metropolis m

Anne de Vries links, en Bruno Zhu rechtsachter

Ik ben nog niet binnen of mijn oog blijft hangen bij een werk van Bruno Zhu. Er staan geklede poppen, figuren, buiten bij enkele gevels van de Van Nellefabriek voor zich uit te kijken, naar binnen, de ruimte in, of gewoon tegen de muur omhoog. Rare posities, zou je denken, maar op de beursvloer blijken ze heel normaal. Binnen op de beurs zie ik ze overal terug, de Bruno Zhu-achtige muurstaarders, dicht op de wand, de rug naar het publiek gekeerd. Oog in oog met de kunst sta je er alleen voor, bedenk ik me. Hoeveel er ook wordt gepraat en toegelicht, je moet er zelf iets van willen maken.

Bruno Zhu

Bezoeker in de definitie van Bruno Zhu

Bezoeker op Prospects & Concepts bij werk van Hilde Onis

Er zit een zekere incongruentie in het bezoeken van een beurs tijdens de opening. De kunst mag je er naartoe lokken, maar dat doen evenzeer de mensen die er rondlopen, die minstens zo sterk je aandacht vragen. Gesprekken vullen de ruimte, ze zijn zelfs een vereiste op een beursvloer. Waar handel is, daar wordt gesproken.

Dat spreken heeft zo zijn consequenties voor de waardering van de kunst. Woorden mengen zich met de beelden in een stroom van indrukken. Ze geven richting aan je blik. Ik besluit me er vanavond door te laten leiden, in ieder geval in dit verslag.

Fons Welters brengt me in contact met Théophile Blandet, zodra hij merkt dat ik diens werk wel leuk vind. Hij heeft hem ontdekt op de Design Academy, tijdens de afgelopen Design Week, en direct gebracht in een tentoonstelling in de galerie, die ik overigens ook heb gezien. Blandet vertelt me hoe de serie schilderijen op computerschermen ontstaan zijn tijdens een les waarin er gevraagd was te reageren op de beeldenstroom die internet ons biedt. Hij wilde de beeldenstroom vertragen, zijn favoriete beelden op YouTube proberen vast te houden, en koos daarvoor voor het meest trage (of vertragende) medium dat hij kende: de schilderkunst. Een favoriet filmpje was dat van Bob Ross, de schilder, van wie hij een landschap schilderde op het computerscherm waarop hij de Ross-les afspeelde. Twintig minuten duurde het maken van het schilderij, net zo lang als de les op YouTube. Het naschilderen van de menubalk nam vervolgens ruim twee uur.

Théophile Blandet (Galerie Fons Welters)

Théophile Blandet (Galerie Fons Welters)

Al zijn beeldschermen heeft Blandet eraan opgeofferd, vertelt hij mij met een glimlach. Hij heeft geen scherm meer in huis. Tot en met zijn telefoon, die hij ook in een schilderdoek veranderde. Van een vriend mocht hij tijdelijk diens oude iPhone lenen. Hij laat me zien hoe alle instellingen in het Chinees zijn afgesteld.

Even verderop, in een andere ruimte stuit ik op een geweven werk van Rafaël Rozendaal, de bekende digitale kunstenaar. De vertraging van het voortsnellende beeld is een onderwerp dat kennelijk meer digitaal georiënteerde kunstenaars bezig houdt. Om niet te zeggen dat het op deze beurs de norm is. Trage media bevolken de stands, het scherm is een uitzondering. Afgezien dan van Blandet, die de twee snelheden slim weet te confronteren.

Rafaël Roozendaal (NN Awards)

Suzanne Wallinga vertelt me over de controverse met de kunstenaarsinitiatieven op Intersections, het succesvolle onderdeel waar tot en met vorig jaar tientallen non-profit kunstinstellingen aan meededen. Nu de vaste locatie vanaf dit jaar niet meer beschikbaar was en een andere locatie moest worden gezocht (de oude ruimtes van Intersections in een ander gebouw van de fabriek zijn intussen verhuurd) zagen de non-profits zich geconfronteerd met een prijsverhoging voor hun deelname en begonnen daarop een groot zelfonderzoek (waarover in een andere online bijdrage later meer). Ondanks een minimale prijsverlaging en de mogelijkheid tot het huren van ‘halve’ stands haakte het gros van de vijftig deelnemers van vorige keer af, en begonnen enkele een alternatief programma buiten de beurs. Als verantwoordelijk curator heeft Wallinga na vele gesprekken enkele initiatieven alsnog weten over te halen mee te doen. Ze staan nu opgesteld rondom de genomineerden van de NN-award, in het beursgebied zelf (althans een speciaal voor de beurs opgebouwde tent).

Dan Walwin (Kunsfort Vijfhuizen - Intersections)

Dan Walwin (Kunstfort Vijfhuizen - Intersections)

Die directe inkapseling op de beursvloer heeft zijn voor- en nadelen. Je kunt zeggen dat de initiatieven anders dan voorheen, door de gelijkwaardige positionering en tentoonstellingsarchitectuur, een volwaardige partner zijn binnen het verhaal van de beurs. Maar dat maakt dat de verschillen tussen profit en non-profit, die op de andere locatie nog duidelijk zichtbaar waren, veel meer lijken te verdwijnen.

Dat wordt versterkt doordat er tussen de non-profits op opengevallen plaatsen ook gewone galeries meedoen, om onduidelijke redenen. De grote tent wordt bovendien grotendeels ingenomen door de solostands van aan elkaar gekoppelde nationale en internationale galeries in het onderdeel Commonities, dat net als Intersections (in feite slecht een hoekje in de enorme tent) ook speciaal is samengesteld, door curator Lorenzo Benedetti. De gelijkschakeling geeft de indruk dat er eigelijk niet zoveel verschil is tussen de profit en non-profit sector, wat voor sommige galeries en non-profit instellingen misschien het geval is, maar zeker niet voor alle. 

Bij (de echte non-profit) MILK op Intersections schiet Maarten Bel me aan, en vraagt of ik me hem nog herinner. Uiteraard, al had ik hem na zoveel jaren met zijn nieuwe coupe niet op slag herkend. Hij vertelt enthousiast over zijn initiatief waarbij hij beursbezoekers in een catalogus honden en katten uit het nabijgelegen asiel laat uitzoeken, om ze in een tocht per step (!) dwars over de beurs (!) er naartoe te voeren. Het asiel is blij met de onverwachte belangstelling, evenals de bezoekers, van wie er velen ineens met een beest in plaats van een kunstwerk huiswaartskeren. Vooral de katten blijken populair.

Maarten Bel (MILK - Intersections)

Maarten bel (MILK - Intersections)

Bels project past perfect in de bredere sociale praktijk die hij intussen ontwikkeld heeft en die me nieuwsgierig maakt. Hij vertelt dat een ander project van hem binnenkort op televisie komt.

Salim Bayri (SIGN -Intersections)

Lieven Segers (Base Alpha Gallery, Antwerpen - Intersections)

Henk Stallinga (Gerard Hofland - Intersections)

Even verderop pakt Alexander Mayhew me bij de schouder en vertelt vol trots dat galerie Dürst Britt & Mayhew die hij met Jaring runt dit jaar voor het eerst mag meedoen op Liste in Bazel, met, zo schets hij, een radicale presentatie. Een terechte uitverkiezing lijkt mij, want de galerie is in relatief korte tijd uitgegroeid tot een krachtige speler in het nationale veld, ook al bevindt zij zich buiten de galeriehoofdstad, in Den Haag. Het is bovendien zo langzamerhand ook de enig overgebleven galerie van hun generatie, als je galeries kunt ordenen in ‘generaties’.

We praten wat langer door over het werk van Lennart Lahuis, die op een buitengewoon ingewikkelde manier, die ik hier niet kan navertellen, grafisch werk maakt (‘nat in nat’, dat heb ik wel onthouden). En over de reizen van Sybren Renema, die doorgaans doorspekt zijn van culturele referenties en het verlangen op de een of andere manier te ontsnappen aan de dagelijkse sleur, zo niet, als ik het werk zo zie, het hele aardse bestaan. Terwijl ik met Mayhew praat, laat een serie collages me door een simpele maar effectieve perspectivische truc tollen op mijn benen en katapulteert me met een zwiep de ruimte in. Blijkt die Renema vervolgens ook nog een video te hebben gemaakt waarin een stukje historisch geladen hout (naam van de betreffende historische reiziger vergeten) daadwerkelijk een ruimtereiziger wordt, en hoog opstijgt hangend aan een ballon. Er is een video van, terwijl het houtje opstijgt, en een serie stills.

Sybren Renema (galerie Dürst Britt & Mayhew - Commonities)

Als ik me langzaam via Projections (minder sterk dan vorig jaar) en Prospects & Concepts (minder sterk dan vorig jaar) langzaam weer naar de uitgang begeef, passeer ik een groot deel van de beurs (sterker dan vorig jaar) opnieuw. Het is buiten donker geworden. Ik krijg bewondering voor verzamelaars die in deze chaos van indrukken in staat zijn snel een keuze te bepalen.

EEN SELECTIE FOTO’S

Comonities, rechts CINNAMON

Elke Andreas Boon (Annie Gentils Gallery, Gent - Commonities)

Catherine Biocca (PSM, Berlijn - Commonities)

Sarah Verbeek (Annet Gelink - Main Section)

Nora Turato (Juliette Jongma - Main Section)

Daragh Reeves (andriesse eyck galerie - Main Section)

Koopje van Willem de Ridder (Galerie A - Main Section)

Amalia Pica (Stigter Van Doesburg - Main Section)

Raymond Barion (Upstream gallery - Main Section)

Marcel van Eeden (galerie Barbara Seiler Zürich - Main Section)

Levi van Veluw (Ron Mandos - Main Section)

Jean Baptiste Maitre (Martin van Zomeren - Main Section)

Jimmie Durham (Michael Rein Gallery - Main Section)

Kim Hospers (Galerie Maurits van de Laar - Main Section)

links: Sander Breure Witte & Witte van Hulzen; rechts: Evi Vingerling (tegenboschvanvreden - Main Section)

Maura Biava (Caroline O'Breen - Main Section)

Beni Bischof (Plus One Gallery - New Art Section)

Beni Bischof (Plus One Gallery - New Art Section)

Sofia Goscinski (UTTLD Gallery - Wenen - New Art Section)

Pauline Curnier Jardin (winner NN Award - Ellen de Bruijne - Main Section)

Art Rotterdam, Van Nellefabriek, Rotterdam, t/m 11.02.2018. Komende dagen meer bijdragen op deze website.

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen