metropolis m

In de tentoonstelling Bachelor’s Delight in het Museum Van Loon, is tot en met 30 november een kleine tentoonstelling van Jasmijn Visser te zien, die het resultaat is van een residency van drie maanden in het koetshuis van het museum. Visser onderzocht er de Atlas van Loon, die in de zeventiende eeuw voor Frederik Willem van Loon is samengesteld en bestaat uit achttien gebonden delen, waarvan een groot aantal sinds 1996 in het bezit van het Scheepvaartmuseum is. Visser heeft de kaarten met behulp van Tristan Mostert en Stefan Schäfer onder handen genomen.

De installatie bestaat uit vier onderdelen. Startpunt zijn tekeningen die doen denken aan de panoramische tekeningen waar Visser bekendheid mee heeft verworven. Drie tekeningen zijn er gemaakt, waarvan de meest markante in dunne antraciete lijntjes, stippels en ingekleurde vlakken een troebele wereldkaart afbeeldt, die associaties oproept met een maanlandschap. Deze tekeningen zijn te bewonderen op een website: bachelorsdelight.com. In de tentoonstelling zijn er drie video-animaties van deze website te zien, waarbij er kortstondig in en uit wordt gezoomd op de tekeningen. Deze video’s worden gepresenteerd op drie afzonderlijke schermen die elk op een variërende geometrische vorm liggen van dikke stalen buizen in drie verschillende ruimtes van Van Loon.

In de gang op de bovenste verdieping, vlak voor het venster dat uitkijkt op de Amsterdamse Keizersgracht, ligt een hoge stapel dubbelzijdige posters die men mee kan nemen. De informatie die hierop staat, bestaand uit verschillende historische kaarten en een informatieve tekst over de Atlas van Loon en de cartografie in het algemeen, fungeert als navigatiesysteem van de website. Aan weerszijde van de gang staan vitrines waar opengeslagen boekjes versierd met gemarmerd papier van het museum Van Loon in zitten. Een keuze van de kunstenaar, zo blijkt.

Het geheel maakt de aard van het onderzoek en de relevantie van het vangen van een tekening in een website en een video niet duidelijk. De typische nauwkeurige structuur en het obsessieve gevoel voor detail van Vissers andere werk ontbreekt, afgezien misschien van de poster met een overdaad aan heraldische symbolen.

Ondanks alle suggestie op met name de poster is er in Bachelor’s delight ogenschijnlijk geen sprake van een heldere systematiek tussen de vier verschillende bestanddelen. Het hoofdbestanddeel, de digitale weergave van het onderzoek op de kamers, zal een referentie zijn naar het hedendaags gebruik van de digitale plattegrond, en als zodanig een actualisering van de Atlas, waarbij de virtuele navigatie met wat verbeelding op het werk van een cartograaf kan worden toegepast. Maar hoe kundig alles ook in elkaar is gezet, het komt onbevredigend over. Als spil van de tentoonstelling zijn de drie tekeningen te weinig zichtbaar, en het is nog maar de vraag of het publiek de moeite wil doen om de website thuis wat beter te bekijken.

Er ligt hier iets voor het oprapen, dat is duidelijk, maar door de vele overbodige lagen wordt het zicht op dat waar de tentoonstelling eigenlijk over lijkt te willen gaan, namelijk de menselijke drang tot het structureren van zijn wereld, gehinderd.

Jasmijn Visser
Bachelor’s Delight
Museum van Loon, Amsterdam
t/m 30.11.2015

Foto’s courtesy Museum van Loon, fotograaf: Gert Jan van Rooij