metropolis m

Kunstenaars zoomen in op verrassende details in het interieur van Museum van Loon in Amsterdam en laten het schitteren.

In Museum van Loon aan de Amsterdamse Keizersgracht kun je je vergapen aan rijkdom. Het zeventiende-eeuwse grachtenpand is, na door generaties Van Loon te zijn bewoond, sinds 1960 opengesteld voor publiek. De luxueuze woonomgeving transformeerde in een verstilde tijdscapsule, die vooral de zeventiende en achttiende eeuw doet herleven.

Op uitnodiging van eigenaresse Philippa van Loon worden hedendaagse kunstenaars gevraagd op de bovenste etage te interveniëren, en de geschiedenis van het pand als uitgangspunt te nemen voor het maken van nieuw werk. In het door dichter en kunstenaar Bernke Klein Zandvoort samengestelde Something Thrown in the Way of the Observer laten zes kunstenaars ons met andere ogen naar de gestileerde en in tijd bevroren omgeving kijken via subtiele ingrepen rondom enkele interieurstukken.

Uta Eisenreich nam het achttiende-eeuwse bed in de Rode Slaapkamer voor haar rekening, en maakte van het hemelbed een black box met kijkgaatje. Onder de titel This is Where the Magic Happens laat ze de nieuwsgierig geworden bezoeker de meest aanwezige, maar minst zichtbare objecten in de ruimte zien: dwarrelende stofdeeltjes. Bijna net zo onzichtbaar is het papieren tweeluik van Batia Suter, aan de andere kant van de Rode Slaapkamer. Ze kopieerde het patroon van het fluweelrode behang, en plaatste deze over het origineel. Aan haar versie voegde ze echter een schaduw van een kamerplant toe, fantaserend over de blik die de bewoners op het behang gehad zouden hebben.

Hoe werd hier geleefd? Waaraan zie je dat er in een huis wordt geleefd? Volgens Richtje Reinsma verraden argeloos rondzwervende gebruiksvoorwerpen, zoals propjes papier, menselijke aanwezigheid. Die in Museum van Loon echter direct museale allure krijgen. Net als de ordelijke opstelling van de meubels in de kamer, presenteert Reinsma een geësthetiseerde versie van het menselijke spoor. Gladgestreken blaadjes vol doodles vormen tegen het decor van de blauwbehangen Vogelkamer een waar stilleven.

Paulien Oltheten focust niet zozeer op de verhalen die het pand herbergt, maar haalt in een uitgeschreven wandeling de buitenwereld naar binnen – juist door op het huis in te zoomen. Als een detective doet ze sporenonderzoek. Aan de hand van haar ontdekkingen haalt ze persoonlijke herinneringen op, refererend aan kleine anekdotes en verre reizen. De voorwerpen in Museum van Loon gaan over haar, over ons.

Voordat ik de aristocratische ruimtes weer verlaat, kijk ik dan ook nog één keer om. Wat heb ik achtergelaten, welke sporen zijn van mij? Een van de prominente antieke spiegels reflecteert mijn aanwezigheid. De gepresenteerde werken lijken me van eenzelfde symboliek en tijdelijkheid. Met respect, en heel voorzichtig interveniëren ze in de historische omgeving, en worden even gereflecteerd in de spiegel, die al eeuwen de ruimte en haar objecten weergeeft. De werken zullen daarna weer verdwijnen. De spiegel blijft, en voegt een verhaal toe aan haar geschiedenis. Objecten hebben ons veel te vertellen.

Something Thrown in the Way of the Observer
Museum van Loon, Amsterdam
28 juni – 31 augustus 2015

Foto’s courtesy Museum van Loon, fotograaf: Emilio Moreno