metropolis m

Een heel team van ontwerpers, met daarbij Gabriel Lester en Louise Schouwenberg, trok naar het VN Hoofdkwartier in New York om Dutch Design op de kaart van de internationale diplomatie te krijgen. Is het gelukt?

In 2007 werd onder minister Verhagen besloten om bovenop een reeds vastgestelde bijdrage aan de renovatie van de Delegates’ Lounge van het hoofdkantoor van de VN in New York , een èxtra bijdrage te doen om zo ook ‘designinput’ te kunnen leveren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken schreef een wedstrijd uit, en hoopte dat de Lounge zo geen anoniem ontwerp zou krijgen, zich bescheiden voegend naar het gebouw, maar met Dutch Design-profiel eruit zou springen en in de wandelgangen betiteld zou gaan worden als de Dutch Delegates’ Lounge. Het valt nog te bezien of dat gaat lukken.

De media-aandacht rondom de opening valt alvast tegen. Terwijl de VN volop ter sprake komt in de media, is er slechts een bescheiden item gewijd aan het nieuws dat Koningin Máxima en secretaris-generaal Ban Ki-Moon de gerenoveerde Delegates’ Lounge van het hoofdkantoor van de VN in New York openden.

De herinrichting van de lounge is onderdeel van een veel omvangrijkere renovatie van het VN Hoofdkwartier uit de afgelopen vijf jaar, genaamd de Capital Master Plan. De aan het Nederlandse ontwerpteam toegewezen Delegates’ Lounge kreeg historical significane level 1, wat inhield dat er geen aanpassingen aan de bestaande architectuur gedaan kon worden; alleen aan het oppervlak.

Bij de selectie van de ontwerpers speelde Nederland redelijk op safe door te kiezen voor Hella Jongerius en een door haar samengesteld team van sterontwerpers, onder wie Rem Koolhaas, Irma Boom, Gabriel Lester en Louise Schouwenberg. Rem Koolhaas had al de nodige ervaring met diplomaten, bij het ontwerpen van de Nederlandse ambassade in Berlijn. Hella Jongerius wist er ook het een en ander van, door de verkoop van haar Poldersofa aan onder andere aan de Nederlandse ambassade in Brussel.

Het hoofdkantoor van de Verenigde Naties in New York werd opgeleverd in 1952 en werd ontworpen door een internationaal team van architecten. Het hoofdkantoor moest het symbool van vrede en naoorlogs optimisme worden. Een toonbeeld van de International Style. Aan het ontwerp is gewerkt door Le Corbusier en de vorig jaar overleden Oscar Niemeyer, onder leiding van de Amerikaanse architect Wallace K. Harrison.

Het ontwerp van de Delegates Lounge moest een ode brengen aan de monumentaliteit en geschiedenis van de ruimte. Maar er zijn veel meer verschillende ontwerpambities samengevoegd; niet alleen die van de VN zelf en de geschiedenis van het gebouw, maar ook die van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat Nederland graag op de kaart wilde zetten en van de ontwerpers zelf die moderne en kleurrijke accenten wilden aanbrengen.

Zo refereert het op het oog simpele, geometrische Knots & Grid gordijn van Irma Boom niet alleen aan het VN gebouw en het rechthoekige stratenplan van Manhattan, maar verwijst het bovendien naar de lange Nederlandse maritieme historie – naar tevredenheid van de minister. Het gordijn is namelijk geknoopt, zoals ooit vissers netten knoopten.

Er is ook gedacht aan de functie van de ruimte; het samenbrengen van diplomaten. Jongerius heeft niet alleen ervoor gezorgd dat de ruimte een aangename sfeer uitademt, maar ook – heel praktisch – voor stoelen met wieltjes, in het speciale ontwerp van de UN Lounge Chair, zodat de diplomaat snel van tafel naar tafel kan schuiven tijdens het netwerken.

Het resultaat wordt door de ontwerpers een gesamtkunstwerk genoemd, en hoewel er verschillende bedrijven als de Koninklijke Tichelaar Makkum en Desso hebben bijgedragen aan het resultaat, zijn veruit de meeste ontwerpen van de hand van Hella Jongerius: naast de UN Lounge chair, heeft ze ook de bekleding van de stoelen en het tapijt gedaan. Verder zijn er nieuwe versies van haar bestaande ontwerpen, zo heet de Bubble Desk nu Sphere Table. Haar al bestaande poldersofa is gehuld in een nieuwe (!) kleurencombinatie; dit keer in verschillende tinten groen, jawel: geïnspireerd op het Hollandse landschap.

Die Poldersofa (uit 2005, geproduceerd door Vitra) kan tot de meest diplomatiek-strategische ontwerpen van het afgelopen decennium gerekend worden: een perfecte keuze voor interieurs van ambassades en gelijksoortige ruimtes. Deze bank is ‘net zo diep gelegen, net zo vlak en met een even weidse horizon’, staat er in de brochure. Het is een uitstekend conversation piece ter promotie van het poldermodel. Bovendien is de prijs van deze bank ook erg Nederlands; waar een bank van ontwerper Ron Arad zo’n E 80.000 kan kosten, is deze sofa te koop voor slechts E 6000,-: een koopje!

Bij de opening verantwoordt minister Timmermans zich voor de camera voor de investering van zijn ministerie en verzekert ons dat ‘deze reclame’ voor Nederland en de Nederlandse creatieve industrie ‘zeer kosteneffectief is’. Want de lounge mag weliswaar in New York liggen, we blijven Hollanders.

Rosa te Velde is stagiair bij Metropolis M