Darya Akkerman (Architectural Design)

Schuifelend trek ik met een groep medebezoekers door Darya Akkermans labyrint op zoek naar de varenbloem, een figuur uit de mythologie van Belarus die geluk brengt aan diegene die hem vindt. Het labyrint bestaat uit een slalommend pad van houtsnippers dat langs hoge muren beweegt. Zonlicht schijnt door kleine gaten in het dak naar binnen en verlicht het pad waarlangs varens groeien en kleine transparante kikkers te vinden zijn. Akkerman bevraagt of iets pas echt wordt wanneer het zich materialiseert en suggereert dat ideeën net zo tastbaar kunnen zijn als fysieke objecten. De fictieve varenbloem heeft concrete invloed op levens door de waarde die aan mythologie wordt toegeschreven en de kennis die eruit voortkomt. De zoektocht naar de bloem representeert een proces zonder het doel te bereiken, en speelt volgens Akkerman een belangrijke rol in de identiteitsvorming van mensen in Belarus. Ze brengt hiermee mythologische verhalen als een alternatieve bron van kennis overtuigend tot leven.

Adele Jossè (TXT – Textile)

Een flinterdunne scheiding tussen binnen en buiten wordt gevormd door weelderige doeken die voorzichtig deinen in de wind. Ze vormen een cirkelvormige ruimte met daarbinnen een stoel, lamp en kastje – objecten die suggereren dat er in deze ruimte geleefd kan worden. Een grote deur staat op een kier en nodigt uit om naar binnen te gaan, hoewel het ook mogelijk is tussen de doeken door de installatie in te stappen. Adele Jossè toont aan de hand van herkenbare objecten en fysieke barrières een ruimtelijke interpretatie van de plek in ons brein waar herinneringen, gedachten en emoties worden opgeslagen. Met halfgeopende deuren en muren die doorkruist kunnen worden, benadrukt Jossè hoe de fysieke wereld niet toereikend is om deze concepten te doorgronden. De scheiding tussen binnen en buiten is poreus en vangt zo de fluïditeit van emoties en herinneringen. Jossè geeft fysieke ruimte een nieuwe betekenis en slaagt er zo in om met deze installatie de plek waar we onze herinneringen opslaan enigszins tastbaar te maken.

Iiris Riihimäki (Fine arts)

Iiris Riihimäki verbeeldt in duidelijke visuele taal een wereld waarin relaties tussen mens, dier en object worden bevraagd. Ant Moshpit, die zijn titel vrij letterlijk in beeld brengt, trekt meteen de aandacht. Een groep mieren beweegt zich in een ronde formatie voor een helderblauwe muur. Riihimäki vertelt dat het doek op verschillende manieren kan worden opgehangen, en daarmee subtiel de betekenis verandert. Afhankelijk van hoe het doek opgehangen wordt valt steeds één mier ogenschijnlijk naar beneden, of vliegt juist omhoog. De vloer en het plafond worden hierdoor schijnbaar inwisselbaar en de werking van zwaartekracht lijkt niet langer van toepassing. Dat het niet uitmaakt hoe het doek wordt opgehangen benadrukt de specifieke condities van de wereld die Riihimäki creëert – al benadrukt het evengoed het ontbreken van deze condities.

Ook in het schilderij How can you move like loose cotton and porcelain at the same time? creëert ze een gevoel van tegenstelling en inwisselbaarheid. Het in twee helften gesplitste doek toont een balletdanser en een houten pop die naar elkaar toe gedraaid zijn. Achter beide figuren is een uitsnede van henzelf te zien die in kleur overeenkomt met de achtergrond van de andere helft van het doek. De dynamische beweging van de danser wordt gevangen in witte lijnen die de muur achter de statische houten pop kenmerken. Achter de pop is een uitsnede te zien in de kleuren van het landschap waar de danser voor is geplaatst. Ook hierin wordt de kijker meegenomen in een realiteit die zich aan andere voorwaarden houdt dan de wereld die we kennen. Riihimäki’s werk is verfrissend en spreekt vanwege zijn eigenzinnige beeldtaal direct aan.

Sangiorgio Dallajee Blonk (designLAB)

Alles is waar het moet zijn in Sangiorgio Dallajee Blonks installatie. Het geheel bestaat uit vele verschillende objecten bij elkaar gebonden met touw en takken, die balanceert op zes deinende veren. Binnenin is een intieme ruimte gecreëerd, waar slechts één persoon tegelijk comfortabel plaats kan nemen. Verticale schermen tonen op versneld tempo een serie video’s die invloeden vanuit verschillende online en offline werelden tonen. Een variatie aan beelden van laptopschermen, omgevingen buiten, Spotify-tracks, evenementen en Instagram-posts zijn gelijktijdig zichtbaar. Dit persoonlijke inkijkje in de vele indrukken waarmee de maker zelf dagelijks te maken krijgt, wordt voorzien van de nodige afstand door het tempo van de video’s en de wiebelige constructie van de ruimte waarin je plaats neemt. Omdat je opeens alleen bent in de installatie, eist het werk individuele focus en toewijding. Dallajee slaagt erin zichzelf prominent aanwezig te laten zijn in zijn werk zonder daarbij te veel van zichzelf weg te geven.

Minhu Jun (Graphic Design)

Een lineaire tijdlijn toont het verloop van Minhu Juns leven tot nu toe, en speculeert over een verwachte toekomst. Van links naar rechts volgen statements elkaar op die verklaren welke leeftijd Jun had op een bepaald moment, en welke leeftijden er zullen volgen. Door deze en andere gebruikelijke visuele representaties van tijd te reproduceren wordt de lineaire benadering van tijd enerzijds in stand gehouden. Jun uit zich echter kritisch op de impliciete verwachtingen die op bepaalde leeftijden worden geprojecteerd. Door met een camera vast te leggen hoe het publiek op een eigen tempo en volgorde het werk bekijkt, benadrukt Jun hoe dit ook het geval is bij de levensloop van elk individueel persoon. Een lineaire verwachting van vooruitgang doet niet recht aan de menselijke ervaring van tijd, volgens Jun.

Hippolyte Godest (Fine arts)

Verschillende geluiden overlappen in de zaal waarin de installatie van Hippolyte Godest is geplaatst. Het zoemende geluid van de robotstofzuiger van Aske Hvitved en de holografische bij van Tom Dulou, die in dezelfde zaal getoond zijn, verdwijnen echter naar de achtergrond wanneer je Godests geluidskamer binnenstapt. Het houten bouwwerk dat is geïnspireerd op de vormgeving van echoloze ruimtes, is enkele meters hoog en vormt een boog met aan alle kanten grote vierkante vakken. Vanuit de vierkanten steken vlakke punten naar binnen, waar strak katoen overheen gespannen is. Aan het einde van de tunnel staat een platenspeler die een repetitief geluid speelt, voortkomend uit een plastic plaat die is gemaakt door een afgietsel van een bestaande plaat te maken met houtlijm: een techniek die normaliter wordt toegepast om platen mee te reinigen. Door het gebrek aan omgevingsgeluiden in echoloze ruimtes wordt de ervaring van andere geluiden versterkt, waardoor het kleinste geluid er hoorbaar is. Voor Godest draait de installatie om de functie van geluid als middel om een ruimte anders te ervaren. Hoewel het omgevingsgeluid niet volledig verdwijnt, weet Godest een imposante maar toch behaaglijke ruimte te creëren, waarin de invloed van geluid op een omgeving en de lichamen binnen die omgeving centraal staat.

Fanja Bouts (VAV moving image)

Alleen al door de omvang van het tot in detail uitgewerkte wandtapijt is het werk van Fanja Bouts indrukwekkend. De drie houten figuren die het werk omhoog houden kijken wat schuchter toe. Is het hun creatie die ze presenteren? Zijn ze onzeker, twijfelachtig of angstig over wat ze hebben gemaakt? Het meterslange, kleurrijke wandtapijt toont een kaart van een ongedefinieerde wereld die zich kenmerkt door tegenstrijdigheden. Landschappen, bouwwerken, planeten en voertuigen kruisen elkaar en worden voorzien van cryptische teksten. Met de veelomvattende titel Largely Distorted Yet Surprisingly Ordered Map Of Regular Irregularities. A Dense Description Of The Present Day History Of The Future kiest Bouts grootse woorden die elkaar tegenspreken in betekenis, waarmee ze de chaos van de gepresenteerde wereld lijkt te benadrukken.

Hoewel het werk vooral veel plezier lijkt uit te stralen, ontbreekt het niet aan een kritische laag. Door een alternatieve wereld te verbeelden in een toegankelijke beeldtaal, lijkt Bouts te reflecteren op hoe er soms meer aandacht wordt gevestigd op het starten van leven op een nieuwe planeet, dan op het vinden van concrete oplossingen voor bestaande problemen op aarde.

Op verschillende manieren presenteert deze selectie afstudeerwerken afgebakende werelden waarbinnen wordt geëxperimenteerd met verbeelding, (her)interpretatie, relativiteit en herinnering. Wat opvalt is dat overkoepelende maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering en systemische ongelijkheid grotendeels op de achtergrond lijken te bestaan, en niet direct worden aangesproken of geconfronteerd in de werken. Fantasie, mythologie en non-lineariteit worden ingezet als alternatieve benaderingen van kennis, en de afgestudeerden tonen voorbeelden van hoe hier andere realiteiten uit voort kunnen komen. Ik merk bij mezelf dat ik desondanks in de werken op zoek ga naar oplossingen voor de maatschappelijke vraagstukken en prangende kwesties van vandaag. Waar ik in de maatschappij de oplossingen mis, vlucht ik juist naar de kunst om nieuwe ideeën te kunnen vinden. Hoewel ik zelf een gevoel van urgentie mis dat ik graag in meer werken had teruggezien, bieden de afgestudeerden een welkom moment van rust, ontsnapping en inspiratie. Wellicht is dat op dit moment wel de goede benadering.