metropolis m

‘Top Stories’ van Anne Turyn bij Kunstverein, foto: Gunnar Meier

In de tentoonstellingen die afgelopen weekend openden was het een komen en gaan van enthousiaste bezoekers, rustig wachtend op elkaar en hun tijdslot. Pernilla Ellens maakte een zonnige galerieronde door Amsterdam en vond op wandelafstand van elkaar drie hoogtepunten. 

Het is druk in Amsterdam, op deze zonnige vrijdagmiddag. Overal zijn mensen aan de wandel en zitten mensen buiten biertjes te drinken. De stad bruist, en dat in tijden van een lockdown. Na een gezamenlijk openingsweekend in maart slaan de galeries de handen ineen voor alweer een tweede openingsweekend dit jaar. In de galeries die ik bezoek is het een komen en gaan van bezoekers, rustig wachtend op elkaar, veilig met mondkapjes voor hun neus en op gepaste afstand van elkaar. Mijn eerste afspraak van vandaag staat bij Galerie Bart. Enthousiast gemaakt door de gezellige sfeer in de stad stap ik er binnen. 

De entree is is gevuld met muziek, neonlicht en een zwart-wit grafisch patroon op de muur: dat is fijn binnenkomen. Vandaag openen hier twee exposities: The Reptile Room van Tom Liekens (1977, België) en Never Too Old To Cut The Banana When Erected van Lola Keyezua (1988, Angola). In de laatste speelt de banaan de hoofdrol, als symbool voor seksualiteit en de mannelijke genitalia. De expositie bestaat uit vijf fotowerken, een videowerk, een gedicht en een installatie van plastic buizen met daarin gaten waar bananen uitsteken. Op de foto’s en in de film zie ik een oudere vrouw in een groene jurk. Ze houdt de banaan achter haar rug, kijkt er naar, hapt er in. Geïnspireerd door gesprekken met haar eigen grootmoeder onderzocht Lola Keyezua vrouwelijke seksualiteit op latere leeftijd. Ook oma’s hebben seksuele behoeften, maar dat is vaak een taboe.  Waar de fotowerken strak geënsceneerd en haarscherp zijn, is het videowerk dynamischer. De vrouw danst en zingt. Het beeld is een beetje wazig, alsof het met een oude analoge videocamera is geschoten, wat een nostalgisch effect geeft. De installatie van bananenbomen is een grappige interventie in de zorgvuldig ingerichte ruimte, die ook aanzet tot interactie. ‘Als je straks gaat mag je een banaan mee naar huis nemen, dan kun je die zelf domineren’, vertelt een medewerker.

[blockquote]Geïnspireerd door gesprekken met haar eigen grootmoeder onderzocht Lola Keyezua vrouwelijke seksualiteit op latere leeftijd. Ook oma’s hebben seksuele behoeften, maar dat is vaak een taboe

Lola Keyezua, 'Never Too Old To Cut The Banana When Erected' 1, 8 en 2

In Kunstverein is de presentatie Top Stories van Anne Turyn te zien. De Amerikaanse fotografe Anne Turyn (1954) bracht tussen 1978 en 1991 29 kleine boekjes uit onder de naam Top Stories. Anne Turyn deed zelf de redactie, het ontwerp en de distributie van de publicaties. Turyn gaf op die manier ruimte aan het onconventionele werk van steeds andere jonge vrouwelijke auteurs in haar omgeving. Enkele van die progressieve schrijvers van de jaren 80 en 90 zijn Jenny Holzer, Kathy Acker en Cookie Mueller. Vaak werd hun werk vergezeld met illustraties en kunst van kunstenaars zoals Nan Goldin, Peter Hujar en Richard Prince. Kunstverein heeft de complete set van de Top Stories-serie verworven, en die is nu te zien, te lezen en door te bladeren in de expositie. Midden in de ruimte staat een roze standaard waar de softcover A5 boekjes op geplaatst zijn. Het zijn geen zines, maar ook geen artist books; het zijn een soort chapbooks: korte, met nietjes gebonden boekjes van tussen de 20 en 40 pagina’s.

Niet alleen poëzie, maar ook persoonlijke fragmenten, kritische comics en sociaal commentaar komen voorbij. De inhoud van de boekjes zijn auto-fictioneel van aard, en laten zien welke impact de strijd voor gelijke rechten heeft op de gedachten en de gevoelens van de jonge schrijfsters. De expositie bestaat verder uit een film, te zien op twee schermen naast elkaar. In de film van Peggy Ahswesh zien we Anne Turyn in haar archief, die aan de hand van het archiefmateriaal vertelt over hoe het was om Top Stories in die tijd te runnen. De tentoonstelling geeft een glimp van de van de netwerken en de sfeer in die specifieke scene in New York in die tijd. Het accent van de tentoonstelling ligt op de historische waarde van de serie. Daardoor blijft het bij een archief wat het verleden toont. Het zou mooi zijn als er ook een link met het heden werd gelegd, bijvoorbeeld door een samenwerking aan te gaan met uitgevers van jonge schrijfsters in het hier en nu. 

Anne Turyns Top Stories bij Kunstverein zijn auto-fictioneel van aard, en laten zien welke impact de strijd voor gelijke rechten heeft op de gedachten en gevoelens van de jonge schrijfsters

'Top Stories' van Anne Turyn bij Kunstverein, foto's Gunnar Meier

Bij MultipleMadé is een solotentoonstelling van Hannah Reede (1994) te zien. De nieuwe galerie, gerund door Madé van Krimpen verkoopt werken in editie en maakt daarbij presentaties met jonge hedendaagse kunstenaars. Hannah Reede studeerde in 2020 af aan de KABK en de presentatie is een verlengstuk van haar afstudeerwerk Do you need me or do I need you?. De titel wijst op Reedes voortdurende onderzoek naar de relatie tussen mens en natuur, en de vraag wie er nu afhankelijk is van wie. Installaties bestaande uit steigerbuizen met daarop of daartussen keramieken objecten zijn gemonteerd aan de muur en het plafond. ‘De keramieken zijn handgemaakt. Hannah heeft maandenlang met het keramiek gewerkt en haar techniek verfijnd’, vertelt Madé. Die verfijning zie je terug in de subtiele lijntekeningen in het keramiek en de perfect symmetrische vormen; beide in schril contrast met de grove stalen steigerbuizen.

‘Ik wil dat ook jonge mensen kunst kunnen kopen van hedendaagse makers’, aldus Madé van Krimpen, oprichter van Multiplemadé

Hannah Reede, 'Do you need me or do I need you' bij Multiplemadé, foto: Madé van Krimpen

Hannah Reede, 'Do you need me or do I need you' bij Multiplemadé, foto: Madé van Krimpen

De buizen doen denken aan werk- en bouwplaatsen, terwijl de geometrische vormen van het keramiek wijzen op Reedes eigen intensieve arbeid. Tijdens de expositie zal Reede steeds nieuwe elementen toevoegen aan de installaties, zodat het werk blijft groeien. De galerie MultipleMadé is geen standaard white cube maar fungeert eerder als een huiskamer. De sculpturen van Reede raken soms een gordijn, zijn dan weer geplaatst tegen een felgekleurde wand, en duiken elders tussen het meubilair en een plant op. Zo kun je je verbeelden hoe de sculpturen van Reede in je eigen huis een plek zouden kunnen krijgen. Reede heeft namelijk voor MultipleMadé nieuw werk gemaakt in oplage van 10, te koop voor een schappelijke prijs. ‘’Ik wil dat ook jonge mensen kunst kunnen kopen van hedendaagse makers’’, aldus Madé. 

Lola Keyezua’s tentoonstelling ‘Never Too Old To Cut The Banana When Erected’ is t/m 5 juni te zien in Galerie Bart.

Anne Turyns ‘Top Stories’ zijn t/m 26 juni te zien in Kunstverein.

Hannah Reedes’ ‘Do you need me or do I need you’ is t/m 29 mei te zien in Multiplemadé.

Pernilla Ellens

is onder meer curator en schrijver

Recente artikelen