metropolis m

lxhxb, zaaloverzicht ‘As Good A Place to Start as Any’

Vlak voor de lockdown opende kunstenaar Guus van der Velden in Eindhoven ‘lxhxb’: een galerie met respect voor de fysieke sensitiviteit van tentoongestelde kunstenaars, op werpafstand van het Van Abbemuseum, Onomatopee en Pennings Foundation. Voor haar rondgang langs kleinere kunstinitiatieven in Nederland gaat Lotte van Geijn met hem in gesprek.

Lotte van Geijn

 Waarom ben je als kunstenaar een galerie begonnen? 

Guus van der Velden

 Tijdens mijn studie aan de kunstacademie maakte ik al werk dat je niet gewoon aan de muur kan hangen, daardoor moest ik wel nadenken over de context van het kunstwerk. Ik heb tentoonstellingen gemaakt in niet-kunst ruimtes zoals mijn slaapkamer en tuin. Ik ben geïnteresseerd in kunst die niet enerzijds traditioneel conceptueel of anderzijds materieel is. Voor mij staan die twee namelijk in het verlengde van elkaar, als in een cirkel. Ik kijk graag naar hoe andere kunstenaars hiermee omgaan. Met de galerie heb ik een plek voor hun kunst gecreëerd. Ik miste zo’n plek. Ik ben niet een curator die vanuit een kunsthistorisch of cultureel perspectief een tentoonstelling maakt. Net zoals een ingenieur anders naar een auto kijkt dan een monteur, handelaar of chauffeur, kijk ik anders naar het maken van een tentoonstelling: je eigen ervaring is vormend voor de manier waarop je een onderwerp benadert. 

Lotte van Geijn

Zie je de galerie als een kunstwerk?

Guus van der Velden

Nee, het is eigenlijk een vrij gewone galerie. Het onderscheidt zich door de keuze voor de kunstenaars. Ik ben degene die de inhoudelijke koers bepaalt. Maar zodra ik een kunstenaar heb gevraagd geef ik die alle ruimte en vertrouwen. Natuurlijk is geld verdienen belangrijk, al is het maar om te blijven bestaan. Ik vraag niet de standaard 50% van de opbrengst, maar wel een percentage. Voor mij is een respectvolle houding naar de kunstenaar het belangrijkst. Kunstenaars stellen elementaire vragen en onderzoeken hoe iets in elkaar steekt: een schroefje moet bijvoorbeeld exact op een bepaalde plek zitten. Mijn galerie is opgezet rondom die fysieke kenmerken, besteedt daar veel aandacht aan. Ik heb bijvoorbeeld bij de vorige groepstentoonstelling een kunstenaar gevraagd om een muurschildering te maken. Voor geen meter te verkopen natuurlijk, een puur commerciële galerie zou dat niet zo gauw doen. Ook heb ik speciaal voor één kunstwerk een muur gebouwd en voor dubbelzijdig werk van Henri Jacobs een presentatietafel ontworpen. De galerie draagt ook heel bewust niet mijn naam, maar de naam ‘l x h x b’ waarmee aan die fysieke sensibiliteit gerefereerd wordt. Maar de volgorde van ‘lengte x hoogte x breedte’ staat in geen enkel veld vast als standaard. In de kunstgeschiedenis wordt bijvoorbeeld de hoogte van een werk altijd als eerste genoemd. Het valt misschien niet iedereen meteen op, dat verschil in volgordes. Mijn streven is om mensen gevoelig te maken voor die subtiliteit. 

Lotte van Geijn

Hoe belangrijk is de fysieke plek? Je hebt ook een mooie website en bent actief met de galerie op Instagram. 

Guus van der Velden

Een website is voor mij altijd een slap aftreksel van een fysieke plek. Het is een manier om te archiveren en een overzicht te geven. Het internet is een geweldige plek om een breed publiek te bereiken. Op Instagram post ik vaak alleen een onscherpe en extreem getailleerde foto’s. Daarmee geef je ergens meer informatie weg dan met een scherp zaaloverzicht. Het is een eerste contact, maar uiteindelijk is de fysieke ervaring met het kunstwerk het belangrijkste. Ook uit het contact met de kunstenaars haal ik veel voldoening.Iedereen is vrijgevig geweest met hun tijd en aandacht. Ik heb nog geen naam opgebouwd en dan is het vertrouwen dat je krijgt erg belangrijk. De huidige presentatie is een groepstentoonstelling, maar hierna staan drie solo presentaties gepland. De selectie van de kunstenaars is niet iets om mysterieus over te doen zoals vaak gebeurt. Het is soms ook gewoon een toevallige samenloop van omstandigheden. Maar ik vind oprechtheid erg belangrijk. Kunstenaars die hun eigen interesse en visie volgen en een heldere beeldtaal formuleren, kunstenaars die mentale constructies neerzetten. Titels vind ik ook belangrijk, maar als een aandachtige toeschouwer de crux van een kunstwerk uit de zaaltekst moet halen denk ik dat je als kunstenaar hebt gefaald. 

Voor mij staan conceptuele en materiële kunst in het verlengde van elkaar, als in een cirkel. Ik kijk graag naar hoe andere kunstenaars hiermee omgaan: met lxhxb heb ik een plek voor hun kunstwerken gecreëerd

lxhxb, werk van Guus van der Velden in de badkamer

lxhxb zaaloverzicht 'Group B'

lxhxb, werken van Tim Bruggeman en Willem Oorebeek, onderdeel van 'Group B'

Lotte van Geijn

Waarom ben je een galerie begonnen en niet een artist-run space of een presentatie-instelling?

Guus van der Velden

Ik wil niet afhankelijk zijn van subsidies die zomaar weg kunnen vallen, waardoor je hele bouwwerk in elkaar kan storten. Een kunstruimte is gebaat bij een halve dictator. Ik bepaal alles en doe alles zelf. Ik hoef geen verantwoording af te leggen aan een bestuur of subsidiegevers. Als een verzamelaar zou afhaken dan zijn er altijd nog andere die ik kan benaderen. Je bent niet afhankelijk van één koper. Ook wil ik de verzamelaarscultuur in Nederland stimuleren. Ik heb in België gestudeerd, daar is dat veel gebruikelijker. Toch heb ik besloten in Eindhoven de galerie te beginnen. Ik denk dat er hier meer behoefte aan is. Sinds het nieuwe millennium zijn er hier meerdere kunstinstellingen gesloten of weggegaan. Ik heb altijd graag ingewikkelde puzzels opgelost. Door mijn houding en de vragen die ik heb doe ik dit nu binnen de context van de kunst. Het fijne aan een galerie runnen is de mate van onafhankelijkheid en de continuïteit die het met zich meebrengt. Als kunstenaar heb je vaak te maken met afwijzingen, met de galerie ben ik steeds bezig met nieuwe dingen plannen en organiseren. Ik heb in ieder geval genoeg geïnvesteerd om de galerie twee jaar draaiend te houden.  

Lotte van Geijn

Ook heb je een blog waarop je overdenkingen post. Je schrijft daar bijvoorbeeld ‘art is object manipulation uncommon in daily life’.Kun je dit verder toelichten?

Guus van der Velden

Deze definitie van kunst heb ik zes jaar geleden geschreven en staat nog altijd overeind. Ik heb geen beter alternatief kunnen vinden of bedenken. De definitie is ongebruikelijk, maar zeker niet ongegrond. Op de blog staan genoeg argumenten voor iemand die het zou interesseren. 

Lotte van Geijn

Hoe plaats je ready-mades binnen deze definitie?

Guus van der Velden

 Volgens mij heeft Duchamp ook nooit een echte ready-made gemaakt. Ik heb nog nooit iemand anders een fietswiel op een krukje zien schroeven of een schop aan een onzichtbaar draadje midden in een schuur zien hangen. De context is van groot belang: ik las bijvoorbeeld dat Mark Manders zijn kunstwerken toetst aan het idee dat het in de IKEA zou staan. Het moet volgens hem voor iedereen duidelijk zijn dat het werk daar niet thuishoort, zonder daar een positief of negatief waardeoordeel aan te koppelen. De kunstcontext die ik met de galerie creëer is vrij traditioneel. Door deze context te creëren is het mogelijk om ook de aandacht op de minder zichtbare kanten van een kunstwerken te leggen. 

lxhxb, boekenplank 'om niet' met werk van Marie McClelland

lxhxb buitenaanzicht

Lotte van Geijn

Wat zijn je ambities voor de toekomst?

Guus van der Velden

Ik zou ook graag andere mensen dan alleen kunstenaars willen betrekken bij de galerie. Ik ken bijvoorbeeld een erg goede restaurateur van kunstwerken. Hoe hij nadenkt over een kunstwerk is niet heel veel anders dan hoe ik er tegenaan kijk. Het zou geweldig zijn om met hem een keer een presentatie te maken. Ook zou ik graag iets doen met Alejandro Zambra, een Chileense romanschrijver die vaak schrijft over de fysieke aspecten van het boek als object. 

Een zijspoor in de galerie is ‘om niet’: een boekenplank aan de achterwand van het kantoor van de galerie waar ik kleine presentaties maak met boeken. De boeken zijn voornamelijk kunstenaarspublicaties uit mijn persoonlijke collectie. Het verzamelen van boeken en ander gedrukt werk is ook een heel toegankelijke manier om een verzameling op te bouwen met weinig middelen. Het is bijgevolg ook een verzameling waarin je heel eerlijk kan zijn. De meeste boeken zijn wel binnen bereik, dus ik hoef relatief weinig concessies te doen over wat ik kies voor de verzameling.

Momenteel is er in galerie lxhxb de groepstentoonstelling ‘Group B’ nog te bezoeken t/m 20 juni 2020 met werk van Robin Waart, Daniel Eatock, gerlach en koop, Tim Bruggeman en Willem Oorebeek. In ‘om niet’ is een publicatie van te zien van Marie McClelland uitgegeven voor haar eerste, en voor zover Guus van der Velden kan vinden mogelijk ook laatste, tentoonstelling uit 1976. Voor meer informatie kijk op lxhxb.com/

Lotte van Geijn

is beeldend kunstenaar en schrijver

Recente artikelen