metropolis m

De organisatie van de Gelderland Biënnale is voorlopig stopgezet, nadat Museum Het Valkhof de samenwerking met het organiserende curatorencollectief P 1 heeft opgeschort, drie weken voor de opening. Het museum verwijt de curatoren gebrek aan transparantie over het te volgen traject. De Kunstenbond tekent bezwaar aan tegen de gang van zaken en beklaagt zich in een persbericht over een gebrek aan Fair Practice waar kunstenaars en curatoren het slachtoffer van zijn. Het Museum Het Valkhof en Museum Arnhem verbazen zich in een tweede persbericht over deze verklaring van De Kunstenbond omdat ze vertrouwen stellen in een mediator die de partijen op een lijn moet brengen. Lees hier beide persberichten.

PERSBERICHT van De Kunstenbond en daaropvolgend het persbericht van Museum Het Valkhof/Museum Arnhem:

Unfair practice leidt tot uitstel activiteiten Biennale Gelderland en geldzorgen bij kunstenaars Na een jaar intensieve voorbereiding door het geselecteerde curatorencollectief P1 en tal van betrokken kunstenaars heeft penvoerder en organisator Museum Het Valkhof besloten de opening van de Biënnale Gelderland niet door te laten gaan en de biënnale – in eigen woorden – ‘on hold te zetten’. Het bericht dat de samenwerking met P1 werd opgezegd bereikte het collectief nog geen drie weken voor de geplande opening. Kunstenaars en andere betrokkenen hebben dit bericht met groot ongeloof en verbijstering ontvangen. Er heerst door het plotselinge en eenzijdige besluit grote onzekerheid over de uitvoering en betaling van geplande werkzaamheden. Collectief P1 en de betrokken kunstenaars worden inmiddels bijgestaan door de Kunstenbond, vakbond voor kunstenaar en cultuurwerkers.

Het nieuws over het ontslag van collectief P1 komt nadat het productieteam meermaals de noodklok luidde bij Museum Het Valkhof over het ontbreken van heldere budgetten en duidelijke contracten. “Het uitblijven van de formele zekerheid voor deelnemers van de biënnale druist in tegen alle gangbare Fair Practice normen”, staat er in een brandbrief die het team al op 29 augustus naar het museum stuurde. De betrokken kunstenaars, die al maanden aan voorbereiding en vaak hoge kosten in de Biënnale hebben gestoken, zijn over het beëindigen van de samenwerking met P1 niet direct ingelicht door penvoerder Museum Het Valkhof.

Collectief P1 werkte sinds begin dit jaar aan de Biënnale Gelderland 22-23. Zonder noemenswaardige ondersteuning van Museum Het Valkhof ontwikkelde zij een grootschalig project en wierf ze, binnen een paar maanden tijd, een totaal van € 300.000,- aan subsidies bij landelijke fondsen. Het collectief realiseerde daarbij vijf buitenmuseale locaties, vormde een project- en productieteam, betrok tal van samenwerkingspartners en voerde een educatieprogramma uit. Ook nam zij de pr en de ontwikkeling van een digitaal platform voor haar rekening en betrok ze ruim twintig kunstenaars bij de voorbereidingen. Kortom: alles stond klaar om een succesvol programma uit te rollen met dito opening. Het programma was volledig financieel gedekt; de begrotingen en het projectplan waren meermaals goedgekeurd door de begeleidende stuurgroep van de biënnale, bestaande uit de directeuren van museum Arnhem en Museum Het Valkhof.

Echter kwam de samenwerking met penvoerder Museum Het Valkhof niet van de grond. Drie weken voor de opening was er nog steeds geen werkbaar proces voor contracten en betalingen. Na een noodkreet vanuit P1 om de productiebudgetten beschikbaar te stellen aan kunstenaars en productieteam, heeft MVH besloten het collectief te ontslaan. Museum Het Valkhof heeft zich hierbij niet ingezet om de betrokken kunstenaars goed te informeren, noch hebben zij de consequenties voor de reeds gemaakte inspanningen in acht genomen. Alle werkzaamheden zijn abrupt stil komen te liggen.

Museum Het Valkhof beweert dat P1 verantwoordelijk is voor het niet naleven van de Fair Practice Code, en dat zij in het belang van de betrokken kunstenaars de samenwerking heeft opgezegd 

Peter van den Bunder van de Kunstenbond ziet dat er sprake is van unfair practice en falend penvoerderschap van Museum Het Valkhof. Publiek, kunstenaars, curatoren maar ook museummedewerkers zijn daar de dupe van. Het curatorenteam is inmiddels met een brief van een advocaat van Museum Het Valkhof gesommeerd op te draaien voor alle financiële schade – inclusief terugbetaling aan de fondsen – omdat er geen opening plaatsvindt. Het team wordt daarnaast gedreigd met een terugvordering van loon vanaf januari. Ook worden zij, in een brief van dezelfde advocaat, gesommeerd om niet te communiceren met derden over deze gang van zaken. Museum Het Valkhof beweert dat P1 verantwoordelijk is voor het niet naleven van de Fair Practice Code, en dat zij in het belang van de betrokken kunstenaars de samenwerking heeft opgezegd. Opvallend genoeg wil Museum Het Valkhof gelijktijdig een mediationtraject verkennen en mogelijk weer opnieuw samenwerken met P1. Het inhoudelijke programma dat P1 heeft opgeleverd staat ook niet ter discussie. De Kunstenbond concludeert dat Museum Het Valkhof zelf op geen enkele wijze de Fair Practice Code naleeft: “Het is precies andersom: de pot verwijt de ketel dat die zwart ziet.”.

PERSBERICHT van Museum Het Valkhof en Museum Arnhem

Museum Het Valkhof en Museum Arnhem hebben de samenwerking met het curatorencollectief voor de Biënnale Gelderland 2022 gepauzeerd. De Biënnale zou deze maand starten. De musea hebben besloten om de biënnale voor nu te pauzeren omdat er eerst meer inzicht moet komen in organisatie, financiën en verantwoordelijkheden van de Biënnale. 

Museum Het Valkhof en Museum Arnhem organiseren in nauwe samenwerking de Biënnale Gelderland. De kunstmanifestatie biedt een podium voor Gelderse kunst en geeft zo een impuls aan de ontwikkeling van Gelders talent in de provincie. Per editie wordt een open call uitgeschreven voor een curator. Een curatorencollectief diende dit keer het winnende voorstel in, en kreeg van de musea de opdracht om de editie van 2022 te realiseren. Zij namen hierbij de projectorganisatie ter hand.

Het curatorencollectief gaat bij de organisatie van de Biënnale Gelderland 2022 uit van de wederopbouwwijken in Arnhem en Nijmegen, die ontstonden toen het modernisme hoogtij vierde. De curatoren zetten de schijnwerper op de erfenis van het modernisme en het sociale weefsel dat in deze wijken is gegroeid. Ze pleiten voor de herwaardering van deze wederopbouwwijken. 

Museum Arnhem en Museum Het Valkhof vormen de stuurgroep en Museum Het Valkhof is penvoerder. De beide musea hebben in het traject moeten constateren dat de curatoren niet de gezochte transparantie bieden met betrekking tot de organisatie en bestedingen, en dat pogingen om hier verbetering in te krijgen meermaals strandden. Daarom is besloten om de samenwerking met de curatoren te pauzeren om helderheid te krijgen.

Een mediator is aangesteld om hulp te bieden bij het op orde brengen van de projectorganisatie en voortzetting van de samenwerking. De stuurgroep is daarom verrast dat de Kunstenbond, juist nu het mediation-proces zou starten, al met conclusies kwam. Voor de stuurgroep staat het mediationproces en het vinden van oplossingen nog steeds centraal. Oplossingen voor de curatoren, de deelnemende kunstenaars én voor bezoekers van de Biënnale.

Hedwig Saam, directeur-bestuurder van Museum Het Valkhof: “Het geloof in het inhoudelijke concept van de Biënnale is onverminderd, deze pauze is louter bedoeld om organisatorische problemen op te lossen. De musea zijn voor de naleving van de culturele codes – zoals de code Fair Practice – en de verantwoording naar subsidiegevers gebonden aan regels. Onder meer om ervoor te zorgen dat kunstenaars en contractpartijen ook (rechts)zekerheid aan hun inzet kunnen ontlenen en gemeenschapsgeld verantwoord wordt besteed. Daar moet nu eerst helderheid over komen met duidelijke afspraken over organisatie en financiën: alleen dan kan deze samenwerking een verantwoord vervolg krijgen. Om zo een podium te geven aan Gelderse kunst en kunstenaars en bovenal een breed publiek te ontvangen en inspireren op de Biënnale Gelderland.” 

Recente artikelen