metropolis m

Bas Kosters

De naam roept associaties op met het actiewezen, een militaire slag op grote schaal. Drawing Front is een grote manifestatie gewijd aan tekeningen. Twintig kunstinstellingen doen mee, onder aanvoering van Kunstcentrum Diepenheim, het tekenbolwerk uit het oosten van het land.

Met een dekking waar een gemiddelde generaal zijn vingers bij aflikt zijn strategische posities door het hele land ingenomen, van Groningen tot Maastricht, van Enschede tot Vlissingen. Die fijnmazigheid van de manifestatie maakt indruk en geeft te denken. Het Drawing Front weet zich gesteund door een leger van kunstenaars die zich maar al te graag als frontsoldaat zien, bereid de loopgraven in te duiken voor de tekenkunst.

Waarbij direct moet worden opgemerkt dat het Front zich weliswaar ambitieus en geestdriftig toont, maar evengoed terughoudend en bescheiden. Het valt op dat de grotere instellingen, de musea en landelijke presentatie-instellingen niet meedoen aan deze campagne. Drawing Front verkiest het ondergrondse veld in de marge van de kunst, de culturele onderstroom die doorgaans opereert buiten het zicht van de massa. Ik weet niet zo goed waarom.

Bij een front dringt zich direct de vraag op tegen wie of wat ten strijde getrokken wordt. Zijn het de musea die niet heel veel aan tekenkunst doen? Is het de cultuur van fotografie en video, van performance en installatie, waartegen de tekenkunst moet opboksen? Of is het het overwicht van het concept in de kunst van nu?

De tegenstander blijkt geen uitgemaakte zaak. Het Drawing Front, hoezeer het ook claimt iets groots in handen te hebben waar voor te vechten valt, lijkt niet helemaal zeker van zijn zaak. Dat lees ik terug in de teksten die rond de manifestatie verschenen zijn en die gekenmerkt worden door een defensieve toon. Weliswaar wordt gezegd dat de tekenkunst aan een opmars bezig is en zich mag verheugen over een groeiende populariteit, maar dat gebeurt wel in een post-mediale kunstwereld, waarin de positie van het medium van de kunst ondergeschikt is geraakt aan andere belangen. Kunst wordt momenteel zelden nog op grond van zijn mediale eigenschappen beoordeeld. Kijk maar naar grote tentoonstellingen. Het is een hutsekluts van media rondom bepaalde ideeën en concepten. Het medium als zodanig, en de traditie waar het voor staat, is in de kunstwereld geen factor van belang meer op basis waarvan een oordeel wordt geveld.

En de tekenkunst weet dat, ook de tekenkunst die te zien is in het Drawing Front. Zij is volop bezig de grenzen van het eigen medium op te rekken, zelfs op te heffen, om over te gaan in iets anders, een vorm van kunst die niet langer het product is van wat altijd als ’tekenen’ is beschouwd.

Dat blijkt als ik in Tetem in Enschede het strijdtoneel betreed. Ik zie een tentoonstelling waarin tekenkunst bedreven wordt in alle soorten en maten, wel en niet op papier, wel en niet met potlood of krijt. Er zijn doorwrochte werken, het resultaat van geestdodend monnikenwerk, en kolderieke notities die het moeten hebben van speelse invallen. De meerderheid mag doorgaan voor klassiek tekenwerk, maar ik kom ook sculptuur tegen, collage en zelfs een enkele video.

Bij de titel Drawing Front zou je verwachten een verzameling jihadisten van het potlood tegen te komen, bevangen door een agressieve tekenideologie die intolerant en hooghartig, gespeend van elke twijfel, op het publiek wordt overgedragen. Maar dit IS van het Grafiet blijkt een legertje van uiterst divers pluimage, waarin een variëteit aan kunstopvattingen vrolijk over elkaar heen buitelt. Er wordt geschreeuwd, er wordt van alles beweerd, dwars tegen elkaar in.

En dus het slagveld overziend, kan ik niet anders concluderen dan dat Drawing Front zijn gevecht vooral op zichzelf richt, de eigen vooroordelen, de eigen traditie, de eigen verwachtingen, die men wil kielhalen, pootje lichten, om vervolgens liefst eerst en vooral serieus te worden genomen als iets anders, anders dan als tekenkunst.

Mijn favoriete werk in Tetem is een video van Sebastian Schlicher. Een geestig nihilistische rap. Ik heb geen idee wat hij bij het Drawing Front te zoeken heeft.

Diverse locatie van Drawing Front zijn nog tot eind mei open. HIER meer info. Op 16 en 17 april is er in Diepenheim een grote bijeenkomst met workshops en sprekers

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen