metropolis m

Vanessa Harden

Twee weken voor de opening van Ja Natuurlijk in Den Haag (zie MM Nr 1-2013) presenteert Artefact in Leuven het ene na het andere briljante groene idee van kunstenaars.

Artefact, het jaarlijkse kunstenfestival in Leuven dat nog loopt tot 24 februari, kleurt dit jaar groen. Onder de noemer A City Shaped wordt nagedacht over de toekomst van de stad met een tentoonstellingsparcours, lezingen en voorstellingen. Die toekomst zal groen zijn, of ze zal niet zijn.

Het festival gaat uit van het kunstencentrum STUK waar dan ook de hoofdmoot van de expo plaatsvindt. De kunstenaar/ architect Luc Deleu, die al werkte rond ecologische thema’s zoals stadstuintjes voor het mainstream was, kan hier dan ook niet ontbreken. Deleu toont zijn onderzoek naar openbare ruimte op wereldschaal (zijn zogenaamd orbanisme) op de hem kenmerkende tekentafels. Een maquette van VIPCITY illustreert zijn visie op de stad van de toekomst, waarbij openbare ruimte meer is dan een schaamlapje.

Tuur van Balen

De foto’s van Agnes Denes sluiten daar mooi bij aan. Legendarisch is haar project van urban farming, waarvoor ze een stuk grond bewerkte vlakbij Wall Street en de Twin Towers. Het was een van de duurste landbouwgronden ooit, met een geschatte waarde van maar liefst 3,5 miljard dollar. Marjetica Potrc toont dan weer een paar zelfgeknutselde huizen uit Caracas, die illustreren hoe men in de ‘informele stad’ op inventieve wijze omspringt met een gebrek aan energie en stromend water.

Het is een uitdaging om een dergelijke problematiek op visueel aantrekkelijke wijze te presenteren en daarvoor niet alleen beroep te doen op tekst of instructieve video’s. Maar de oplossing van Rotor is bedenkelijk. Zij lieten de kunstenaar Robert Suermondt allerhande tafereeltjes schilderen van manieren om energie te bezuinigen. Het resulteert in flauwe tafereeltjes van een man met plooifiets of huis met zonnepanelen die bezwaarlijk artistieke mérites hebben.

Blikvanger en teaser voor het grote publiek is de installatie van de Franse designer Damien Chivialle op de Grote Markt. Hij stapelde een serre bovenop een container. In de container zitten aquaria met vissen waarvan de uitwerpselen fungeren als voedingstof voor de planten in de serre. Zij gaan op hun beurt het water zuiveren. Het resultaat is een zelfregulerende stadsboerderij en dat op een oppervlakte die niet meer ruimte inneemt dan een parkeerplaats.

Grappig zijn de interventies in de stedelijke bibliotheek. Tuur van Balen bedacht een – onschadelijke – bacterie die uitwerpselen van duiven omzet tot zeep. Zo gaan de ‘ratten van de lucht’ de stad ontsmetten. Vanessa Harden ontwierp een reeks tools – vrij geïnspireerd op de klungelige DDR spionage technieken – als een set voor guerilla gardening. Zo bevat de lens van een fototoestel een mechanisme om zaadjes van op afstand te verspreiden. Leuk zijn ook de energy parasites, kleine DIY windmolentjes die worden opgesteld in een fontein, roltrap of rijdende tram om zo energie toe te eigen.

Hier is de verbeelding duidelijk aan de macht, alleen jammer dat die projecten – net zoals die in concerthal Het Depot – worden getoond in een ongeïnspireerde ruimte die bezwaarlijk voor een meerwaarde zorgt. Niettemin worden er op Artefact een aantal interessante en vaak ook poëtische denkpistes gelanceerd voor de toekomst. En daaruit blijkt dat verbeelding en realiteit niet zo ver uit elkaar liggen als vaak wordt aangenomen.


www.artefact-festival.be
NB Nog t/m 24 februari

Sam Steverlynck is kunstcriticus, Brussel

Sam Steverlynck

Recente artikelen