het maakt tot fotograaf bij de Volkskrant, of een nominatie voor het museumtalent prijs krijgt, dat Culturesport uit 2016 nu gepitcht wordt aan Netflix (fingers crossed) en we daardoor zouden hebben bijgedragen aan de Rotterdamse gabbercultuur toe te voegen aan andere global narratives. Cultuur, kunst is een manier om je uit te drukken, krijg je daar ruimte voor krijg je de boodschap dat jij er mag zijn, je mag uitdrukken. Laatst tijdens een Team borrel trok een van de Team MAMA leden mij aan de kant om te bedanken voor de bijdrage die we leveren aan haar zelfvertrouwen – volgens mij is dat minstens honderd bezoekers waard.

Groots en meeslepend eten!  We hebben een jong performance collectief House of Ghod, onder bezielende leiding van Maritte Joseph en Romy van Eijk, gevraagd die selectie te maken.  We vonden het juist tof om door de ogen van makers van nu te zien welke projecten nog weerslag hebben, welke betekenis die in het nu hebben en dan natuurlijk ook welke vertaalslag zij er aan geven. Rooie Oogjes uit 2004, de showroom getransformeerd tot peeskamer– net op het kantelpunt dat de straat langzamerhand werd schoon gesausd – is dan ook een toffe keuze. Er is breed gedragen scepsis bij jongeren over de stadsverbeteringsprocessen. Veilig ja, opgepoetst en dichtgeplamuurd nee. Het lelijke van die gentrificatie is dat de jongeren als drogreden worden aangedragen, maar zij worden uiteindelijk de dupe, want onbetaalbaar. iPod Killed the Videostar staat ook op het menu! Voor mijzelf een persoonlijk hoogtepunt en de start van mijn relatie tot MAMA. Ik was net afgestudeerd en startte als office manager bij Witte de With, ik had van de Universiteit Leiden ‘videoclips’ niet als afstudeeronderwerp mogen nemen. MAMA bewees dat je zo´n zogenaamd onserieus onderwerp, best serieus kon bestuderen. Of Muddgutts Meets Homebase, deze fotogalerie die zich concentreert op het alledaagse heeft dus nog steeds weerklank (of liep misschien wel voor op alles wat nu instafamous is).