Studio Vivian Suter in Guatemala, courtesy de kunstenaar
Het regent dat het giet – Een interview met Vivian Suter
Vanaf dit weekend exposeert Vivian Suter werk in de Vleeshal in Middelburg. Pablo Larios was eens op bezoek bij haar in haar atelier in Guatemala. Op ons verzoek belde hij met haar om te praten over het werken in de jungle en haar werk dat momenteel te zien is op meerdere plaatsen in Europa.
Het is onmogelijk om over de schilderijen van Vivian Suter te praten zonder het te hebben over hoe en waar ze woont. Suter begon drie decennia geleden met het bouwen van haar huis net buiten Panajachel, een kleine, culturele stad in Guatemala, die gelegen is langs een backpackroute en daarom overladen wordt door hippies, Spaanse scholieren die op schoolreisje zijn, hardwerkende locals en expats die zich laten verwonderen door het diepe, sprankelende water van het Atitlánmeer. Met de bouw van haar huis en atelier heeft Suter een wereld op zich geschapen, afgeschermd van de stad; het is een tragere wereld waarvan het leven zijn basis vindt in harmonie met de natuur en het maken van kunst.
Suters levensstijl mag dan traag zijn, het is niet zonder moeilijkheden. Dagelijks wordt ze geconfronteerd met essentiële vragen: waar haal ik verf vandaan? Hoe beheer ik op mijn zeventigste een huis in de vrije natuur? Hoe blijf ik mezelf artistiek ontwikkelen op afstand, ver weg van musea, kunstopeningen en het geroezemoes en geklets van de massa? En, bovendien, hoe om te gaan met het recente overlijden van haar moeder Elisabeth Wild in februari 2020. Wild woonde bij Suter en was net als zij ook kunstenaar.
Suters bonte, bruisende doeken blazen het begrip abstractie nieuw leven in. Haar werkwijze is een soort performance, een productieve, dagelijkse praktijk, waarbij ze soms op een enkele dag een schilderij begint en afmaakt. Suter werkt vaak buiten waardoor haar werk grotendeels door toeval wordt bepaald: de elementen, vallende bladeren en zelfs haar drie honden laten sporen na. De doeken zijn getekend door de ongewone subtropische omstandigheden waarin ze zijn gemaakt, en door de beperkingen van het leven in een wereld waarin kunstbenodigdheden, lijstenmakers en boeken schaars zijn. Maar wat Suters werk vooral opmerkelijk maakt is het ongetemde leven dat ze uitstralen, veranderlijk als het is, vol pieken en dalen, stemmingswisselingen en kleuren.
[blockquote]Mijn atelier staat nog altijd op de berg. En ik loop nog altijd graag de berg op en af. Het enige verschil ik dat ik nu een wandelstok moet gebruiken
Studio Vivian Suter in Guatemala, courtesy de kunstenaar
We spreken elkaar aan de telefoon in oktober 2021: Suter in Panajachel, ik in Berlijn. Terwijl we praten, herinner ik me de beelden, geuren en geluiden van mijn bezoek aan haar huis, anderhalf jaar geleden: de vochtigheid van de Guatemalteekse hooglanden, de geur van de wind en de planten, de heldere kleuren van de met kunst en boeken gevulde woonruimte. Sinds dat bezoek is haar moeder overleden en de pandemie uitgebroken. Maar ik tref Suter op een opgewekt moment: ze staat op het punt naar Europa te reizen, achter haar tentoonstellingen aan, eerst naar Madrid en Londen, dan naar Luzern en Middelburg.
Toen ik u bezocht in Panajachel in januari 2020 liet u me de prachtige tuin zien naast uw huis en atelier, niet ver van het meer van Atitlán. Hoe ziet de tuin er vandaag uit?
‘Het ziet er allemaal weelderig uit na de recente regenval. Het regenseizoen is alweer voorbij ー het lijkt te vroeg te zijn gestopt, dit jaar. Maar je kunt het nooit met zekerheid zeggen, natuurlijk.’
[question Pablo Larios} Is het leven anders tijdens het regenseizoen?
‘Soms kan ik niet naar buiten, omdat het te veel regent. Ik werk dan in de buurt van de mangoboom omdat het erg glad kan worden. Maar nog altijd hang ik zo nu en dan een schilderij buiten als het regent.’
Studio Vivian Suter in Guatemala, courtesy de kunstenaar
U stelt uw schilderijen regelmatig bloot aan de elementen. Was dit een bewuste keuze of gebeurde het in eerste instantie per ongeluk?
‘Beide, eigenlijk, ik zie het als een meer directe manier van schilderen. Schilderen met de natuur is de natuur toepassen, niet proberen te denken “oh, wat jammer dat dit is gebeurd”, maar om in plaats daarvan te zeggen, “wow, wat hier gebeurt is geweldig.”’
Portret kunstenaar
Vereist het een zekere mate van improvisatie?
‘Het is allemaal improvisatie en dat is precies waar ik naar op zoek ben. Dat is wat mij inspireert.’
Ik herinner me de geur van het atelier. Het rook naar een speciale lijm, gemaakt van viscollageen. Is het moeilijk voor u om aan materialen te komen?
‘Ja, die lijm is cola de pescado [lijm gemaakt van vis], die gebruik ik nog steeds. Het is helaas altijd moeilijk om aan materialen te komen. Dat is ook waarom ik de regen gebruik. Als ik een doek buiten laat staan in de regen, zal het schilderij anders zijn als ik terugkom. Misschien is er weinig veranderd of zie je alleen een paar druppels. Dat is de samenwerking die ik aanga met de regen. Ik laat ook lege potten vollopen met regenwater, daar doop ik dan mijn kwasten in.’
Hoe komt u dan aan verf?
‘Kunstverf kan ik in kleine potjes kopen in Guatemala City. Het is hier niet zoals in Europa, hier is geen pigment te krijgen. Dat is iets wat ik weer zal moeten meebrengen uit Europa. Ik gebruik ook wel gewone muurverf van de ijzerhandel in de stad.’
Lees verder in Metropolis M Nummer 6 2021/22 Vijf interviews & Depot. Nu in de winkel of bestel bij [email protected] (gratis verzending in Nederland). In dit nummer ook gesprekken met Ann Demeester, Lungiswa Gqunta, Legacy Russell, Marianne Berenhaut
Vivian Suter, Worm in a glass water, Vleeshal Middelburg, t/m 24.4 Meer info HIER
Pablo Larios
is schrijver en redacteur bij frieze
