metropolis m

Even verderop gonst het geluid van een ander heet hangijzer de bezoeker tegemoet: een zwerm bijen, die met uitsterven bedreigt worden. Het aanzwellende en afzwakkende gezoem doet denken aan een zonnige dag op het zomerse platteland. Eenmaal bij de geluidsinstallatie Swarm (2021) van Félix Blume aangekomen, blijkt de zwerm opgebouwd uit tientallen kleine speakers die vanaf het plafond aan lange dunne staven naar beneden hangen. De geluiden zijn opgenomen door een studio die volledig in bijen is gespecialiseerd – misschien wel een laatste poging ons natuurlijk erfgoed te conserveren. Terwijl de bijen buiten steeds zeldzamer worden, kan de bezoeker zich hier nog eindeloos omringen met de technologische beestjes in dit even vrolijke als macabere monument.

De installatie Hard Drives from Space (2022) voert weer een andere actuele speler ten tonele: een stukje meteoriet. Het werk toont videodocumentatie van een artistiek onderzoeksproject te midden van technologische, culturele en natuurlijke artefacten. Centraal staat een brokstukje dat duizenden jaren geleden de atmosfeer binnendrong, en landde in de Inuit-regio in het noorden van Groenland. Hard Drives from Space toont hoe het opnieuw wordt gemagnetiseerd door middel van performatieve rituelen en technologische handelingen. Makers Louis Braddock Clarke en Zuzanna Zgierska pogen zo het steentje te ‘bevrijden’ en zijn koloniale geschiedenis te ontrafelen.

In de tegenovergelegen video-installatie De allá pa acá (2021) van Andrea Galano Toro treft de bezoeker een microbe als protagonist. Het micro-organisme verhaalt over zijn reis vanuit een Chileense mijn tot aan het binnenste van een lithium batterij. Maar hier blijft het niet bij; de tentoonstelling kent nog meer bijzondere protagonisten. Zo maakt de bezoeker verder kennis met nucleaire kokosnoten in het werk van Julian Charrière, waarin met lood omgoten kokosnoten een studie vormen voor een monument voor de slachtoffers van nucleaire oefeningen op de Marshall Islands. In de installatie Meiospore (2021) van Seline Buttner wacht een ontmoeting met kunstmatig interactief mos. Met dit werk wordt de tactiliteit van digitale ontmoetingen onderzocht. In OBIT (2022) van Maryam Monalisa Gharavi en Sam Lavigne worden alle uitgeputte in de Verenigde Staten oliebronnen aan de bezoeker voorgesteld. Aan de hand van data die ze uit semipublieke databases haalden, toont deze installatie over de levensloop van deze oliebronnen, van het moment dat ze geboord werden tot het moment dat ze zijn achtergelaten.  

Sonic Acts heeft zich de afgelopen jaren meer en meer toegelegd op het aankaarten van maatschappelijke vraagstukken op het gebied van ecologie. Ook nu laat de organisatie zien op de hoogte te zijn van het huidige discours. De dreiging van ecologische rampen en de hierdoor broodnodige inclusieve blik op mens, niet-mens en meer-dan-mens is in de politiek, de maatschappij en natuurlijk in de kunstwereld steeds meer aanwezig. One Sun After Another haakt in op deze actualiteit met urgente werken die vragen opwerpen over eigenaarschap (van wie is de natuur?), levensvormen (wat is de positie van niet-menselijk leven?) en de rol van de mens ten opzichte van een veranderende wereld.

Door het grote aantal posities en stellingnames is het geheel echter moeilijk te doorgronden. Het is op dit snijvlak dat de tentoonstelling wringt. De urgente problematieken die aan de hand van onder meer de bijen, het mos, de poolkap, de kokosnoot, de meteoriet en de microbe voor het voetlicht worden gebracht, zijn reeds algemeen bekend. De tentoonstelling slaagt er echter niet in hierin een nieuwe positie in te nemen en laat het aan de bezoeker om de vele verhalen achter de installaties te ontrafelen en hun samenhang te zien. De beoogde dialoog tussen mensen en niet-menselijke levensvormen dreigt daardoor een kakofonie te worden.