metropolis m

Het International Filmfestival Rotterdam loopt bijna ten einde. George Vermij maakte een selectie van een aantal kunstenaars- en essayfilms op het festival. De gekozen films zijn nog te bezoeken!

[h1]Laurie Anderson

Een hoogtepunt op het IFFR is Heart of a Dog van Laurie Anderson die zelf ook aanwezig was op het festival. In deze zeer persoonlijke film verbindt de invloedrijke geluids- en multimediakunstenares een aantal persoonlijke overpeinzingen op associatieve wijze aan elkaar. Er is haar lieve hond Lolabelle die steeds opduikt en een vorm van troost biedt tegenover het onvermijdelijke verlies van dierbaren. Dan zijn er oude filmbeelden van haar gezin en de intieme herinneringen die zij in haar unieke en precieze stem met de kijker deelt. Tekeningen vormen ook een contrast tegenover poëtische beelden van de landschappen uit haar jeugd. Bepaalde links zoals politieke observaties over de toename van toezicht in de VS zijn niet geforceerd en ontstaan spontaan door de verrassende links die zij met haar woorden legt. Naar het einde toe wordt de film ook oprecht ontroerend als zij een manier probeert te vinden om door middel van film tot een proces van rouwverwerking te komen.

Pathé 2 za 6 feb 21:45 – 23:07

[h1]Fiona Tan

Fiona Tan maakte op het festival haar speelfilmdebuut met History’s Future. De film begint onheilspellend met een montage van beelden die de huidige chaos in de wereld illustreren. Die apocalyptische beeldenstorm doet weinig met de hoofdpersoon die in een bioscoop ligt te sluimeren. Een versnipperde montage door die beelden heen, toont echter dat hij later in elkaar wordt geslagen. Na die verontrustende opening ligt het tempo lager als blijkt dat de man in kwestie zijn geheugen heeft verloren en met moeite de draad van zijn oude leven probeert op te pakken. Net als in haar filminstallatie A Lapse of memory uit 2007 speelt Tan met ideeën over identiteit, geheugen en onze geschiedenis. Helaas is de film te rommelig om te overtuigen. De film laat de verwarde man door een verscheurd Europa reizen en Tan hanteert ook documentaire-achtige scenes en interviews die de film actueel proberen te maken. Die mengeling voelt op momenten te gemaakt. Overbekende arthouse-thema’s zoals vervreemding, identiteitsproblemen en de erfenis van de crisis worden met weinig vernieuwing gebracht en de film strandt al snel in een impasse waarbij de hoofdpersoon en de kijker vast lijken te zitten in de naderende catastrofe die de moderne tijd is.

Cinerama 1 za 6 feb 12:30 – 14:05

[h1]The Los Arcade

Essay-films vormen in Rotterdam ook een opvallend deel van het programma. The Lost Arcade verdiept zich in een vergeten stuk stadsgeschiedenis van New York dat gaandeweg door gentrificatie is weggevaagd. In de jaren tachtig floreerden de arcades of speelhallen als plekken waar jongeren naartoe gingen om computerspelletjes te spelen. Het prachtige openingsshot van de film toont de sensatie van iemand die zich overgeeft aan de verleidingen van de stad in een tocht naar een speelhal. Regisseurs Kurt Vincent en Irene Chin richten zich vervolgens op de geschiedenis en geven een prachtig beeld van de oude arcades die in Time Square en Chinatown mensen uit alle wijken trokken. In interviews blijkt ook de belangrijke sociale functie die de speelhallen hadden voor mensen die zochten naar contact en soortgenoten. De speelhallen verdwenen na de komst van spelcomputers voor thuis. De film toont echter dat er nog een fanatieke subcultuur is van gamers die elke avond opgaat in de felgekleurde wereld van de arcade. The Lost Arcade is een mooie poging in urbane archeologie in de geest van Walter Benjamin die zich in zijn onafgemaakte Arcades Project op hele andere arcades stortte. De film deelt Benjamins fascinatie voor de facetten van vermaaksindustrie en de vergeten geschiedenissen van een stad die constant in veranderingen is.

Lantaren Venster vr 5 feb 16:45 – 18:05

The Lost Arcade Teaser from ArcadeMovie on Vimeo.

[h1]Innocence of memories

De stad als dynamisch speelveld waar oude herinneringen plaats maken voor nieuwe zie je ook terug in de mooie essayfilm Innocence of memories van Grant Gee. De film neemt Orhan Pamuks boek The museum of Innocence als uitgangspunt voor een essay over Istanbul. Het boek behandelt de obsessieve verlangens van de welgestelde Kemal voor de winkelbediende Füsun. Zij is echter ook het symbool van het oude Istanbul waar hij verliefd op is. Naarmate de affaire afsterft en hij zich moet schikken aan een huwelijk, verandert ook de stad.

Om toch nog iets van haar te bewaren verzamelt Kemal objecten die hij in een museum tentoonstelt. Pamuk heeft eenzelfde museum gemaakt die ook verwijst naar de geliefden in zijn roman. Het is een prachtige tijdmachine naar een verloren Istanbul dat door kleine details zoals een jurk, een kitscherige broche of een sigarettenpeuk wordt opgeroepen. Gee laat in zijn film in een voice-over de personages aan het woord over hun gedoemde relatie, maar monteert er ook interviews in met Pamuk waarin hij zijn liefde voor de stad bekent die steeds in ontwikkeling is.

nog te zien: do + vrij + zat

'Innocence of Memories' from Feel Films on Vimeo.

[h1]L’Accademia delle muse

De kracht van vrouwen als katalysatoren van creativiteit is het stekelige onderwerp dat een oude filoloog probeert te onderzoeken in L’Accademia delle muse. In zijn colleges geeft hij uitleg over de rol van de muzen in de kunsten, maar al snel breken er discussies uit met zijn studenten. Is het idee van een muze niet verouderd en gaat het niet te veel uit van een machtsrelatie? In José Luis Gueríns nieuwe film richt hij zich weer op vrouwen als dubbelzinnige inspiratiebron. In 2007 had hij al in het Spaanse paviljoen van de Biënnale een mysterieuze en melancholische filminstallatie gemaakt waar hij de aantrekkingskracht tussen beeld en blik analyseerde. L’accademia delle Muse is gevatter en lijkt op momenten op de films van Eric Rohmer waar twijfelende intellectuelen hun emoties proberen te rationaliseren. In Gueríns film levert dat wat mooie observaties op over bronnen van inspiratie en de grenzen van erotische en artistieke aantrekkingskracht.

LantarenVenster 1 vr 5 feb 13:45 – 15:17

L'Accademia delle Muse from Los Films de Orfeo on Vimeo.

MEER INFO + RESERVERINGEN hier

George Vermij

is criticus en journalist

Recente artikelen