metropolis m

UN-identity van Anami Schrijvers is deel twee van A Matter of Sight and Light and Matter, een project waarin ‘het totstandkomingsproces centraal staat’, aldus P/////AKT, waar deze tentoonstelling nog tot 15 december te zien is. Lotte Geeven nam het eerste deel van dit tweeluik voor haar rekening; de eveneens Nederlandse kunstenaar Anami Schrijvers volgde haar op. De tentoonstelling van de voormalig de Ateliers resident gaat over processen en materialiteit. Daarnaast maakte Schrijvers met UN-identity een tentoonstelling over beweging, zonder dit altijd expliciet te tonen. Al was het alleen al door zijn meest gebruikte materiaal: steen.

Schrijvers bezocht de Etna, om daar zijn geliefde materiaal vulkanische gesteente te halen. De reis vond plaats in het kader van zijn onderzoek naar de beeldhouwkundige waarde van dit natuurlijke en vrij onhandelbare materiaal. Stukken gestold lava – tot stilstand gekomen beweging – werden door de kunstenaar meegenomen om later door hem te worden bewerkt. Sommige werden ter plekke gebruikt.

De blikvanger van de tentoonstelling in P////AKT is een videowerk van deze performatieve handeling. Op wandvullend scherm is te zien hoe Schrijvers onophoudelijk een steen in beweging brengt en laat rollen. Doordat niet alleen de handeling, maar ook de video zich voortdurend herhaalt, wordt de beweging eindeloos en uitzichtloos: Schrijvers als Sisyfus. Op een klein scherm daarachter rolt dezelfde steen, maar dan zonder mankracht. In vergelijking met het gezwoeg van Schrijvers in de video ervoor, lijkt het uit zichzelf bewegende brokstuk bijna vederlicht.

In contrast met de bewegelijke videowerken, ligt vlak daarnaast een steen. Op het ruwe brokstuk is aan de bovenkant een stukje een glanzend oppervlak zichtbaar, alsof er een plastic laag op de bovenkant is gespoten. Het blijkt dat de steen door de kunstenaar is bewerkt. Met enkele duizenden graden en veel zwoegen heeft Anami het stuk vulkanisch gesteente weer laten smelten – en van een brokstuk een sculptuur gemaakt. De hitte en kracht die nodig is geweest de steen te laten smelten en bewerken is gigantisch, waardoor het werk niet alleen het resultaat van natuurgeweld, maar ook van mankracht is. Eenzelfde idee zit achter het werk dat in de hoek van de tentoonstellingsruimte is geplaatst: een brok lava balanceert op rechtop staande kartonnen dozen van Tl-buizen. Tot stilstand gekomen kolkende lava en gebruiksvoorwerpen houden elkaar net in evenwicht.

Natuur en cultuur, stilstand en beweging: het concept van Schrijvers gaat over tijd en transformatie. De vraag is wat overblijft. Hoewel het in P/////AKT vooral om het totstandkomingsproces gaat, vind ik de uitvoering en presentatie enigszins teleurstellend. Een brok steen van nog geen halve meter doorsnede is niet iets wat ik direct met een vulkanisch geweld associeer. Ook in de video’s, de meest dynamische werken uit de tentoonstelling, worden enkel kleine brokstukken getoond. Schrijvers speelt op interessante wijze met contrast, het vraagstuk van de transformatie in tijd, met mythologische connotatie, maar het blijft alles wat afgemeten. De onhandelbaarheid van het massieve gesteente wordt nu bijna weggemoffeld, door enkel de kleine overwinningen – een stukje opnieuw gesmolten lava – te tonen. Misschien was het sterker geweest als Schrijvers iets meer accent had gelegd op het gevecht met de materie en de machteloosheid van de mens daartegenover.

Anami Schrijvers, UN-identity
P/////AKT, Amsterdam
16 november – 15 december 2013

Alle foto’s Charlott Markus