metropolis m

De vitrinegang komt uit in de eerste tentoonstellingszaal die in niets lijkt op de entreeruimte met haar monumentale sculpturen. De zaal heeft felblauwe muren en staat vol met grote, witte, haast lukraak samengestelde sculpturen. Zo doemen er figuren op met gasmaskers, leeuwenkoppen met Mickey Mouse oren, dierlijke lichaamsdelen die met elkaar in de knoop zijn geraakt, en een geabstraheerde versie van Pinokkio’s neus. Hoe langer je je tussen de werken begeeft, hoe meer vormen en figuren je herkent. Voor deze sculpturen heeft Naveau gebruikt gemaakt van oude mallen van vroeger werk, vaak beschadigd of onvolledig zetten ze haar nu aan tot reflectie op haar vormentaal. Een opvallend kunstwerk in deze ruimte is Magic Mama, enigszins verdekt opgesteld in een halfronde nis achteraan in de zaal. Het werk doet denken aan een klassieke buste op een hoge sokkel, maar is allesbehalve klassiek: het is kleurrijk en gemaakt met een veelvoud aan materialen, als een soort collage van klei wordt het bijeengehouden door het stalen frame aan de achterkant.

Het zijn zulke werken, die haast lijken te bewegen, die me het meest raken. Wanneer ik verderop langs Naveaus grote zilveren maskers loop, hangend aan het plafond met kleurrijke linten (geïnspireerd op de reis die de kunstenaar heeft gemaakt naar Mexico), wordt ik getroffen door de ‘platheid’ van de werken. De wind die mijn beweging veroorzaakt zorgt ervoor dat de linten zachtjes gaan wapperen, maar door het grote formaat en het staal waar ze uit vervaardigd zijn worden de maskers, hoe carnavalesk ze ook aandoen, nooit écht feestelijk.

Bijzonder zijn dus vooral de werken die zich niet in één oogopslag laten vatten, maar waarin zich steeds meer figuren aftekenen. In de sculptuur Braize en Août herken ik naarmate ik langer kijk een berenmuts, het gezicht van een houten pop, de oren van Mickey Mouse en blokken die doen denken aan Bauhaus speelgoed. Zulke eindeloze associatiemogelijkheden zijn typerend voor het werk van de kunstenaar. Nooit krijgt de kijker te veel informatie; vormen ontstaan zo snel als ze verdwijnen, waardoor de spanningsboog strak blijft aangespannen. Zo ook in het geval van de totaalinstallatie A Random Sample, of het kleurrijke sleutelwerk Les Mamelles de Tirésias, vernoemd naar een opera van Guillaume Apollinaire. Naveau laat het werk samensmelten met andere werken in de ruimte, kiest zo voor fluïditeit in plaats van een geforceerde steady focus. De sculptuur keert bovendien, in steeds verschillende hoedanigheden, terug op andere momenten in de tentoonstelling; zo vindt Les Mamelles zich steeds opnieuw uit.

Het geluid van kabbelend water, dat al enige tijd in de achtergrond te horen was, is inmiddels is inmiddels steeds nadrukkelijker aanwezig. Het blijkt afkomstig van een witte fontein, die in het midden staat van een in roodroze licht gehulde zaal met een achttal bronzen beelden. De sculpturen, of in ieder geval enkele onderdelen van de sculpturen, komen ondertussen bekend voor. Weer is daar de leeuwenkop met Mickey Mouse oren, het houten poppenhoofd, de neus van Pinokkio – dit keer met een opgezette parkiet erop. Toch wordt de herhalende vormentaal nooit saai, door het gebruik van nieuwe materialen en de presentatie in telkens wisselende ensceneringen, ontdek je elk beeld, elke vorm, steeds opnieuw. De fontein, My Puddle of a Thumb, een nieuw werk van Naveau, is een hommage aan Brancusi’s Slapende Muze. In een witte stripfiguren handschoen ligt een klein hoofdje met een open mond. Er loopt een stroompje water uit de mond dat zich rondom de handschoen verspreidt.

Misschien komt het door het zien van dit werk dat een volgende sculptuur, het grote en wit geglazuurde Centurion City, me doet denken aan de Trevifontein in Rome. Er staat een spotlight op het werk; in de verder donkere ruimte lijkt het witte glazuur licht te geven. In tegenstelling tot de andere werken in de tentoonstelling die veelal uit gladde, ronde vormen bestonden, is deze sculptuur qua stijl meer verwant aan de reliëfs aan het begin van de tentoonstelling. De vormen zijn grilliger, al blijft het collageachtige karakter aanwezig: zeepaardjes en paarden worden afgewisseld met een kleine carrousel en mythologische figuren.

In de allerlaatste ruimte van de tentoonstelling lijkt het wel alsof die witte ‘Trevifontein’ in allerlei kleine stukjes uiteengevallen is. Op een grote hoge sokkel in een donkere ruimte staan op ooghoogte talloze kleine wit geglazuurde beeldjes uitgestald. Het zijn ridders te paard, minuscule leeuwenbustes, Daphne en Apollo, rennende soldaatjes, staande beren, Wallis Simpson en ga zo maar door. In de installatie, getiteld Le Salon du Plaisir, keren nogmaals alle voor Naveaus kunstenaarspraktijk kenmerkende elementen terug: het gebruik van collage, het vertrouwen in herhaling en het beroep op het associatievermogen van de bezoeker.