metropolis m

Links Piet Dieleman

Als laatste deel van onze rondgang door Tilburg Oud-Noord een bezoek aan de tentoonstelling Fields of Joy in PARK, waar misvatting op misvatting wordt gestapeld en er een hele discussie ontstaat over ‘de paal’.

Ik sta in de prachtig hoge ruimte van PARK, een oude kapel die door het mooi gebolde plafond de luister heeft van een negentiende-eeuwse tentoonstellingszaal. Er staat met mij nog een andere man te kijken naar de  werken op zaal. In gedachten verzonken kijkt hij naar een serie schilderijen van Piet Dieleman. Het is een reeks van doeken met een sjabloonachtig patroon van uitgespaarde ronde cirkels in per doek verschillend gekleurde vlakken. De cirkels zijn ogenschijnlijke gaten waardoorheen de muur zich steeds weer toont en waartegenover de gekleurde sjablonen zich optisch door de ruimte beginnen te verplaatsen en de muur als het ware oplossen in oneindige kleurzeeën (of andersom, de witte stippen worden de ruimte ingestuurd).

In de zaaltekst lees ik dat het gaat daar ook om gaat: de manier waarop in het contrast tussen de witte cirkels en het gekleurde vlak verschillende dieptewerking ontstaat. Het is een mooie serie, maar ik vraag me vooral af waar de belangstellende zo door gefascineerd is. Terwijl ik al drie keer door de tentoonstelling gelopen ben, en ook nog even boven op de entresol ben geweest, blijft hij maar staan en kijken, met verzonken blik. Wat zou hij zien? Ik durf het hem niet te vragen.

Er stromen meer mensen binnen en ineens beland ik in een discussie tussen aanwezige kunstenaars die elkaar duidelijk kennen. We staan bij een grote toren van kartonnen platen die als een kaartenhuis gestapeld zijn. Er is, begrijp ik, een dag met hoogwerker gestapeld, voordat het hele geval stond. Maar na een dag is het ding gaan verzakken, waardoor er een houten paal aan toegevoegd moest worden om deze ‘toren’ niet te laten omvallen. Voor de aanwezige beeldhouwer is het direct duidelijk. Hij zegt met een beslistheid zoals ik die alleen van kunstenaars ken: ‘het is een slecht werk.’

Hij legt uit: ‘die Beat is een schilder en die gaat nu dus een sculptuur maken op een schaal waar hij helemaal geen verstand van heeft. Waarom heeft hij er geen deskundigen bijgehaald? Als ik iets wil doen waar ik geen verstand van heb, zou ik er altijd deskundigheid bijhalen. Er klopt niets in de constructie en het ziet er ook niet uit met al dat plakband dat de boel wat probeert te verdoezelen. Had ik het werk gemaakt dan zou ik de constructie veranderen en ook zichtbaar laten. Hier en hier’, wijst hij aan. ‘Het is zo geen gezicht.’

Een medewerker van PARK vertelt dat de kunstenaar graag dunne platen wilde, zo dun mogelijk, liefst papierdik, wat natuurlijk niet kon. Het bleef bij het dunst mogelijke karton. En ze vertelt dat het nog een hele puzzel was het ding overeind te krijgen, dat het aanvankelijk leek te zijn gelukt totdat het ding dagen later begon te verzakken. Ik vraag: ‘dus die paal is niet vanaf het begin erbij?’ ‘Nee, die is pas later toegevoegd, toen de kunstenaar al vertrokken was.’ ‘Wat een slecht werk’, voegt de beeldhouwer nog eens toe.

Ik zeg: ‘Ik vind die paal wel goed, hij geeft het werk karakter en betekenis. Is de kunstenaar niet steeds bezig zaken te ordenen, chaos te verhelpen, om erachter te komen dat dat totaal niet lukt? Het zijn toch beelden van onvermogen waar deze kunstenaar mee bezig is?’ Licht verbijsterd word ik aangekeken en iedereen beent snel weg.

Sta ik daar, weer alleen op zaal, met de man die nog steeds niet uitgekeken is op de serie werken van Piet Dieleman. Ik probeer begrip te vinden in de muurschildering van Jan van der Ploeg, het derde werk op deze tentoonstelling. Het moet zich, ondanks zijn indringende nogal mannelijke machtsvertoon met felle kleuren en scherpe randen over de volle lengte van de zaal, onbegrepen en niet gezien hebben gevoeld. Net als meer deze middag.

Overzicht, met rechts stukje van de muurschildering van Jan van der Ploeg

Jan van der Ploeg

De vermaledijde paal die het werk van Zoderer overeind houdt

Beat Zoderer

Fields of Joy, PARK, Tilburg, t/m 16.12.2018 – volgende week wordt in PARK het nieuwe jubileumboek gepresenteerd, met een verslag van de tentoonstellingen van de afgelopen vijf jaar

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen